stefaniehollaar Persoonlijke verhalen Vandaag, 11:02

Leestijd: 3 minuten

Docent Jeffrey Noordveld deelt pijnlijk appgesprek over tweetallen maken tussen moeder en leerling en gaat viral

Een onschuldige opdracht – maak even tweetallen – kan voor sommige leerlingen een grote impact hebben. Dat ontdekte docent en projectleider Jeffrey Noordveld (34) van het Alfa-college in Groningen. Toen hij appjes te zien kreeg tussen een leerling en moeder, waarbij de leerling buiten de boot viel bij het maken van tweetallen, besloot hij zijn frustratie te delen op LinkedIn. “Mijn eerste reactie was boosheid en onbegrip. Maar daarna dacht ik: hoe snel en onbedoeld ontstaan dit soort situaties in het onderwijs?”

Niet voor elk kind onschuldig

Op veel scholen is samenwerken belangrijk. En vaak mogen leerlingen zelf groepjes maken. “Voor de meeste kinderen is dat prima,” zegt Jeffrey. “Maar juist voor dat andere groepje leerlingen, kan het een zeer pijnlijke ervaring zijn. De appjes van de leerling richting de moeder beschrijven heel duidelijk de vragen en het gevoel van deze leerling. Wat leer je nog op school, als je je elke dag afgewezen en onveilig voelt?”

Sociale veiligheid in de klas

Volgens Jeffrey moeten we veiligheid in de klas breder zien dan alleen fysieke veiligheid. “Sociale veiligheid is minstens zo belangrijk. En daar speelt de docent een sleutelrol in. Een simpele opdracht als ‘maak tweetallen’ roept allerlei groepsprocessen op: ‘Wie hoort erbij? Wie niet?’ Dat gebeurt vaak onbewust, maar het raakt kinderen diep. Zeker als ze zich toch al onzeker voelen.”

Groepjes maken? Neem de regie

Toch is er volgens Jeffrey wel een manier om sociaal veilig samen te werken in de klas. “Groepjes maken kan wél als je het als docent goed begeleidt. Laat bijvoorbeeld het toeval bepalen wie met wie samenwerkt – bijvoorbeeld met speelkaarten of dobbelstenen. Zo haal je de sociale druk weg bij de leerling. Een voorwaarde is wel dat je als docent de groep goed kent en duidelijke regels van tevoren stelt. Is het geoorloofd om je te laten horen als je ontevreden bent met de uitkomst en hoe laat je dat dan weten?”

Wat ouders zelf kunnen doen

Jeffrey ziet ook een rol voor ouders. “Soms is jouw kind degene die (onbewust) anderen uitsluit. Soms is jouw kind degene die zich buitengesloten voelt. In beide gevallen is het belangrijk dat ouders weten wat er speelt. Let op veranderingen in gedrag. Een teruggetrokken houding lijkt misschien rustig gedrag, maar kan ook een signaal zijn van onzekerheid of iemand die niet lekker in zijn of haar vel zit. Vraag niet alleen wat je kind die dag heeft gedaan, probeer tot de kern te komen van wat voor emoties/gevoelens het kind erbij heeft. Wellicht komt het wat soft over, maar de essentie is dat je aan het opvoeden bent door betekenis te geven aan gebeurtenissen. Toon echte interesse.”

Thuis als veilige haven

De leerling in het appgesprek durfde haar moeder te benaderen. Dat is niet vanzelfsprekend. “Zonder een veilige thuishaven is het lastig om je verhaal te doen. Dan zie je dat kinderen zich afsluiten of verharden. En dat merk je ook weer terug in de klas. Docenten krijgen steeds meer te maken met verschillen tussen leerlingen: sociaal-emotioneel, cultureel en cognitief. Daarbovenop komen technologische en maatschappelijke veranderingen. Dat maakt werken met jongeren uitdagend, maar ook belangrijker dan ooit. Je kan als leraar het verschil maken en hopelijk is dat dan een positief verschil.”

Samenwerking school en thuis

Scholen doen hun best om ouders te betrekken, maar dat lukt niet altijd even goed. “Toch is er nog winst te behalen in het vergroten van het wederzijds begrip. “Wat zou er gebeuren als ouders een dagje mee zouden draaien in de klas? Veel mensen onderschatten hoe intens het daar kan zijn. Sommige kinderen zijn emotioneel nog niet klaar voor het onderwijs zoals we het nu aanbieden. We zouden onderwijs ook als een leerrecht kunnen zien, waarbij ouders mede verantwoordelijk zijn voor het aanleren van een goede basishouding.”

Tot slot: blijf in gesprek gaan

“Het is belangrijk om scherp te blijven op groepsdynamiek. Blijf in gesprek met kinderen. We kennen allemaal wel het beeld van een kind dat als laatste gekozen wordt bij de gymles. Maar wat als dat jouw kind is?”

Lees ook: Hij / zij maakt het verschil. Waarom goede docenten belangrijk zijn