Redactie Opvoeden 22 jun 2019, 10:06

Leestijd: 3 minuten

Dit zijn de vier bekendste opvoedstijlen

We horen over helikopter -, attachment- , snowball parenting en nog veel meer spannende termen. Maar al deze nieuwe opvoedstijlen komen allemaal voort uit de vier bekendste basisopvoedstijlen: Autoritaire stijl, democratisch stijl, de toegeeflijk stijl en de verwaarlozende stijl. Waarin herken jij je?

Ouders hebben allemaal hun eigen manier van opvoeden. Zelfs binnen het gezin zie je vaak verschillende opvoedstijlen. Elke stijl heeft een eigen manier en vaak werken gezinnen vaak met een combinatie van verschillende stijlen in één. De meeste opvoedmethodes kun je onderbrengen onder deze vier opvoedstijlen:

Autoritaire stijl

De autoritaire stijl is de stijl die vroeger veel gebruikt werd. Uitspraken als ‘omdat ik het zeg’ of ‘je hebt niets te willen’, passen bij deze stijl. De ouder is de baas en het kind is ondergeschikt en moet gehoorzamen. Als het kind ongehoorzaam is, krijgt het straf. De regels of het waarom worden verder niet uitgelegd en er is geen ruimte voor discussie. De voordelen van autoritair opvoeden is dat er veel duidelijkheid is voor het kind. De ouders bepalen wat er gebeurt. Een nadeel is dat een kind angstig en volgzaam kan worden, of juist tegenovergestelde – rebels en agressief. Zelfstandigheid wordt niet bevorderd, en het kind krijgt weinig zelfvertrouwen. Er wordt niet geleerd waarom het iets wil, en er is geen ruimte om zelf beslissingen te leren nemen. Deze manier kan veel strijd opleveren en uiteindelijk zorgen voor afstand tussen het ouder en de kind.

Toegeeflijk of laissez-faire

Toegeeflijke ouders doen precies het tegenovergestelde van de autoritaire ouders. Laissez-faire komt uit het Frans en betekent iets als ‘laat maar gaan’. Deze ouders hebben veel oog voor de behoeften van hun kind, en geven hun kind bijna altijd zijn zin. Er is sprake van gelijkwaardigheid en er zijn weinig conflicten, want het kind mag bijna alles. Ouders nemen hun kind uiterst serieus maar zichzelf of hun eigen regels vaak minder. Een nadeel is dan ook dat een kind snel verwend wordt, en hierdoor geen grenzen kent. Er is weinig tegengas en feedback, en een kind kan gemakzuchtig worden. Met deze stijl leert een kind ook niet om te gaan met negatieve emoties, omdat die vrijwel altijd worden vermeden.

Democratisch

Democratisch opvoeden is een opvoedstijl waarbij er een balans is gevonden tussen de verschillende opvoedstijlen. Ouders stellen regels maar houden hierbij de wensen en de behoeften van hun kind voor ogen. Ze geven leiding, maar kijken tegelijkertijd naar de gevoelens en de ontwikkeling van hun kind, en overleggen met hem of haar. De regels worden onderbouwd en het kind wordt gesteund en aangemoedigd. Er zitten veel voordelen aan deze manier van opvoeden. Het kind krijgt zelfvertrouwen en de zelfstandigheid wordt bevordert. Het kind wordt gerespecteerd en er is openheid en gelijkheid tussen kind en opvoeder. Een nadeel is dat deze opvoedstijl veel tijd en energie kost – veel meer dan de andere opvoedstijlen. Een valkuil is dat de ouders soms blijven argumenteren en niet de grenzen aangeven.

Verwaarlozend

De laatste opvoedstijl is de verwaarlozende opvoedstijl. Deze ouders stellen weinig regels, maar geven ook geen steun, veiligheid, betrokkenheid en geborgenheid. Het kind wordt eigenlijk aan z’n lot overgelaten en moet alles zelf uitzoeken. Een ouder die verwaarlozend opvoed heeft veel tijd voor zichzelf, maar de stijl bevordert de ontwikkeling van het kind niet. Een kind voelt zich vaak eenzaam, in de steek gelaten en ervaart geen liefde.