Wilma Groothuis Opvoedadviezen Vandaag, 09:04

Leestijd: 4 minuten

Nelleke (46): ‘Mijn bonuszoon van 14 neemt niks van mij aan en negeert me vaak, wat nu?’

Het aantal scheidingen neemt nog altijd toe. In 2023 eindigden 24.310 van alle huwelijken in een echtscheiding. Daarom staan we wekelijks stil bij de uitdagingen van gescheiden ouders en hun gezin. Stiefexpert Marieke Jansen beantwoordt wekelijks een opvoedvraag van een samengesteld gezin. Deze week geeft zij antwoord op de vraag van Nelleke (46): “Mijn bonuszoon van 14 neemt niks van mij aan en negeert me vaak, wat nu?”

“Ik ben bonusmoeder van de 14-jarige zoon van mijn partner, maar het lijkt wel alsof hij me compleet negeert. Hij luistert niet naar me, neemt geen advies van me aan en reageert vaak niet eens als ik iets tegen hem zeg. Ik heb het gevoel dat hij me gewoon niet respecteert en dat frustreert me. Mijn partner ziet het, maar weet niet goed wat hij ermee aan moet. Wat kan ik doen zonder dat dit in een conflict met mijn partner eindigt?”

Het antwoord van stiefexpert Marieke Jansen:

“Wat jij beschrijft, is een herkenbaar probleem voor veel bonusouders. Het is niet ongewoon dat een bonuskind zich afzijdig houdt. Vooral in de puberteit gebeurt dat, wanneer kinderen zich willen afzetten tegen autoriteit en zich vaak terugtrekken in hun eigen wereld. Het kan voelen als een directe afwijzing van jou als persoon, maar in werkelijkheid heeft dit vaak te maken met de ontwikkelingsfase waar hij in zit. Pubers zijn bezig met loskomen van hun ouders en het vormen van hun eigen identiteit, wat het voor bonusouders extra lastig maakt om een band op te bouwen. Jij probeert te verbinden, terwijl hij zich juist aan het losmaken is.

Laten we eerst kijken naar wat er gebeurt als een kind je niet ‘accepteert’ in hun leven. Veel bonusouders maken de fout om direct in de verdediging te gaan, omdat ze zich gekwetst voelen. Maar dit kan vaak een muur creëren, in plaats van een brug te slaan. Dus, hoe kun je reageren zonder dat het leidt tot strijd met zowel je bonuszoon als je partner?

Reageren op je bonuszoon

Ik geef hiervoor vier tips:

1. Begin met een neutrale observatie

In plaats van meteen te zeggen: ‘Jij respecteert me niet’, kun je beginnen met een observatie die de situatie zonder oordeel benoemt: ‘Ik merk dat het voor ons allebei lastig is om een gesprek te hebben, vooral als het gaat om bepaalde regels of verwachtingen.’ Deze aanpak opent de deur voor een gesprek, zonder dat je hem meteen in de verdediging duwt.

2. Benoem je gevoel zonder verwijt

Het kan verleidelijk zijn om je frustratie meteen op hem te richten, maar een betere aanpak is om je gevoelens te uiten zonder beschuldigingen. ‘Ik voel me soms onzeker en afgewezen als je me negeert, omdat ik echt probeer een goede band met je op te bouwen.’ Zo geef je aan wat het met jou doet, zonder dat je hem direct aanvalt.

3. Koppel het aan een gezamenlijke behoefte

In plaats van te zeggen: ‘Jij moet me respecteren’, kun je het omdraaien naar iets waar jullie samen voor kunnen staan: ‘Ik zou het fijn vinden als we meer kunnen praten, zodat we samen kunnen begrijpen wat we van elkaar verwachten.’ Dit maakt het probleem gezamenlijk, in plaats van dat hij zich alleen maar aangevallen voelt.

4. Vraag om kleine, haalbare veranderingen

Stel geen vage eisen, zoals: ‘Jij moet meer naar me luisteren’. In plaats daarvan kun je voorstellen: ‘Zou je willen proberen om bijvoorbeeld elke avond vijf minuten met mij te praten over hoe je dag was?’ Dit is concreet, haalbaar en toont een bereidheid om een stap samen te zetten.

Wat als je partner moeite heeft om in actie te komen?

Als je partner zich machteloos voelt, is het belangrijk om hem niet te veroordelen, maar samen naar oplossingen te zoeken. Zeg niet: ‘Je doet er niets aan’, maar stel voor: ‘Zou je samen met mij willen kijken naar manieren waarop we een aanpak kunnen ontwikkelen die voor jou en voor mij werkt?’ Dit maakt het een gezamenlijke verantwoordelijkheid en voorkomt dat hij zich alleen als ‘schuldige’ voelt.

Pubers zitten in een fase waarin ze zich willen losmaken van de ouders en hun eigen identiteit willen vormen. Dit maakt het soms lastig voor bonusouders om een autoriteitsrol in te nemen, vooral wanneer ze proberen te verbinden en te zorgen. Je bonuszoon heeft misschien niet eens door dat zijn gedrag je pijn doet. Voor hem draait alles om het ontwikkelen van zijn eigen stem, het ontdekken van wie hij is en het afzetten tegen alles wat ‘te autoritair’ aanvoelt. Dit is een normaal onderdeel van de puberteit. Het is belangrijk om deze fase te herkennen en niet te persoonlijk te nemen. Geef hem de ruimte om zichzelf te vinden, maar blijf tegelijkertijd geduldig en aanwezig.

Samengevat: Hoe ga je om met een bonuszoon die je negeert?

• Benoem feiten, niet oordelen: ‘Ik merk dat het moeilijk is om een gesprek te voeren…’
• Zeg wat het met jou doet: ‘Ik voel me soms afgewezen als…’
• Maak het een gezamenlijk doel: ‘Ik zou graag willen dat we meer met elkaar communiceren…’
• Doe een concreet verzoek: ‘Zou je het willen proberen om…?’

Judith (41): ‘Ik ben bonusmoeder en ik kan niet accepteren dat dit geen écht gezin is, hoe laat ik dit los?’

Verbonden expert

Marieke Jansen

Stiefexpert

Marieke is stiefexpert en (bonus)moeder. Al ruim vijftien jaar begeleidt ze ouders en stiefouders in de soms complexe wereld van het samengestelde gezin. Ze startte als sociaal werker en docent Social Work en richtte later haar eigen praktijk op, waar ze zich volledig toelegde op het stiefouderschap. »

• Nelleke (46): ‘Mijn bonuszoon van 14 neemt niks van mij aan en negeert me vaak, wat nu?’
• Judith (41): ‘Ik ben bonusmoeder en ik kan niet accepteren dat dit geen écht gezin is, hoe laat ik dit los?’
• ‘Ik zie op tegen de vakantie met mijn samengestelde gezin, hoe voorkom ik teleurstelling?’ Stiefexpert geeft advies