Lisette Gerbrands Persoonlijke verhalen Vandaag, 09:02

Leestijd: 4 minuten

Aleksandra (35) over moeder blijven bij uithuisplaatsing: ‘Het is een trauma dat altijd met je meereist’

In de documentaire Mama, mag ik naar huis? zien we een wereld die veel ouders nooit van dichtbij zullen meemaken, maar die voor duizenden gezinnen in Nederland realiteit is: uithuisplaatsing van een kind en een ouder die achterblijft met verdriet, onmacht en een heel nieuw soort stilte.

Voor Aleksandra (35), één van de moeders in de film, was de keuze om haar verhaal te delen allesbehalve vanzelfsprekend. Pas toen haar dochter zelf enthousiast riep dat ze het moest doen, durfde ze te overwegen om de camera’s toe te laten. “Ik twijfelde,” vertelt ze. “Maar ik dacht ook: er moet veel veranderen. Als je ziet wat er misgaat in het systeem… ik zou er een heel boek over kunnen schrijven.”

Een moment dat je nooit meer kwijtraakt

Het moment van de uithuisplaatsing staat in haar geheugen gegrift. Geen detail vervaagt. “Dat gevoel vergeet je de rest van je leven niet meer. Het is een trauma dat altijd met je meereist. Het wordt wel iets minder pijnlijk na verloop van tijd, maar verdwijnen doet het niet.”

Wat wél helpt, zijn de momenten die ze nu wél met haar dochter heeft. Kleine dingen. Contact via WhatsApp, samen lachen om iets onbenulligs, een bezoek eens in de twee weken. “Ik geniet nu van elk moment dat ik met haar heb. Dat verzacht.”

Oordeel op de loer

In de documentaire wordt gesproken over schaamte en schuld. Over hoe ouders vaak niet alleen een kind verliezen, maar ook het vertrouwen van hun omgeving. Aleksandra herkent dat direct. “Mensen hebben altijd een oordeel. Daar kom je niet onderuit. Ik heb geleerd: als je niet in mijn schoenen hebt gestaan, kun je niet oordelen.” Het is een zin die ze vaker heeft moeten herhalen dan ze zou willen.

In de film zie je hoe sommige moeders opnieuw contact en zelfs samenwerking opbouwen met pleegouders. Bij Aleksandra ging dat langzaam. Heel langzaam. “Het heeft jaren geduurd voordat er vertrouwen kwam. Ik zat nog vol boosheid, verdriet, het gevoel dat ik had gefaald.”

Dat veranderde pas toen er ruimte kwam. Een nieuwe voogd. Kleine gebaren van betrokkenheid. En pleegouders die het belangrijk vonden dat haar dochter haar eigen familie bleef kennen. “Dat heeft mij geholpen. Daardoor voelde ik: ik ben nog steeds haar moeder.”

Ouderschap op afstand

Toch blijft ouderschap op afstand complex. Aleksandra en de pleegouders proberen één lijn te houden, en dat lukt steeds beter. “We hebben regelmatig contact, en als er iets is, bellen we. Ze hebben mij nodig, en ik hen. Samen vormen we een team, en dat is belangrijk voor de opvoeding.”

De weg terug, van verlies naar voorzichtig herstel, was lang en zwaar. Maar het bracht Aleksandra ook iets: zelfinzicht. “Ik heb geleerd dat ik geen slecht mens ben. Dat als het even niet lukt, door omstandigheden, door het leven, dat je dan niet meteen een slechte ouder bent. Ik ben van heel ver moeten komen om te zijn waar ik nu sta.”

Hoop voor de toekomst

Wat Aleksandra hoopt dat de documentaire teweegbrengt, is helder: erkenning. En steun voor ouders. “Ouders blijven alleen achter na een uithuisplaatsing. Ze weten niet wat er gaat gebeuren. We begrijpen dat het kind voorop staat, natuurlijk. Maar ouders hebben óók hulp nodig. Iemand die naast hen staat en uitlegt wat er komt.” Dat is precies waarom ze mee wilde doen aan de film. En waar Like a Buddy een antwoord probeert te bieden.

Als Aleksandra één ding mag meegeven aan ouders die nu in dezelfde storm zitten, dan is het dit: “Zoek alsjeblieft hulp. Praat met iemand die je begrijpt, bijvoorbeeld een ervaringsdeskundige. Zoek Like a Buddy op en neem contact op. Je hoeft dit niet alleen te doen.”