Japke Janneke Sybesma Persoonlijke verhalen Gisteren, 13:01

Leestijd: 4 minuten

Selma Poutsma (25) werd te vroeg geboren en is nu topsporter: ‘Vroeggeboorte raakt hele gezin’

Selma Poutsma, huidig Olympisch schaatskampioen, (25) werd met 34 weken te vroeg geboren. Ondanks de vroeggeboorte is ze op dit moment professioneel schaatser die zich hoopt te kwalificeren voor de Olympische Spelen in 2026. Selma greep in 2022 in Beijing goud met de vrouwen-relayploeg 3000 meter. ‘Ik was als baby enorm kwetsbaar en fragiel in de couveuse. Dat besef vind ik soms best lastig, maar het maakt me ook krachtiger als ik kijk naar het contrast tussen toen en wie ik nu ben: een jonge vrouw die aan topsport doet.’

Selma verhuisde 6 jaar geleden vanuit Utrecht naar Heerenveen voor het shorttrack. Daar is het Nederlands Team Shorttrack en zijn de commerciële langebaan ploegen allemaal gevestigd. Om de top in het schaatsen te bereiken, zou deze verhuizing dus vroeg of laat komen. ‘Ik ben nu professioneel shorttracker bij Shorttrack TeamNL, en combineer dat met langebaanschaatsen bij Team Essent. Twee jaar geleden heb ik mijn bachelor Liberal Arts and Sciences afgerond aan de Universiteit Utrecht. Mijn vervolgstudie (master) heb ik voorlopig stilgelegd, in elk geval tot en met februari 2026 – in de hoop dat ik dan op de Olympische Spelen sta.’

Ambassadeur Care4Neo

Naast het schaatsen zet Selma zich sinds kort in als ambassadeur voor Care4Neo, een organisatie die opkomt voor te vroeg, te klein of ziek geboren kinderen en hun ouders. ‘Het is bijzonder om als ervaringsdeskundige op deze manier iets terug te kunnen doen.’

Vroeggeboorte

‘Ik ben geboren via een keizersnede met 34 weken, en woog zo’n 1400 gram. Daarna lag ik zeker vijf weken in de couveuse. Mijn moeder was opgenomen in een ander ziekenhuis omdat het niet goed met haar ging na de bevalling. Zij moest daar aansterken. Mijn vader bezocht mij vaak en ‘buidelde’ met mij: huid-op-huidcontact dat voor ons allebei veel betekend heeft. We werden er rustig van, en het gaf ons een bijzondere band die er nog steeds is.’

Hoewel ze zich haar geboorte natuurlijk niet bewust herinnert, heeft het haar onbewust beïnvloed.

‘Het voelde altijd als een stressvolle gebeurtenis. Lange tijd was mijn geboorte een emotioneel beladen onderwerp. Als ik eraan dacht, of verhalen hoorde van mijn ouders, voelde ik een verdrietige emotie die ik moeilijk kon plaatsen. Tegenwoordig is dat gevoel veranderd. Ik zie nu vooral de kracht van het contrast tussen mijn kwetsbare begin en de sterke jonge vrouw die ik nu ben.

Ik heb als kind nooit iets gemerkt wat ik direct kon koppelen aan mijn vroeggeboorte. Wel was ik erg afhankelijk van mijn vader en soms angstig. Ik was gezond, maar altijd klein en dun. Tegelijkertijd had ik goed ontwikkelde spieren en was ik al explosief in sport.

Verdriet

Tot kort geleden droeg ik mijn vroeggeboorte mee als iets verdrietigs. Het was een deel van mijn leven dat ik moeilijk een plek kon geven, maar waarvan ik wel voelde dat ik dat moest doen. Ik stelde mezelf vaak vragen als: wat heeft mijn vroeggeboorte betekend voor mijn gedrag, mijn karakter? Wat heeft het me gevormd? Door Care4Neo heb ik geleerd dat die vragen herkenbaar zijn voor veel te vroeg geboren kinderen en hun ouders. Dat besef heeft mij geholpen in de verwerking. En ik voel dankbaarheid: dat het goed is gekomen, en voor het buidelen – dat zoveel betekend heeft.

Vroeggeboorte en schaatsen

Ik begon als kind met gewoon schaatsen. Het zat in de familie en ik deed het al vanaf jonge leeftijd voor mijn plezier. Mijn eerste schaatsles was in Den Haag, omdat twee buurkinderen daar ook op les zaten. Een paar jaar later begon ik met shorttrack, doordat ik de trainingen vanuit de langebaan zag op het middenterrein en nieuwsgierig werd. Toen was het vooral leuk. Pas rond mijn twaalfde begreep ik wat topsport inhield en begon ik bewuste keuzes te maken om beter te worden. Mijn Olympische droom ontstond toen ook, door het opkijken naar de beste shorttrackers van dat moment.

Impact gezin

Vroeggeboorte raakt niet alleen het kind, maar het hele gezin – en vaak voor de rest van je leven. Mijn ouders hebben me altijd verteld hoe anders die eerste periode was. Dat besef groeit nog steeds. Je hoeft het niet alleen te doen. Organisaties zoals Care4Neo bieden niet alleen praktische informatie, maar ook herkenning, hoop en verbinding. Dat gun ik iedere ouder – en ieder kind.’

Aafke (35) had een vroeggeboorte: ‘Er kwamen twee ambulances, één met couveuse en één voor mij’