Soraya Vogelaar School 16 apr 2019, 15:14

Leestijd: 5 minuten

Interview: leraar Pieter over lesgeven op een tienerschool

Geen leraren maar leergroepbegeleiders. Lesgeven is op het Tiener College in Gorinchem nét even anders. Een tienerschool is een schoolsysteem waarbinnen leerlingen tussen de 10 en 14 jaar oud les krijgen van leraren van het basisonderwijs én het voortgezet onderwijs. De leergroepbegeleider is een constante factor voor de kinderen op het Tiener College, terwijl er tussendoor ook lessen zijn van gastdocenten uit het voortgezet onderwijs en er de mogelijkheid is om lessen te volgen in een andere groep. JM sprak met leergroepbegeleiders Pieter en Natasja. Zij delen hun verhaal over deze andere manier van lesgeven. In dit artikel het verhaal van Pieter.

Pieter Snel is leergroepbegeleider van de klassen TC 3-4 (brugklas en jaar 2 van het voortgezet onderwijs). Hij geeft lessen Nederlands en Mens & Maatschappij aan TC 3-4. Daarnaast is hij als coördinator betrokken bij de leerplannen van leerlingen.

Pieter over lesgeven op een tienerschool

Waar ben jij trots op, wat betreft het lesgeven op een tienerschool?

‘Waar ik trots op ben, is het pedagogische klimaat dat we hier gecreëerd hebben. Het is niet een star systeem. Er is ruimte voor veel reflectie en feedback. Ik zie in de kinderen van 14 jaar terug dat ze in de bovenbouw makkelijker zelfstandig kunnen werken, plannen en organiseren. Dit gaat ze gemakkelijk af omdat ze dat al vanaf 10 jaar oud hier leren.
De leerlingen werken aan hun persoonlijke leerdoelen en leren dus ook zelfstandig werken. Maar je geeft leerlingen niet elke dag een vrijbrief. Het is niet zo dat we dan alles wat ze bedenken maar goed vinden en ze lekker hun gang laten gaan. De ideeën waar ze mee komen moeten wel relevant zijn en het moet nog wel in het curriculum passen.
Wij nodigen veel mensen uit vanuit de actualiteit voor gastcolleges, ik vind het goed dat de docenten daarop aansluiten. Zo leren leerlingen ook verbanden leggen, omdat de thema’s actueel zijn en deze bijvoorbeeld aansluiten bij wat ze meekrijgen in het nieuws.’

Hoe zit het eigenlijk als een leerling nog niet goed genoeg is om een bepaald vak op het niveau van de middelbare school te volgen?

‘Wij blijven daarover in gesprek met leerlingen. De vraag is dan: waarom krijg jij nog geen vak op het voortgezet onderwijs? Daar gaan we dan samen over praten. Zo krijgt een leerling inzicht in het besluit en wat er nog moet gebeuren. Daar leren ze dan zelf ook weer van.
Na TC 4 stromen de kinderen door naar jaar 3 van het voortgezet onderwijs.’

Hoe verklein je de overstap van het Tiener College naar een reguliere middelbare school?

‘We werken veel met methodes en toetsen die aansluiten op de middelbare school. Maar leerlingen gaan ook naar middelbare scholen toe. Ze doen mee aan meeloopdagen, waar ze vakken volgen om te voelen hoe die middelbare school werkt. Er zit ook vooral een vrees voor leerlingen bij wie het tegenvalt. De verschillen zijn natuurlijk veel groter, ook tussen de manier waarop leraren lesgeven. Daar heb je telkens een andere leraar en de kans dat je bij de ene leraar minder vrijheid hebt om zelfstandig dingen te creëren en meer eenzijdig moet luisteren tijdens de les. Daar bereiden we ze wel op voor.

Bij de kinderen waarvan we merken dat ze moeite hebben met het proces, ondersteunen we ze ook als ze eenmaal op de middelbare school zitten. Soms geven we bij de school dan aan dat ze zo’n leerling het liefst een mentor of buddy kunnen geven. En soms houden we ook wel contact met de mentor om te bespreken hoe het zo’n leerling vergaat en wisselen we adviezen uit over wat werkt om de leerling uit z’n schulp te laten kruipen of te enthousiasmeren.’

Het vmbo heeft vier lesjaren en de kinderen stromen in jaar drie in. Hoe pak je dit aan met kinderen die richting het vmbo gaan?

‘Aan vmbo-leerlingen besteden we veel tijd omdat ze de basis al eerder op orde moeten hebben. Zij moeten eerder een richting kiezen en dat is natuurlijk veel gericht op de beroepspraktijk. Ik herinner me een jongen in de klas die allebei de jaren van TC 3-4 op het voortgezet onderwijs altijd een dagdeel techniekles heeft gekregen. Daarmee heeft hij alvast de aansluiting voor het vmbo en mbo.’

Gaat dat contact met een middelbare school dan zo makkelijk? Weten zij veel van jullie werkwijze?

‘Wij werken samen met een voortgezet onderwijs bestuur dat bestaat uit acht middelbare scholen in – en buiten Gorinchem. Zij bieden voor alle niveaus meerdere locaties. Dit sluit aan omdat kinderen vaak in een bepaalde straal rondom de woonomgeving Gorinchem ook naar de middelbare school gaan. Het is zeker geen verplichte keuze om voor eentje van de acht te gaan. Als ouders en kinderen een andere school kiezen, stimuleren wij ze wel om meer meeloopdagen te bezoeken. Simpelweg omdat we met zo’n school dan niet een nauw samenwerkingsverband hebben waarbij we dat proces van een overgang kunnen begeleiden.’

Krijgen jullie ook feedback over hoe de overgang verloopt vanuit perspectief van de kinderen?

‘We nodigen oud-leerlingen uit om terug te komen. Dan kunnen ze vertellen hoe het gaat. Maar het is ook heel nuttig voor ons. Zo vragen wij ook of er dingen zijn waar wij als tienerschool meer aandacht aan kunnen besteden voor toekomstige leerlingen. Hierdoor komen er ook veranderingen.’

Wat leveren die gesprekken met oud-leerlingen dan op?

‘Meestal blijkt uit de gesprekken dat het tempo op de vakken wel klopt. Dat sluit dus goed aan. Maar we verleggen ook accenten. Nu is er bijvoorbeeld meer dan voorheen een voortgezet onderwijs accent op sport. Er zijn bepaalde basisvaardigheden waar een kind aan moet voldoen voor lichamelijke opvoeding op de middelbare school. In de derde van de middelbare school wordt er een mate van kennis en vaardigheden verwacht, bijvoorbeeld qua kennis van de basisregels wat betreft teamsporten. Daar gaan we nu dus ook meer op aansluiten in de gymlessen.’

Meer weten over tienerscholen? Dan vind je de volgende artikelen misschien ook interessant om te lezen:

• Dit zijn alle tienerscholen in Nederland op een rijtje
• Waarom de huidige wet- en regelgeving zorgt voor knelpunten bij de tienerscholen
• Wij spraken met lerares Natasja over haar ervaring als leraar van het basisonderwijs groep 7 en 8 op een tienerschool
• Wij spraken met pedagoog Ingeborg Dijkstra-Verbeek over de voor- en nadelen van een later schooladvies – zoals op de tienerscholen – voor kinderen