Wilma Groothuis Opvoedadviezen Gisteren, 09:04

Leestijd: 4 minuten

‘Ik ben sinds mijn heftige bevalling angstig en overprikkeld, wat nu?’ Psycholoog geeft advies

Als je moeder wordt, gaat er een nieuwe wereld voor je open. Een hele mooie en bijzondere wereld, maar ook een uitdagende wereld. Kimberley Slingerland is GZ-psycholoog en helpt vrouwen die psychische klachten ervaren tijdens de zwangerschap en het moederschap. Elke week deelt zij een dilemma van een moeder uit haar praktijk. Deze week: ‘Ik ben sinds mijn heftige bevalling angstig en overprikkeld, wat nu?’

“‘Na de bevalling weet ik nauwelijks iets meer, het voelt alsof ik ben weggekropen in mijn hoofd.’ ‘Mijn gedachten maken me bang: stel dat mijn dochter stopt met ademen?’ ‘De controle die ik probeer te houden, maakt me alleen maar moe en verdrietig.’ Dit zijn woorden van een moeder met een dochter van vier maanden, die zich bij mij meldde omdat ze sinds haar bevalling steeds vaker angstig en overprikkeld was.

Angstige beelden

Deze moeder had weinig herinneringen aan haar bevalling, omdat die zo heftig was geweest dat ze zich onbewust had afgesloten, een vorm van dissociatie als overlevingsstrategie. Sindsdien voelde ze zich vaak afwezig en kreeg ze terugkerende, angstige beelden over wat er met haar dochter zou kunnen gebeuren. Deze intrusies maakten haar onrustig en leidden tot allerlei controlehandelingen, zoals haar dochter steeds checken tijdens het slapen.

De angstige gedachten en het steeds controleren zorgden ervoor dat zij zich snel overprikkeld voelde. Haar energie raakte op en ze werd somber. Ze merkte dat ze moeite had met ontspannen en zich vaak angstig en gespannen voelde. De zorg voor haar dochter was een grote verantwoordelijkheid, maar ze kreeg het gevoel het niet meer aan te kunnen. Dit zorgde voor een vicieuze cirkel: de angst leidde tot meer controle en spanning, die op haar beurt de angst vergrootte.

Stresssignalen herkennen

Tijdens de therapie zijn we begonnen met het in kaart brengen van haar oplopende stresssignalen. Zo leerde ze herkennen wanneer ze nog op tijd iets kon doen om niet overprikkeld te raken. Samen maakten we een duidelijk stappenplan met wat ze wél kon doen om rust te krijgen en wat ze beter kon vermijden in stressvolle momenten. Ook oefenden we met het toelaten van hulp van haar vriend en het creëren van kleine dagelijkse momenten die alleen voor haar waren. Dit gaf haar ruimte om op te laden.

Veel moeders hebben last van intrusieve gedachten, vooral in de eerste maanden na de bevalling. Deze angstige beelden lijken beangstigend, maar ze zijn eigenlijk een manier van je brein om je alert en waakzaam te houden, zodat je je kindje kunt beschermen. Het is heel normaal en komt bij 90 procent van de moeders voor. Wat ervoor zorgt dat de angst aanhoudt, zijn de controlehandelingen die je vervolgens gaat uitvoeren, zoals het steeds checken van je kindje.

Stoppen met controlehandelingen

Deze moeder leerde om deze controlehandelingen niet meer uit te voeren en ze ook niet te vermijden, maar te accepteren dat die angstige gedachten er mogen zijn. Ook hebben we ruimte gemaakt voor de onzekere gevoelens. Het bleek voor haar heel fijn om te horen dat angstige gedachten heel normaal zijn. We oefenden met afstand nemen van haar gedachten: ze leerde haar gedachten een naam te geven en ze niet als feiten te zien waar ze naar moest handelen. Dit gaf haar meer rust en vooral het gevoel dat ze zelf invloed had op haar angst. Dit gevoel van controle maakte het leven een stuk lichter.

Naast het leren omgaan met angst, hebben we ook stilgestaan bij de verwerking van haar bevalling. Door erover te praten met haar moeder en vriend, die erbij waren, kon zij zich meer herinneren dan ze eerst dacht. Alleen dit gaf haar al rust. We hebben gesproken over de dissocatie, dat dit veel voorkomt omdat een bevalling je als vrouw erg kwetsbaar kan laten voelen. We hebben in een oefening teruggeblikt en stilgestaan bij wat ze tegen zichzelf wilde zeggen. Ze kreeg een positievere herwaardering en de zware lading rondom de bevalling nam af. Zij kon er met mildheid op terugkijken.”

Kimberley is GZ-psycholoog, eigenaar van psychologenpraktijk Elle Psychologie en moeder van twee jonge kinderen. Als GZ-psycholoog helpt zij moeders om niet helpende patronen los te laten, zodat zij zich in de basis vaker ontspannen en zelfverzekerd voelen, zodat het moederschap lichter en leuker wordt.

‘Ik voel me zo onzeker als moeder, wat moet ik doen?’ Psycholoog geeft advies