Janneke Juffermans Hoogsensitief 4 feb 2023, 13:40

Leestijd: 3 minuten

Tienercoach: ‘Hooggevoeligheid bij depressieve of drukke pubers wordt vaak over het hoofd gezien’

Volgens Veerle Wagenaar, tienercoach voor hooggevoelige tieners en zelf hoogsensitief, krijgen veel tieners niet altijd de juiste hulp in de geestelijke gezondheidszorg. Ze komen met depressieve klachten bij haar terecht. Daardoor weten ze vaak niet dat ze hoogsensitief zijn. De hooggevoeligheid is dan niet meegenomen in de diagnose.

‘Sommige tieners hebben last van hun hooggevoeligheid, en niet van depressie of ADHD’

Wat bedoel je precies?

“Hoogsensitiviteit wordt aan de ene kant steeds meer erkend in deze tijd, maar wordt ook nog vaak omschreven als een modeverschijnsel. Toch is er een toename van tieners die last hebben van depressieve gevoelens. Ze komen in het reguliere circuit terecht en krijgen niet altijd de juiste diagnose. De hoogsensitiviteit wordt over het hoofd gezien.”

Hoe komt dat?

“Hoogsensitiviteit is ook geen diagnose. Het is een karaktereigenschap en heeft te maken met het zenuwstelsel. Het is ook geen stoornis. Dus daar wordt niet op getest. Maar het kan een kind heel erg helpen als het weet dat het hooggevoelig is en hoe het daarmee om kan gaan.”

Kun je een voorbeeld geven?

“Om te weten of iemand echt in een depressie zit gebruiken hulpverleners verschillende criteria. Maar bij hoogsensitiviteit gaat het niet alleen om verschijnselen die op depressie duiden.  Informatie wordt door deze tieners ook op een dieper, gedetailleerder niveau verwerkt. Veel hooggevoelige tieners zijn bovendien gevoelig voor sferen. En als dat soort dingen niet worden onderzocht, ziet de diagnosticus niet dat een kind depressieve gevoelens heeft omdat het hooggevoelig is.

Laatst was er een meisje dat al een jaar lang rondliep in het reguliere circuit en aan de Ritalin gezet is. Ze kwam toen bij mij en is toen gestopt met Ritalin. Ik heb haar leren omgaan met haar hoogsensitiviteit en ze is weer het vrolijke kind dat ze vroeger was. Een ander – nu weer vrolijker -jongetje zei laatst: enkele maanden geleden dacht ik nog: het hoeft niet meer van mij. Zulke uitspraken breken mijn hart.”

Hoeveel kinderen zijn hoogsensitief?

“Ongeveer 20 procent van alle kinderen. Deze kinderen verwerken prikkels intenser en diepgaander dan anderen. Ze voelen vaak geen aansluiting met de groep en dat en de hoeveelheid prikkels leidt tot depressieve gevoelens. Bij de tieners zie ik dat ze in deze wereld zoveel druk ervaren, ze moeten zoveel, er wordt zoveel van ze verwacht. Ze lopen vast in het systeem.

De puberteit is net als voor alle tieners een heel belangrijke fase, je bent aan het groeien in het volwassenschap, je wilt bij de groep horen, maar als hooggevoelige tiener voel je dat je er niet tussen past. Vaak hoor ik van de tieners dat ze diepgaande gesprekken met anderen willen hebben. Ze hebben vaak ook een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Ze willen kwetsbaarheid en er niet meer eromheen draaien. Maar niet alle andere tieners staan daarvoor open. En als je dan toch bij de groep wil horen en erkenning zoekt, is dat heel moeilijk.”

Waar hebben ze precies last van?

“Overprikkeldheid. Een vol hoofd, geagiteerd zijn of juist rusteloos, om elk klein dingetje kunt huilen, of heel snel boos te worden. Via meditatieve oefeningen leer ik kinderen om beter te ontspannen en ‘ramen en deuren’ te sluiten. Zodat ze niet zo overprikkeld zijn als voorheen.

Veel hoogsensitieve personen zijn trouwens ook heel empathisch,  ze kunnen heel erg met anderen meeleven. Vanochtend appte een meisje me bijvoorbeeld dat ze de emoties van iemand anders zo sterk voelt en ervaart.  En als je nu de tv aanzet, met het negatieve nieuws, dat zuig je dat als hoogsensitief persoon helemaal op. Ik merkte dat zelf ook, dat ik daar depressief van werd.”

Je motto is van hoogsensitiviteit als opgave naar gave. Hoe krijg je dat met deze tieners voor elkaar?

“Erkenning is belangrijk. Dat scheelt al enorm voor veel tieners. Zelf was ik heel lang bang om voor mijn hoogsensitiviteit uit te komen. Maar als je je gave kunt erkennen, dan zie je de wereld door een andere bril en dat is een van de fijne kanten van hoogsensitiviteit: je kunt intens genieten van de kleinste details!”

Een hoogsensitief kind is méér dan een ‘teer zieltje’