Wilma Groothuis Opvoedadviezen Vandaag, 09:04

Leestijd: 4 minuten

Suzanne (41): ‘Onze bonuskinderen vergeten altijd iets mee te nemen, hoe gaan we hiermee om?’

Het aantal scheidingen neemt nog altijd toe. In 2023 eindigden 24.310 van alle huwelijken in een echtscheiding. Daarom staan we wekelijks stil bij de uitdagingen van gescheiden ouders en hun gezin. Stiefexpert Marieke Jansen beantwoordt wekelijks een opvoedvraag van een samengesteld gezin. Deze week geeft zij antwoord op de vraag van Suzanne (41): “Onze bonuskinderen vergeten altijd iets mee te nemen tijdens de wissel, hoe gaan we hiermee om?”

“Ik ben bonusmoeder van een meisje van 7 en een jongen van 10. Mijn partner en ik worden soms gek van het feit dat ze altijd wel iets vergeten mee te nemen als ze van hun moeder naar ons komen. Gymtas, knuffel, huiswerk: er blijft altijd iets achter. We wonen maar tien minuten rijden van elkaar, maar het kost energie, zorgt voor stress én irritatie. Soms nemen we het hun moeder kwalijk. We hebben al van alles geprobeerd om dit te verbeteren, maar niets lijkt te werken. Hoe gaan we hier op een goede manier mee om?”

Het antwoord van stiefexpert Marieke Jansen:

“Wat jij beschrijft, is een veelvoorkomend fenomeen in samengestelde gezinnen. Het lijkt zo’n klein ding, een vergeten gymtas of een achtergebleven knuffel, maar de impact kan groot zijn. Juist omdat het zo vaak gebeurt en soms symbool staat voor iets groters: de spanning van overdracht, het gevoel van onzorgvuldigheid of irritatie over hoe de andere ouder ermee omgaat.

Vergeetachtigheid is zelden onwil. Bij kinderen van 7 en 10 speelt hun ontwikkelingsfase een grote rol.

• Op 7-jarige leeftijd zijn kinderen nog sterk afhankelijk van externe structuur. Ze overzien niet goed welke spullen ze nodig hebben voor de komende dagen en zijn vaak gericht op wat er nú speelt.
• Rond de 10 jaar ontwikkelen kinderen meer executieve functies, zoals plannen en vooruitdenken. Maar ook dan is de overgang tussen twee huizen een complex proces. Hun aandacht gaat naar sociale en emotionele aanpassingen en dat kan ten koste gaan van hun organisatorische vaardigheden.

Daarnaast is de overgang van het ene huis naar het andere een moment van hoge emotionele belasting. Niet alleen de fysieke omgeving verandert, maar ook de regels, de routines en de rollen. Sommige kinderen schakelen moeiteloos, terwijl anderen dagen nodig hebben om te landen.

De overdracht

De overdracht is vaak meer dan een logistiek moment. Het kan spannend zijn, omdat een kind afscheid neemt van de ene ouder en direct weer moet schakelen naar de ander. Het kan ook een plek zijn waar onderlinge spanning tussen ouders voelbaar is. Zelfs als er geen openlijke ruzie is, voelen kinderen subtiele signalen feilloos aan.

Daarnaast kan het gevoelens van loyaliteit triggeren, zeker als ze het idee hebben dat de ene ouder geïrriteerd is over de ander. In zo’n emotioneel geladen context is het niet vreemd dat een gymtas of knuffel niet top-of-mind is.

Verschil in eigen verantwoordelijkheid

Sommige kinderen ontwikkelen al vroeg een sterke eigen verantwoordelijkheid. Zij maken zelf lijstjes of zorgen dat hun favoriete spullen altijd in dezelfde tas zitten. Anderen blijven tot ver in de tienerleeftijd afhankelijk van een ouder die meedenkt en controleert. Dit is deels karakter, deels ontwikkelingsfase en deels gewenning.

Zo maak je het praktisch én emotioneel lichter:

1. Maak het klein
Als je elke keer groot uitmeet wat er vergeten is, wordt het een terugkerend punt van stress. Benoem kort en zonder oordeel: ‘Je knuffel ligt nog bij mama, we pakken het morgen op.’

2. Creëer een vaste routine
Werk met een checklist bij de voordeur of op de koelkast. Maak hem visueel, zodat kinderen zelf kunnen afvinken. Laat hen ook meedenken bij het maken van de lijst, dat vergroot de kans dat ze hem gebruiken.

3. Houd het contact met de andere ouder zakelijk
Hoe feitelijker en korter de communicatie, hoe minder emotionele lading. Vermijd verwijten zoals: ‘Jullie vergeten altijd…’ en gebruik neutrale taal: ‘De gymschoenen liggen nog bij jullie, kan Sam ze morgen meenemen?’

4. Bepaal samen prioriteiten
Niet elk vergeten item vraagt om een rit heen en weer. Bespreek als gezin welke spullen écht essentieel zijn en waar je voor teruggaat en wat kan wachten.

5. Erken dat perfect niet bestaat
Zelfs met de beste afspraken gaat er soms iets mis. Door daar luchtig mee om te gaan, laat je kinderen zien dat fouten erbij horen.

Samengevat: Hoe ga je om met vergeten spullen in een samengesteld gezin?

• Vergeetachtigheid is vaak een kwestie van leeftijd, ontwikkeling en emotionele belasting.
• Overdrachtsmomenten zijn emotioneel beladen en vragen veel van kinderen.
• Kinderen verschillen sterk in hoe zelfstandig ze hierin worden.
• Praktische hulpmiddelen en vaste routines helpen, maar perfecte overdrachten bestaan niet.
• Hoe minder lading je geeft aan vergeten spullen, hoe lichter de sfeer in je gezin.

Nelleke (46): ‘Mijn bonuszoon van 14 neemt niks van mij aan en negeert me vaak, wat nu?’

Verbonden expert

Marieke Jansen

Stiefexpert

Marieke is stiefexpert en (bonus)moeder. Al ruim vijftien jaar begeleidt ze ouders en stiefouders in de soms complexe wereld van het samengestelde gezin. Ze startte als sociaal werker en docent Social Work en richtte later haar eigen praktijk op, waar ze zich volledig toelegde op het stiefouderschap. »

• Suzanne (41): ‘Onze bonuskinderen vergeten altijd iets mee te nemen, hoe gaan we hiermee om?’
• Nelleke (46): ‘Mijn bonuszoon van 14 neemt niks van mij aan en negeert me vaak, wat nu?’
• Judith (41): ‘Ik ben bonusmoeder en ik kan niet accepteren dat dit geen écht gezin is, hoe laat ik dit los?’