Laurien Bleeker Tiener 23 apr 2025, 11:04

Leestijd: 7 minuten

Moeten we ons zorgen maken om de TikTok-hype de ‘bakka’?

De kappersklap, voor wie er nog nooit van gehoord heeft, is een ‘tikje’ op het achterhoofd bij iemand die net naar de kapper is geweest. Waar het fenomeen nou echt vandaan komt, is ons nog niet helemaal duidelijk. Wat we wel weten is dat het ‘tikje’ – dat door jongeren ‘bakka’ genoemd wordt – steeds vaker wordt gegeven als een harde klap. Dit blijkt uit posts op TikTok en uit reacties van bezorgde ouders, leerkrachten en deskundigen na een oproep die wij deden over de kappersklap op Instagram.

De bakka komt over het algemeen, uitzonderingen daargelaten, voor onder jongens. Waarschijnlijk omdat zij – vaker dan meisjes – een ‘opgeschoren kapperskapsel’ hebben. Op scholen zien we dit fenomeen ontstaan rond groep 7/8 en bij voetbalclubs. Kinderen hebben zelfs ongeschreven regels bedacht voor het geven van de klap. “Het moet sowieso met de platte hand” en “Het mag tot vier weken na een knipbeurt, doe je het daarna dan krijg je een klap terug.”

@alemthebarber

@Van Bongaarts #alemthebarber #barbershoptheone #arnhem #freshcutg #slap #lol #clap #faded #opscheertje #overloop #treintje #barber #kapper #barbershop #funny #men #haircut #webellen

♬ original sound – Bryan Ortega

@dill0oo0

#dilokapper #ijmuiden #foruyou #fyp #beverwijk #Haarlem💈💈 #kapper

♬ dreamin – ᴢᴇɪɴᴀʙᴀᴜᴅɪᴏᴢᴢᴢ 🖤.

Een onschuldig tikje of normalisering van geweld?

Veel volwassenen lachen de kappersklap weg als onschuldig tikje, vooral op de voetbalclub kunnen ze daar wat van. Zo kregen we reacties als: “M’n zoon vindt het een verschrikking en ging daarom ook niet graag naar de kapper. Of vroeg of zijn vader mee ging naar voetbal als ‘ie net bij de kapper geweest was. Het is ook een vorm van pesten, want het minst geliefde kind krijgt net een te harde klap en de trainer staat erbij te lachen en zegt ‘hoort erbij’.”

Vooral bij voetbal

Een andere ouder reageert: “Kappertje klap ja. Geen idee waarom dat een ding is, maar hier gebeurt het dus ook. Vooral bij de voetbal.”

Mijn zoon doet het ook

En nog een moeder: “Bakka, zeker hier wel gehoord na het knippen ja. Ai morgen bij voetbal…. mijn ene zoon grapte weleens of hij die eerste training dan niet even kon skippen, maar gaf wel toe het zelf ook bij anderen te doen soms. ‘Maar niet zo hard’, zei hij er nog bij.”

Een kappersklap is geen grap

Een paar klappen op je achterhoofd krijgen van medeleerlingen is toch echt geen grap. Jongeren raken gewend aan fysieke vernedering en geweld, als iets dat erbij hoort. Elliëtte Kreek-Dévies, systemisch coach voor ouder & kind, stelt: “Het is een uit de hand gelopen grap, die niet meer grappig is en echt veel spanning en angst geeft bij kinderen. Het is te kort door de bocht om te zeggen dat het gemiep is.”

Ze geeft ons een voorbeeld uit haar praktijk over een jongen uit groep 8 die net naar de kapper geweest was en al opzag tegen de reacties op school: “Hij werd ‘warm onthaald’ door een groep stoere jongens. De eerste klap op z’n achterhoofd viel, gevolgd door nog een en nog een. Steeds harder. Hij onderging het, maar werd misselijk en duizelig. Vervolgens verzon hij een smoes en belde zijn ouders dat hij ziek was geworden. Thuis kwam het echte verhaal eruit. Hij had echt last van de harde klappen op zijn hoofd.

Deze zogenaamde ‘rituelen’ zijn geen traditie, maar een vrijbrief om iemand te grazen te nemen.”

Een greep uit de ervaringen met de kappersklap van ouders en leerkrachten

Na de oproep op Instagram over ervaringen met de kappersklap of bakka, stroomden de reacties binnen.

Heel boos geworden

Moeder Jessica vertelt: “Een bakka geef je als iemand naar de kapper is geweest en kort haar heeft. Een klap op het achterhoofd of de nek. Alleen ging dit bij mijn zoons heel hard. Ik heb tegen mijn kinderen gezegd dat zij dit niet mogen doen en zich ook niet mogen laten slaan. Ik ben een keer heel boos geworden toen een ander kind dit bij mijn zoon deed.”

In de vakantie naar de kapper

Janine: “Mijn zoon wil alleen nog maar maar naar de kapper in de vakanties.”

Rode vlekken

Mara: “Echt bizar, het is ook heftig, ze slaan ook echt wel hard dan soms hoor, echt tot rode vlekken aan toe”, aldus een leerkracht.

Hand in z’n nek

Nienk, leerkracht: “Ik heb een keer een leerling gehad die een hele afdruk van een hand in z’n nek had staan. Ik liet het soms als docent ‘onder toezicht’ toe. Dan was het een tikje en dan was het klaar. Deed ik dat niet, dan had ik er geen controle op en wist ik dat het altijd ging gebeuren. Alleen was dit dan heel onveilig voor de leerlingen.”

Totaal in paniek door een kappersklap

Monique: “Bij mijn zoontje gebeurde het ook, hij was totaal in paniek. We kwamen toen uit Italië en daar waren zijn haartjes zo mooi gedaan. Vol trots liet hij het zien op een verjaardag en hij kreeg zo’n harde klap. De schrik en het verdriet in z’n ogen was echt erg. Ik krijg er nog buikpijn van.”

Zo hard mogelijk slaan

Ook over de grens blijkt het fenomeen te bestaan. Zo vertelt Lucy vanaf Ibiza: “Ja zeker, dat is echt een ding.. ook hier op Ibiza (internationale school). Zo hard mogelijk slaan met een open hand.”

Klap tegen kop

En Vera uit Valencia: “Mijn zoon zei een keer: beter zien ze niet dat ik naar de kapper ben geweest, anders krijg ik weer een klap tegen m’n kop. Sindsdien plan ik het zo dat hij in een vakantie naar de kapper gaat.”

Een tiener vertelt over de kappersklap

We spraken ook met een tiener over de bakka. Sam vertelt: “Er zijn kinderen in mijn klas die een capuchon op zetten als ze net geknipt zijn of zelfs moeten huilen. Mij maakt het niet zoveel uit, want ik heb vrienden die het niet zo hard doen. Sommige kinderen doen het heel hard, maar de meesten doen het zachtjes. Bij ons op school mag je twee dagen na de kapper geslagen worden. Doe je het daarna, dan mag je iemand twee keer terugslaan.”

Wat doe je als je zoiets hoort van je kind?

Elliëtte: “Als je kind de pineut is, dan is troost het allereerste. Mijn tip is: waak ervoor dat jouw emotie je kind nog meer slachtoffer laat voelen. Soms zeggen wij uit emotie dat je kind terug moet meppen of ‘waarom laat je dat toe’ bijvoorbeeld, maar dat werkt alleen maar averechts. Bespreek met je kind wat mogelijke opties zijn om hier mee om te gaan, laat je kind daarin meedenken. Hiermee stuur je weer op wat eigenaarschap.

Als je kind betrokken is geweest bij het geven van een klap, stel dan open vragen. ‘Leek het je grappig?’, ‘Was het nog grappig voor de ander denk je?’, ‘Voelde je spijt?’ en ‘Heb je iets recht te zetten naar diegene?’

Het is belangrijk om het sowieso aan te kaarten op school of de sportclub, waar het plaatsvindt. Wat voor mij als systemisch denker heel belangrijk is, is om voorbij dader-slachtoffer dynamiek te kijken. Begrijpelijk kun je, als je kind de pineut was, veel emoties voelen, en kun je het kind dat de klap gaf als dader zien. Maar door deze houding blijven we vastzitten in de dader-slachtoffer dynamiek. Het louter harder aanpakken, heeft meestal niet het resultaat wat we wensen. Het heeft duidelijkheid en kadering nodig.

Kappersklap: niet verbieden, maar verbinden

We willen ze laten begrijpen, voelen en inzien dat het grenzen overschrijdt. Alleen dan krijgt je collectieve besluit meer kracht en zul je merken dat de regel van ‘geen bakka geven’ beter gerespecteerd zal worden. Kinderen laten zich vaak opjutten en sociale media zoals TikTok is daarvoor een prachtige katalysator. Wij als volwassenen kunnen kinderen terug leiden naar gezonde grenzen, dit kunnen ze alleen voelen en begrijpen door goede uitleg. Als we vanuit verbinding het gesprek aangaan, zullen ze beter willen luisteren.

De stoerdere jongens vinden het waarschijnlijk juist leuk, maar wat zachtere kinderen ervaren zo’n kappersklap als heftig. Je stuurt aan op begrip voor het feit dat we allemaal anders zijn. Wat heel duidelijk mag zijn is dat fysieke grenzen overschrijden een no go is. Eigenlijk is zo’n fenomeen een prachtige kans om het thema grenzen en in- en aanvoelen op de kaart te zetten. Soms overschatten we kinderen en vinden we dat ze dat wel moeten weten. Terwijl ze daar in werkelijkheid best nog wat hulp bij nodig hebben.”

Onschuldig speelgoed? Deze dansende cactus op TikTok jaagt kinderen de stuipen op het lijf!