Redactie Opvoeden 5 dec 2019, 10:15

Leestijd: 4 minuten

Interview: ‘Dat Sint niet bestaat is voor veel kinderen de eerste teleurstelling in hun leven, dat kan hard aankomen’

5 December, de tijd van Sint en snoep en pakjesavond. Maar het is ook de periode dat veel kinderen van hun geloof vallen. Hoe is dat voor ze? En hoe ga je er als ouders mee om? Tien vragen aan opvoedkundig pedagoog Krista Okma.

Merk je dat ouders veel bezig zijn met de vraag of ze hun kind moeten vertellen dat Sinterklaas niet bestaat?

“In deze tijd is het elk jaar weer een hot topic. Veel ouders vragen zich af óf en hóe ze het moeten vertellen. Aan de andere kant lost het probleem zich vaak vanzelf op. Kinderen komen er meestal zelf achter op het moment dat ze eraan toe zijn.”

Hoe bedoel je?

“Rond hun zesde beginnen kinderen zich dingen af te vragen. Ze gaan de wereld om zich heen wat kritischer beschouwen. Dan vragen ze zich af: hoe kan het dat Sinterklaas tegelijkertijd op al die verschillende plekken is? En: met een paard het dak op, dat kan toch helemaal niet?”

Is dat een goed moment om de waarheid op te biechten?

“Zodra kinderen zelf vragen beginnen te stellen is het inderdaad een goed idee om erover in gesprek te gaan. Veel kinderen vermoeden allang dat er iets niet klopt aan het verhaal.”

“Je kunt door het gesprek zelf te beginnen en vragen te stellen ook kijken waar je kind staat. Bijvoorbeeld door te vragen hoe je kind denkt dat de Sint dat doet, op al die verschillende plekken tegelijk zijn. En hoe een roetveegpiet eigenlijk door een schoorsteen past.”

Wat is de beste manier om het te zeggen?

“Ik denk dat het goed is om uit te leggen dat het een traditie is die we in Nederland vieren met Sinterklaas. Dat de Sint niet bestaat, maar dat er ooit wel een man was die Sint Nicolaas heette en dat die goed was voor andere mensen. Dat het feest met pakjes en pepernoten daarvandaan komt.”

“Je kunt ook tegen je kind zeggen dat het een grotemensengeheim is. En dat hij nu zo groot is dat hij dat geheim ook mag weten. Je kunt er dan ook bij vertellen dat hij het niet mag verklappen, omdat kleinere kinderen nog wel geloven.”

“Als je denkt dat je kind eraan toe is, kan het ook een goed idee zijn om het nieuws niet pas in november of december te brengen, maar in de zomer, ver voordat de Sint in het land is.”

Welk effect heeft het op kinderen als ze erachter komen?

“Sommige kinderen hebben het gevoel door hun ouders voor de gek gehouden te zijn. Ze zijn boos, verdrietig of teleurgesteld. Aan de andere kant lopen kinderen er ook weer geen trauma van op. Iedereen maakt het mee en niemand heeft daar als volwassene nog last van. Maar het is voor veel kinderen wel de eerste teleurstelling in hun leven. Dat kan hard aankomen.”

Hoe ga je daar als ouder mee om?

“Laat de emoties er zijn. Praat erover. Waarom voelt je kind wat hij voelt? Als je kind jou kwalijk neemt dat je hem hebt voorgelogen, geef dan toe dat het inderdaad niet helemaal eerlijk was.”

Is het eigenlijk wel pedagogisch verantwoord om te liegen over het bestaan van de Sint?

“Natuurlijk moet je niet liegen tegen je kinderen. Maar er is een verschil tussen bewust een leugen vertellen of een mooie mythe in stand houden die voortkomt uit een traditie. Als een soort sprookje.”

“Je kunt het ook zien als onderdeel van het proces van opgroeien: kinderen komen erachter dat er een verschil is tussen fantasie en werkelijkheid. Dat is voor sommigen lastig. Voor sommige ouders ook: je kind verliest een deel van zijn naïviteit en onschuld. Maar dat is tegelijkertijd een onderdeel van het leven en van volwassen worden.”

Wat als je kind het vertrouwen in jou als ouder kwijtraakt?

“Daar hoef je denk ik niet bang voor te zijn. Mits je op andere momenten wél eerlijk bent. Zeg sorry als je iets verkeerd gedaan hebt. Geef toe dat je ook slechte kanten hebt. Daar krijgen kinderen vertrouwen van.”

Heb je nog meer Sint-tips?

“Maak van Sinterklaas een mooi en gezellig feest. Leg niet de nadruk op de strafkant van Sinterklaas: dreig bijvoorbeeld niet met de zak voor stoute kinderen. Sommige kinderen worden daar zo bang van dat ze niet goed meer kunnen slapen of bang zijn iets fout te doen.”

“Leg de focus op vrolijkheid, samenzijn, gedichten, surprises en alle andere dingen waar kinderen van kunnen genieten. Dat doen ze óók als ze eenmaal weten dat Sinterklaas niet bestaat.”

Krista Okma is pedagoog en adviseur opvoeden en opgroeien.

Dit artikel is geschreven door Dorien Dijkhuis.

Lees ook:
10 normen en waarden waardoor jouw kind opgroeit met fatsoenlijke tafelmanieren
Dokter Corrie is terug met een nieuwe Seksvragen Knutselrubriek voor kids