Japke Janneke Sybesma Persoonlijke verhalen Vandaag, 11:02

Leestijd: 10 minuten

Martijn Maas (51) is ongewild kinderloos: ‘Geef het een plekje, zeggen mensen dan’

Martijn en Tanja zijn ongewenst kinderloos. Na elf jaar in een medisch traject te hebben gezeten, voelde het voor hen beiden niet meer goed om ermee door te gaan. Inmiddels hebben ze het geluk gevonden en helpen ze andere mensen die vastlopen in een onvervulbare kinderwens.

• Wie: Martijn Maas
• Leeftijd: 51
• Woont samen met: Tanja Maas
• Beroep: Leiderschap expert en psychosociaal counseler
• Woont in: officieel in Vierlingsbeek, maar praktisch aan boord van ons zeiljacht Raven in Zuid-Holland

Martijn en Tanja zijn inmiddels 16 jaar samen. Martijn: “We wonen op een tweemaster zeilboot in een jachthaven aan het Haringvliet. Samen met mijn compagnon Michiel heb ik een bedrijf in leiderschaps- en cultuur ontwikkeling, en daarnaast werk ik ook samen met Tanja in haar praktijk waar we mensen die ongewenst kinderloos zijn helpen om weer levensenergie te vinden en een nieuwe koers te gaan varen.

Kinderwens

Het eerste jaar van onze relatie was nogal avontuurlijk. We zijn binnen drie maanden naar India verhuisd, omdat ik daar een project had voor mijn werk. We zijn binnen zes maanden verloofd, en binnen zeven maanden wisten we 100 procent zeker dat wij samen kinderen wilden. Het was mid 2008 toen we in een ziekenhuis in Mumbai bij de gynaecoloog zaten om het spiraaltje bij Tanja weg te laten halen.

We fantaseerden over hoe het zou zijn als klein gezin, welke namen we voor het kindje zouden kiezen, over opvoeding, over hoe onze ouders met hun kleinkind zouden zijn. Vanaf dat moment veranderde wel het een en ander. En na het bezoek aan het ziekenhuis in Mumbai ontstond er hoop. Want het was nu tenslotte mogelijk dat Tanja zwanger zou raken. En ineens was er een nieuwe dimensie in ons seksleven. Alles wat we wisten over hoe de kans zou vergroten telde mee. Na een tijdje ging was het niet alleen onze ‘zin’ maar ook de kalender die bepaalde of we seks hadden.

Moeder natuur

Als de bevruchting na de eerste twee of drie keer niet lukt is er nog weinig aan de hand. Maar na vier of vijf keer wordt het iets spannender. Er komt twijfel om de hoek kijken. “Wat nou als we er nog niet klaar voor zijn?”, “Zijn we niet fit genoeg?”, “Ben ik niet genoeg geaard?”, en dat soort gedachtes kwamen meer een meer naar voren.

Het zijn niet geheel rationele gedachtes, want we zagen om ons heen mensen die er zeker niet klaar voor waren, super on-fit waren en niet geaard die de ene na de andere baby produceerde. Maar we hielden er wel rekening mee. We gingen gezonder leven en probeerden het nog maanden zonder hulp. Ik had de stevige overtuiging dat de natuur alles zelf wel regelt. Met andere woorden, het zwanger raken moest vanzelf gaan, volledig natuurlijk, anders is het niet de bedoeling dat we een kind krijgen.

Dubbel pech

Eind 2009 kwamen we terug uit India. We waren inmiddels getrouwd, en we kochten een huis in België, vlak over de grens bij Eindhoven. Een ideaal huis om een gezin te stichten. Maar na bijna een jaar van fantaseren en dromen van een gezin was het nog steeds niet gelukt. “Zullen we het laten onderzoeken”, vroeg Tanja mij.

Via de huisarts startte er wat onderzoeken. Wat nou als het alleen aan Tanja ligt? Of als het alleen aan mij ligt? Wat doet dat met gevoelens van schuld en wat doet dat in onze relatie? Enfin, geluk bij een ongeluk. Of beter gezegd, dubbel pech. Het lag aan ons beiden. Dus wij gingen aan de vitamine supplementen, los zittende boxershorts, veel beweging en nog gezondere voeding. Maar het mocht niet baten. Dus na overleg met de huisarts kwam de echte stap naar een traject in beeld.

IUI

De eerste stap die ons aangeboden werd was IUI (intra-uteriene inseminatie). En door de inmiddels flink aangewakkerde kinderwens met bijbehorende dromen, vervaagde onze grens voor de tweede keer. “IUI” voelde op dat moment nog niet zo heel erg onnatuurlijk en we besloten ervoor te gaan. Zonder resultaat. En dat deden we nog vijf keer. Allemaal zonder resultaat. Ieder bezoek aan het ziekenhuis bracht hoop, en daarmee ook teleurstelling. En iedere teleurstelling bracht meer angst. Want, wat als het helemaal nooit gaat lukken?

IUI voelde toch te medisch aan, maar we waren eraan begonnen. De plastic potjes, de ‘viezeboekjes’, bloedonderzoeken, ziekenhuisbedden, pipetten, artsen en verplegers deden hun best. Maar het nam een boel weg van de romantiek waarmee we in India aan dit avontuur waren begonnen.

De laatste stap

Na de IUI pogingen kwam weer een moeilijke afweging. Onze angst was groter, de hoop was fragiel, maar de wens nog sterk. De mogelijkheid tot IVF (ICSI) kwam aan bod. Dat voelde wel echt ver buiten mijn grens. We besloten het aan te gaan. De grens verschoof voor de derde keer.

Nu kwamen ook de hormoon inspuitingen erbij, nog meer bloedonderzoek, nog meer timing. Tanja werd zeer depressief van de hormonen. De eicel punctie met een roesje in een operatie kamer was een nare klinische ervaring voor Tanja. Het is niet tot een terugplaatsing gekomen. Na de tweede poging leek het kansloos te zijn. De volgende stap zou embryo donatie zijn. En dat voelde echt niet meer goed. We besloten er, na elf jaar, mee te stoppen.

Rollercoaster

Het hele proces is een golf beweging geweest. In het begin groeit de hoop naar de dagen dat Tanja vruchtbaar. Daarna groeide de vrees tot aan de dagen dat ze ongesteld zou worden. En daarna kwam de teleurstelling van de mislukte poging met alle emotie van dien. De term emotionele rollercoaster past er goed bij. Later werden de golf bewegingen bepaald door de planning van IUI, en later door ICSI. Maar de golven werden hoger, en soms waren het brekende golven.

Tanja en ik gingen heel anders om met die emotionele rollercoaster. Tanja uit zich direct, vanuit haar gevoel. Als ze over verdriet praat dan hoor en zie je ook verdriet. Ik daarentegen ben nogal analytisch en bedachtzaam. Als hoogsensitieve man helpt me dat om alle indrukken en prikkels te verwerken en de nuances (die voor mij belangrijk zijn) eerst te doorgronden. Pas daarna kan ik de juiste woorden vinden.

Opleiding

Inmiddels snappen we die verschillen beter en kunnen we elkaar daarin steunen. Maar tijdens het traject was dat wel eens moeilijk tussen ons. Tanja en ik volgden tijdens het traject een HBO-opleiding tot psychosociaal counselor en coach. We wisten dat we in het eerste jaar eerst zelf helemaal onder de loep moesten, voordat we leerden hoe we anderen konden helpen. Dat maakte het extra spannend. We leerden onszelf en elkaar daardoor veel beter kennen. Maar we leerden ook over emotie, over rouw, over communicatie. Tijdens de opleiding was er veel aandacht voor ons als koppel en ons traject. Het hielp ons om onze verschillen beter te begrijpen en waarderen, en er voor elkaar te zijn. Niet als therapeuten, maar wel als geliefden.

Ongewens kinderloos

We hebben gemerkt dat het voor veel mensen lastig is om te praten met mensen die ongewenst kinderloos zijn. Regelmatig kreeg ik dooddoeners te horen, zoals: “Heb je al eens aan adoptie gedacht” “Misschien moet je het een plekje geven” of “Je moet het in het universum manifesteren”. Dan begreep ik dat het meestal goed bedoeld was en ging ik er met humor mee om. Dat is voor mij een ontwapenende manier om er iets van te zeggen en tegelijk ook in verbinding te blijven.

Mensen die met ons meeleefden zeiden soms: “ik weet niet zo goed wat ik tegen je moet zeggen” of, “Ik zeg maar niets want ik weet niet hoe het voelt ongewenst kinderloos te zijn”. De crux is dat het je niet hoeft te weten wat je moet zeggen, en dat je ook niet hoeft te weten hoe het voelt. Stel ‘gewoon’ een vraag zoals: “Hoe is dit voor je?” of “Wat wil je er over delen?” en “Hoe kan ik je steunen?”.

Verlangen

Na de opleiding deed Tanja nog een vervolgopleiding (Body & Mind Language) waar ze afstudeerde op het onderwerp “Verlangens”. Tanja ontwikkelde een aanpak om onvervulbare verlangens te ontrafelen en om te zetten daar vervulbare verlangens en daar nu al de levensenergie van te voelen, ook al gaat het verlangen zelf over de toekomst. Het was niet verrassend dat deze aanpak ook voor onszelf verlichting bracht. Want een kinderwens bleek voor ons een onvervulbaar verlangen.

Wij hebben het verlangen om een kind ter wereld te zetten ontrafeld. En daar kwamen een aantal parels uit naar voren. Want waar we naar verlangden in ons beeld van het ouderschap was:

• Iets van onszelf in de wereld zetten, iets nalaten
• Creativiteit
• Goed doen voor de aarde
• Avonturen aan gaan
• Spelen en speelsheid ervaren

We verkochten ons huis in België en gingen op een tweemaster zeilboot wonen waarmee we ooit de wereld rondgaan. Beide zijn we gaan ondernemen en anderen gaan helpen. We zijn samen avontuurlijk en creatief op allerlei manieren. We zijn gelukkig!

Het ontrafelen en omdenken van de kinderwens in onderliggende verlangens helpt enorm. Maar dat betekent niet dat de pijn, het gemis of de rouw er niet (meer) is.

Emoties uiten

De emotie wil ge-uit worden, de emotie wil gehoord worden. Het is belangrijk voor ons geweest om goed met elkaar hierover te blijven praten. Vooral op en na confronterende momenten zoals zwangerschappen in onze vriendenkring. Moederdag. Beelden van gelukkige gezinnetjes. En bijvoorbeeld wanneer er in de supermarkt rozen worden uitgedeeld aan iedereen de vaag “Bent u ook moeder?” met “Ja” kan beantwoorden. Het is aan ons om om te gaan met die confrontaties en emoties. En dat is wat Tanja en ik hebben gedaan. Herkennen, erkennen en expressie geven aan emoties en rouw. Begripvol naar elkaar zijn en vragen stellen in plaats van adviezen.

Inmiddels zijn we 6 jaar verder. We voelen ons niet meer ongewenst kinderloos. Dat komt doordat we 6 jaar lang bewust deze twee kanten van het traject aandacht hebben gegeven: ruimte geven aan onze verlangens en aandacht geven aan de emoties.

Ervaringen inzetten

Wat ons geholpen heeft om te komen waar we nu zijn, is dat we zelf hulpverleners zijn. Tanja heeft in 2020 haar therapeutische praktijk volledig gericht op het helpen van mensen die ongewenst kinderloos zijn. Zowel in individuele trajecten als via haar online academie. De aanpak die zij ontwikkeld heeft is gebaseerd op onze eigen ervaringen en alles wat geleerd hebben in onze opleidingen. Het summum daarvan is voor mij de 3-daagse zeilretraites voor mensen die ongewenst kinderloos zijn, die we samen verzorgen. We gaan dan drie dagen varen waarin we echt het verschil kunnen maken voor mensen die vastlopen in een onvervulbare kinderwens. Ieders verhaal is weer anders, maar voor iedereen is er een weg naar meer levensenergie en nieuwe verlangens. En, iedere keer wanneer Tanja en ik anderen helpen, helpen we onszelf ook weer een beetje.”

Meer lezen over ongewild kinderloosheid en onvruchtbaarheid?

• Boris over kinderloosheid: ‘Jij wil geen kinderen? Dan heb jij dus geen doel in het leven’
• Martin is onvruchtbaar: ‘Ik heb veel hulp gehad, maar niets kan mijn onvervulde kinderwens wegnemen’
• ‘Hij is geweldig, maar hij kan geen kinderen krijgen’ Elke en Lieven kozen voor een donor
  
  

Martin is onvruchtbaar: ‘Ik heb veel hulp gehad, maar niets kan mijn onvervulde kinderwens wegnemen’