Commerciële Redactie Gesponsord Vandaag, 08:00

Leestijd: 3 minuten

Dit wil je als ouder weten over de HPV-vaccinatie voor je kind

De HPV-vaccinatie beschermt kinderen tegen het humaan papillomavirus, dat later verschillende soorten kanker kan veroorzaken. Ouders ontvangen de uitnodiging voor hun kind in het jaar dat hun kind 10 wordt. Veel ouders willen weten wat dit precies voor hun kind betekent en hebben nog vragen over de vaccinatie. Wij beantwoorden de meest gestelde vragen voor je.

Wat is HPV eigenlijk en hoe krijg je het?

HPV is een virus; het humaan papillomavirus. Veel mensen worden tenminste één keer in hun leven met HPV besmet. Van een besmetting merk je in de regel niets, meestal ruimt je lichaam het virus zelf op.  Maar… bij een deel van de mensen blijft het virus ongemerkt aanwezig en dan kan het na een lange tijd kanker veroorzaken. HPV veroorzaakt verschillende soorten kanker. Vrouwen kunnen door HPV baarmoederhalskanker krijgen, of kanker aan de vagina, schaamlippen, anus en in de mond en keel. Mannen kunnen óók HPV-gerelateerde kanker krijgen, zoals penis-, anus- en mond- en keelkanker.

Je krijgt HPV door intiem contact, door seks, maar ook door contact met de slijmvliezen via handen en mond.

Waarom wordt de HPV-vaccinatie rond 10-jarige leeftijd aangeboden?

Het HPV-vaccin werkt het best voordat je besmet raakt met het virus, daarom krijgt je kind de prik tegen HPV aangeboden rond de leeftijd van 10 jaar. 

Het vaccin leert je lichaam antistoffen aan te maken tegen het virus; raak je later besmet, dan herkent het afweersysteem het virus en ruimt het meestal op. De bescherming is langdurig: tenminste vijftien jaar.

Onderzoeker Marit Middeldorp legt uit: “Op deze leeftijd bouwt het afweersysteem een goede afweerreactie op na vaccinatie. Daardoor is je afweersysteem voorbereid om het virus te herkennen.”

Waarom krijgen jongens ook een uitnodiging?

Door zowel meisjes als jongens te vaccineren, worden kinderen individueel beschermd én neemt de verspreiding van het virus af. Jongens spelen ook een rol in de overdracht van HPV en kunnen door een besmetting later kanker krijgen in de mond, keel, aan de penis en anus.  

Hoe goed beschermt het vaccin tegen HPV?

Heel erg goed; Nederlandse onderzoeken laten zien dat vaccinatie tegen baarmoederhalskanker zeer effectief is. 

Middeldorp: “In de vijftien jaar nadat het vaccin is ingevoerd zien we een zeer goede bescherming tegen aanhoudende HPV-infecties met de twee typen die de meeste kankers veroorzaken. Het vaccin werkt heel goed op de langere termijn.” 

Sinds maart 2025 is bekend dat het vaccin in Nederland heel effectief is tegen baarmoederhalskanker. Vrouwen die in 2009 werden uitgenodigd voor vaccinatie, zijn nu 30 en namen deel aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Middeldorp: “We zagen bij die groep een bescherming van ongeveer 90% tegen baarmoederhalskanker, dat is heel mooi nieuws.”

Wat laten de nieuwste cijfers zien over de verspreiding van HPV?

Het RIVM publiceerde in het voorjaar het bericht dat door vaccinatie minder HPV wordt overgedragen. Niet alleen onder gevaccineerde mensen, maar zelfs onder diegenen die zelf géén prik kregen. Middeldorp: “Bij ongevaccineerde vrouwen zien we een daling van de twee meest gevaarlijke types. Dat betekent dat de verspreiding van HPV door de vaccinatie is afgenomen. Ander Nederlands onderzoek laat daarnaast een indirect effect zien bij ongevaccineerde mannen.”

Middeldorp: “De kans op besmetting is weliswaar lager doordat HPV wordt verspreid, maar de bescherming tegen HPV-infecties ligt een stuk hoger als je gevaccineerd bent.

Wat zijn de meest voorkomende bijwerkingen?

Het vaccin wordt nu al 15 jaar wereldwijd gegeven. Er zijn geen ernstige blijvende bijwerkingen gevonden. Meer dan anderhalf miljoen mensen in Nederland zijn inmiddels gevaccineerd. Mogelijke bijwerkingen zijn: pijnlijke arm, spierpijn, buikpijn, misselijkheid, moeheid, hoofdpijn en koorts. Deze klachten gaan na 1 tot 3 dagen vanzelf over. 

Hoeveel prikken krijgen kinderen?

Kinderen vanaf 10 jaar krijgen twee prikken voor een volledige bescherming. Dit is het standaard schema in Nederland. Mis je de eerste afspraak, dan volgt een herinnering. Ouders kunnen altijd contact opnemen met de jeugdgezondheidszorg (JGZ) om een nieuwe afspraak te plannen. Binnen het Rijksvaccinatieprogramma kunnen kinderen tot 18 jaar vaccinaties gratis inhalen. 

Meer weten? Kijk op rijksvaccinatieprogramma.nl/vaccinaties/hpv 

Twijfels over de vaccinatie? Bel de twijfeltelefoon (tegen gebruikelijke belkosten)