Ilse van den Heuvel over verbindend gezag: ‘Ouders voelen zich sterker in het ouderschap’
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.jmouders.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F08%2FIlse-zw-e1755765648159.jpg)
Verbindend gezag en geweldloos verzet: misschien heb je er weleens van gehoord. Maar wat houdt het nu precies is, hoe werkt het en het belangrijkste: waarom werkt het? Dit vroegen wij aan Ilse van den Heuvel, trainer van de methode Verbindend Gezag en Geweldloos Verzet en bekend van de podcast De Geweldloze Podcast.
Ilse van den Heuvel: “Verbindend gezag is een methode die opvoeders helpt om te blijven staan als het spannend wordt met hun kinderen. Je stelt regels en grenzen, maar wel vanuit de verbinding en/of de relatie. We zien vaak in de opvoeding dat ouders heel boos worden en uit het contact gaan met hun kind. Bij verbindend gezag blijf je staan en in contact, maar wel met je grens voor ogen. Eigenlijk is het in verbinding opvoeden, zonder de grenzen uit het oog te verliezen.
Samen voor je kind
Deze methode werkt goed, omdat we ons focussen op de opvoeder, op het verstevigen van de opvoeder. En niet vanuit macht, maar vanuit kracht en het samen doen met elkaar. Stel je even een moeder voor die het heel zwaar heeft en denkt dat ze het allemaal alleen moet kunnen. Vanuit verbindend gezag gaan we dan kijken wie haar kan helpen, kan steunen, zodat zij kan blijven staan in contact met haar kind. Dus niet samen tégen je kind, maar samen vóór je kind.
Een van de uitgangspunten is: je hoeft het niet alleen te kunnen. Kijk, als het allemaal makkelijk gaat met je kinderen, dan kan je het prima alleen, maar het wordt ingewikkeld als spanningen oplopen thuis. En voor je het weet val je in een soort escalatie met elkaar, elke dag opnieuw. En vanuit verbindend gezag kijken we hoe je eenzijdig die escalatie kan veranderen. Want je hebt twee mensen nodig voor een ruzie, maar je hebt maar één iemand nodig die het anders gaat doen.
Emoties niet afstraffen
En natuurlijk is het soms lastig om rustig te blijven en niet uit je slof te schieten naar je kind. Alleen je wilt ook dat kinderen leren dat zij boos, verdrietig of bang mogen zijn. Dat betekent niet dat de opvoeders dat moeten afstraffen door nog bozer te worden. Maar het betekent ook niet dat we de manier van boos zijn allemaal maar moeten accepteren. Het is de hele tijd zoeken naar een balans hierin. En stel je voor dat je wel boos wordt, wat zeker ook weleens gebeurt, dan kan je het daarna ook weer goedmaken.
En stel jouw kind vertoont ernstig probleemgedrag, denk aan geweld, drugsgebruik, schoolweigering of nog erger: dan nog werkt deze rustige, maar zeer actieve aanpak juist heel goed. Want dan ga je opschalen naar de interventies van geweldloos verzet. De vijf pijlers die hierbij van belang zijn, zijn herstel van de relatie, aanwezigheid van de ouder, wij-support, de-escaleren en verzet.
Kind gebruikt drugs
Stel je voor: jouw kind van 14 gebruikt drugs. Hij heeft totaal de verkeerde vrienden uitgekozen, is onder invloed van die groep en vindt dat hij mee moet doen. Veel ouders in deze situatie worden boos. Dan gaat die jongen niks meer zeggen, voelt zich nog meer alleen, voelt zich niet gesteund en gaat daardoor nog meer uit jouw ogen. Hij gaat echt niet stoppen met de drugs.
Vanuit verbindend gezag en geweldloos verzet gaan we kijken hoe we de aanwezigheid om die jongen heen kunnen vergroten. Die jongen zegt om 21.00 uur ’s avonds: ‘Ik ben ervandoor’. Wij weten: hij gaat drugs gebruiken. Dan zeggen we vanuit deze methodiek: we willen dat je hier blijft, maar we gaan je niet tegenhouden, dus we gaan met je mee. Dan denkt die jongen: flikker op, je gaat echt niet met mij mee.
Je steunfiguur
Met onze aanpak hebben we die ouder gevraagd hoe hij of zij kalm blijft en als dat in hun eentje niet lukt, wie kan jou dan steunen? Stel je voor dat dat de buurvrouw is en je appt haar en zegt: ‘Hij gaat nu weg, kan je mee?’ De buurvrouw is daarvan op de hoogte, want dat hebben jullie afgesproken. De buurvrouw kan waarschijnlijk rustiger blijven dan de moeder. Dus je neemt je steunfiguur mee en dan loop je samen achter je kind aan. Je kind gaat schreeuwen en boos worden, maar dat betekent niet dat wij ons niet aan ons plan kunnen houden. De kans dat hij dan nog drugs gaat gebruiken, wordt aanzienlijk kleiner.
Het is zo belangrijk om zelf rustig te blijven en je kind te laten zien dat je van hem houdt en er alles aan doet om te voorkomen dat het slechter met hem gaat. En dat doe je met mensen die belangrijk voor jou én voor je kind zijn. Dan kan je daarna vragen aan opa en oma of zij even een lief berichtje willen sturen naar je zoon, bijvoorbeeld. Dan krijg je heel dat netwerk daaromheen die de ouders gaan helpen om vol te houden.
Sterker in het ouderschap
Wat wij terughoren van ouders, is dat zij zich sterker voelen in het ouderschap. Ze voelen zich minder machteloos, omdat je je focust op wat kunnen wij nog wel doen, in plaats van wat kunnen we allemaal niet meer? Ze ervaren daarnaast ook meer steun van de mensen om hen heen. Wat heel lastig is om te vragen, want ga het maar eens vertellen, ga de vuile was van je kind maar buiten hangen. Dat is niet leuk, je schaamt je kapot. Maar dat netwerk blijf je houden, dat is zo waardevol.
Als jij dus merkt dat jouw kind probleemgedrag blijft vertonen en je langzaam wanhopig wordt, vraag als eerste steun van de mensen om je heen. Hoe lastig het ook is. Maak samen een geweldloos plan, hoe jullie samen jouw kind kunnen helpen. Zorg daarnaast ook goed voor jezelf, zodat je echt vanuit kalmte kan blijven reageren. En ga het contact aan in verbinding. Hoe meer verbinding je hebt met je kind, hoe groter de kans is dat jullie blijven praten.”
Ilse van den Heuvel heeft samen met haar collega Marieke van Ginneken de populaire podcast ‘De Geweldloze Podcast‘. In deze podcast bespreken ze alles wat betreft opvoeden en de uitdagingen die daarbij komen kijken. Ook is ditzelfde duo een theatertour gestart, waarin herkenbare situaties, door middel van onder andere heerlijke zelfspot, aan bod komen.
Winactie
Goed nieuws: J/M Ouders mag kaartjes weggeven voor de theatertour van Ilse van den Heuvel en Marieke van Ginneken over verbindend gezag en geweldloos verzet. Wil jij kaartjes winnen? Kijk dan snel op onze Instagrampagina en doe mee!
‘Hoe voorkom ik een woedeuitbarsting tegenover mijn kinderen?’ Vadercoach geeft advies