Maaike van de Graaf Opvoeden 18 apr 2022, 08:00

Leestijd: 4 minuten

Kinderen die slaapwandelen? Zo ga je er als ouder mee om

Slaapwandelen is een concept dat iedereen wel kent. Maar wist je dat het vooral voorkomt bij kinderen tussen de vijf en acht jaar oud? Hoe ga je hier als ouder of verzorger mee om?

Slaapwandelen omvat veel meer dan alleen het traditionele beeld van mensen die met hun armen vooruit houterig door het huis dolen. Maar hoe komt het dat kinderen en mensen slaapwandelen? En wat kan je er aan doen? In dit artikel geven we meer uitleg.

Slaapwandelen kind

Veel mensen denken dat slaapwandelaars diep verzonken zijn in een droom. Dit is niet het geval. Dromen doe je tijdens je nachtrust in de REM-slaap. Dit is een fase die zich meestal aan het einde van de nacht voordoet. Het is een vorm van lichte slaap.

Slaapwandelen doet zich juist voor als je in diepe slaap bent. Dat is bij kinderen vaak in de eerste uren dat ze slapen. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat slaapwandelen relatief vaker voorkomt bij kinderen. Zij verkeren langer in de diepe slaapfase dan ouderen. Van alle kinderen tussen de leeftijd van vijf en twaalf jaar, heeft vijftien procent wel eens geslaapwandeld. Na de leeftijd van twaalf jaar verschuift het slaappatroon van mensen, waardoor ze minder lang diep slapen. Daarom wordt het slaapwandelen rond deze leeftijd vaak minder.

In tegenstelling tot het klassieke beeld dat we hebben van slaapwandelen, komen veel mensen die in deze staat verkeren hun bed niet eens uit. Slaapwandelen kan al rechtop in bed zitten zijn, warrig praten of rondkijken. Alleen in extremere gevallen komen kinderen echt uit bed, of voeren ze automatische handelingen uit, zoals rondlopen, of in een enkel geval plassen op een plek dat niet het toilet is.

Wat veroorzaakt slaapwandelen?

Slaapwandelen kan genetisch zijn. Als jij en/of je partner dit soms doen of vroeger hebben gedaan, is de kans aanwezig dat je kind dit ook zal hebben. Slaapwandelaars zouden een genetisch defect hebben, dat een deel van het brein wakker maakt terwijl het lichaam in diepe slaap verkeerd. Andere factoren die ervoor kunnen zorgen dat kinderen gaan slaapwandelen, zijn:

• Gebrek aan slaap, vermoeidheid
• Een gebrek aan een vast slaapritme
• Stress, spanning en angst
• Aandoeningen als slaapapneu en epilepsie
• Trauma
• Gebruik van bepaalde medicijnen

Het is dus belangrijk om je kind te voorzien van een regelmatige slaaproutine, waarbij je kind meer dan genoeg slaapt. Zorg ervoor dat je kind zo min mogelijk blootstaat aan stress en spanning, of probeer hier goed over te praten. Sommige medicatie kunnen een verstoring van het slaapritme teweeg brengen, dus check de bijsluiters van medicijnen altijd goed.

Wat te doen tegen slaapwandelen?

Als je kind slaapwandelt, is het belangrijk om de omgeving zo veilig mogelijk te maken. Verwijder scherpe objecten of randjes in de slaapkamer van je kind, zorg ervoor dat hij of zij niet van laddertjes of hoogtes kan vallen, houd deuren en ramen zoveel mogelijk op slot – ook op andere plekken in huis – en zet schadelijke stoffen op plekken waar je kind niet bij kan.

Slaapwandelen kan komen door een tekort aan slaap. Als je kind regelmatig slaapwandelt, is het aan te raden om de slaaproutine onder de loep te nemen. Probeer deze te verlengen, of laat je kind een halfuur tot een uur overdag slapen.

Zorg voor een ontspannen slaaproutine als je kind naar bed gaat. Hoe minder stress rondom dit moment, hoe beter. Zorg dat je kind goed plast voordat het gaat slapen en geef het minder te drinken in de uren voor de bedtijd. Het gevoel dat er geplast moet worden kan een trigger zijn voor je kind om te gaan slaapwandelen.

Maak je kind wakker op een bepaalde tijd

Mocht je kind regelmatig slaapwandelen, en weet je dat dit vaak rond hetzelfde tijdstip gebeurt, dan kan je ervoor kiezen om je kind een half uurtje voor dit moment rustig wakker te maken. Geef hem of haar gewoon even een knuffel en wissel wat woorden. Je kind hoeft niet helemaal wakker te worden. Onderzoekers weten nog niet precies waarom, maar dit kan de kans op slaapwandelen verminderen. Als dit werkt, kan je dit elke week een avond minder doen. Mocht je kind toch weer gaan slaapwandelen, doe je weer een stap terug en wek je je kind elke avond weer even kort.

Als je je kind ‘s avonds of ‘s nachts aantreft en je vermoed dat het aan het slaapwandelen is, laat je kind dan in deze staat. Forceer hem of haar niet om wakker te worden, want daardoor raken kinderen gedesoriënteerd en mogelijk angstig. Begeleid je kind rustig terug naar bed. De kans is groot dat je kind hier de volgende dag niets meer van herinnert.

Blijft je kind echter regelmatig slaapwandelen, neemt dit extreme vormen aan of wordt dit niet minder na de leeftijd van twaalf jaar? Dan is het goed om advies te vragen van de huisarts.

Meer lezen? 

• Slaapwandelt jouw kind ook? Dit onderzoek brengt goed nieuws!
• 6 slaapproblemen bij kinderen
• Uit onderzoek blijkt dat de helft van de kinderen te weinig slapen

Online Opvoedhulp