De klok achteruit; zo help je je kind door deze ‘mini-jetlag’
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.jmouders.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F10%2FZwitserland-1.jpg)
Komende zondag gaat de klok weer een uur achteruit. Voor jonge kinderen voelt dat uurtje verschil als een mini-jetlag. Stewardess, kinderslaapcoach en ex-verpleegkundige Sanne Vermijs geeft tips hoe je je kind voorbereidt op de wintertijd.
“Als stewardess en kinderslaapcoach weet ik hoe het is als je lijf denkt dat het midden in de nacht is, terwijl buiten de zon al opkomt. Dat verwarde gevoel van tijdsverschil, dat is precies wat jonge kinderen ervaren bij de wintertijd. Alleen hoeven zij er niet voor te vliegen, hun mini jetlag gebeurt gewoon thuis. 😉
En dus begint de dag ineens om vijf uur, valt het ontbijt te vroeg en voelt de hele dag net even anders dan normaal. Je kindje is wat uit z’n ritme, sneller moe of juist overprikkeld, en de dutjes vallen allemaal net ‘verkeerd’. Gelukkig is dat allemaal tijdelijk en met een paar simpele aanpassingen kun je de overgang veel soepeler laten verlopen.
Kies je aanpak: meteen omschakelen of stap voor stap
Er zijn grofweg twee manieren om de overgang aan te pakken, in één keer of stapsgewijs.
- In één keer
Op zondagochtend ga je meteen mee met de nieuwe tijd. Word je kind normaal om 06.15 uur wakker? Dan is dat ineens 05.15 uur. Alles schuift gewoon een uur op zoals het ontbijt, dutjes en bedtijd. Het kan een paar dagen wat rommelig zijn, maar de meeste kinderen wennen snel. - Stap voor stap
Voor gevoelige slapers of vroege vogels kun je beter een paar dagen eerder beginnen. Schuif bedtijd, dutjes en eetmomenten elke dag 10 tot 15 minuten op. Zo went het lijf geleidelijk en voorkom je die extreem vroege ochtenden.
Tip: probeer vóór 06.00 uur (nieuwe tijd) nog niet aan de dag te beginnen. Geen lampen aan, geen ontbijt, geen tv. Zo leert je kind dat het nog nacht is. Probeer dit echt uit te stellen tot minimaal 06.00 uur.
Licht doet wonderen
Licht is het signaal voor de biologische klok. Zorg dus voor veel daglicht in de ochtend zoals de gordijnen open, even naar buiten, wat frisse lucht. Dat helpt het lijfje om te begrijpen dat het ochtend is, en tijd is om wakker te worden.
’s Avonds werkt het precies andersom. Zet het huis dan in ‘slaapstand’. Dim de lampen en liever geen schermen een uurtje voor bedtijd. Zo maakt het lichaam melatonine aan, het hormoon dat zorgt dat je kindje slaperig wordt. Schermen, dus wit/blauw licht, houdt de aanmaak van melatonine tegen.
Let op de slaapdruk, niet op de klok
Tijdens deze overgang draait het minder om vaste tijden en meer om slaapdruk, dit is de natuurlijke behoefte om te slapen nadat je kindje een tijd wakker is.
Is je kindje iets eerder moe dan normaal? Dan is een kwartiertje eerder naar bed prima.
Te lang wakker houden ‘om het ritme te redden’ zorgt juist voor oververmoeidheid, en dat maakt in slaap vallen alleen maar moeilijker.
Houd de avond voorspelbaar
Na de overschakeling naar de wintertijd, zijn kinderen vaak net wat gevoeliger en meer prikkelbaar. Een vaste, rustige bedtijdroutine helpt dan enorm.
Badje, pyjama, boekje, licht dimmen, elke avond dezelfde volgorde geeft houvast en veiligheid voor je kindje.
En merk je dat je kindje wat onrustiger is dan normaal? Dan is een extra knuffel meestal het beste medicijn.
Kleine dingen die groot verschil maken
Ochtendlicht helpt het ritme herstellen
Hoe sneller je kindje ’s ochtends daglicht ziet, hoe eerder het lijfje snapt dat het ochtend is. Dus lekker optijd de gordijnen open, samen naar beneden en even dat eerste licht pakken, dat helpt het ritme sneller herstellen.
Lekker naar buiten
Beweging en buitenlucht doen wonderen. Zelfs een korte wandeling of naar een speeltuintje helpt om overdag wakker te blijven en ’s avonds makkelijker in slaap te vallen.
Slaaptrainer
Vanaf een jaar of twee kun je een slaaptrainer gebruiken. Zet het lampje elke dag een paar minuten later op groen, zodat je kindje stap voor stap meeschuift met de nieuwe tijd.
Rustige start
Wordt je kindje ineens om 05.15uur wakker? Hou het nog even donker en stil. Geen lamp aan, geen grote praatjes, zo leert het lijf vanzelf dat het nog geen ochtend is.
De meeste kinderen zijn binnen een paar dagen gewend, bij sommigen duurt het iets langer. Zie het als even door een mini-jetlag heen gaan, niet fijn, maar gelukkig tijdelijk.
Die donkere avonden hebben ook hun charme vind ik, kaarsjes aan, dikke sokken, warme thee met een chocolaatje op de bank… en hopelijk een kindje dat lekker op tijd naar bed gaat.”
Sanne, moeder, stewardess bij KLM en kinderslaapcoach.