Sofie Vissers Columns Vandaag, 13:01

Leestijd: 4 minuten

Meester Bart: ‘De gouden weken van groep 4: zo leg je als docent én ouder de basis voor een topjaar’

Meester Bart (42) is basisschoolmeester van groep 4. Hij staat al vijftien jaar voor de klas, waarvan zes jaar op deze basisschool. Dat betekent: tien jaar toetsen, knutselwerkjes en gesprekken met ouders. Bart heeft met de meeste ouders een goede verstandhouding, maar zoals overal zitten er weleens rotte appels tussen. Bart deelt met ons zijn grootste opvallendheden in de klas. “Met een knipoog natuurlijk, want ik wil ouders vooral laten inzien wat wij tegenkomen. En misschien steken ze er nog wat van op!” Deze week gaat het over loslaten tijdens de zomervakantie.

Bart: “De eerste zes weken na de zomervakantie worden in het onderwijs vaak de ‘gouden weken’ genoemd. Dit is dé tijd waarin je als leerkracht de toon zet voor het hele schooljaar. In groep 4 zijn deze weken extra belangrijk: kinderen maken een sprong in zelfstandigheid, krijgen zwaardere lesstof én moeten leren functioneren in een groep die misschien weer net anders is dan vorig jaar.

Waarom juist in groep 4?

Groep 4 voelt voor veel kinderen als “echt” school. Het speelse van groep 3 is niet helemaal verdwenen, maar er wordt al meer verwacht: langere leesteksten, klokkijken, tafels leren, werkstukken maken. Die overgang vraagt om duidelijke afspraken, veiligheid en vertrouwen in de groep. Ik deel graag hoe ik in mijn klas de gouden weken vormgeef. Zodat je als ouder hierop kan inspelen. De gouden weken zijn er niet alleen voor de klas, maar ook voor thuis. Als ouder ben je eigenlijk een verlengstuk van het werk van de leerkracht. Hoe beter je samen optrekt, hoe sterker je kind in het nieuwe schooljaar staat.

Week 1-2: Veiligheid en verbinding

De eerste weken draait alles om elkaar leren kennen en (her)ontdekken.

• Kennismakingsspellen: ook met kinderen die elkaar al kennen, werkt dit verrassend goed. Iedereen verandert in een jaar!
• Klasafspraken samen maken: laat de leerlingen zelf bedenken wat een fijne klas maakt. Zet deze afspraken zichtbaar op de muur.
• Oog voor nieuwe dynamiek: kinderen die vorig jaar beste vrienden waren, zitten nu misschien niet meer naast elkaar. Let op stille kinderen en help ze aanhaken.

Week 3-4: Structuur en verwachtingen

Nu de groep zich veiliger voelt, is het tijd om te werken aan duidelijke routines. Werkhouding oefenen:

• Leren dat 20 minuten geconcentreerd werken echt haalbaar is
• Overgangen strak houden: van instructie naar zelfstandig werken zonder chaos.
• Verantwoordelijkheid geven: laat kinderen al kleine taken doen, zoals plantjes water geven of de digibord-pennen opruimen.

Week 5-6: Uitdaging en samenwerking

De basis is gelegd, nu mag er meer uitdaging in.

• Samenwerkingsopdrachten: laat groepjes een bouwopdracht doen of samen een presentatie maken.
• Persoonlijke doelen: elk kind bedenkt één leerdoel voor de komende maand, zodat het eigenaarschap toeneemt.
• Successen vieren: hang complimentenkaartjes op of eindig de week met een ‘kanjermoment’.

Valkuil

De grootste fout in de gouden weken is alles tegelijk willen regelen. Een sterke groepsband bouwen kost tijd. Blijf rustig investeren in contact, structuur en positieve ervaringen – dat betaalt zich het hele jaar uit.

De rol van ouders in de gouden weken

Ouders spelen in deze eerste schoolweken een veel grotere rol dan ze soms denken. Een sterke start maak je samen.

• Toon interesse: vraag na school niet alleen “Hoe was het?”, maar ook “Wat was het leukste moment vandaag?” of “Met wie heb je gespeeld?”. Zo help je je kind reflecteren op sociale momenten.
• Help bij nieuwe routines: in groep 4 wordt er meer huiswerk of extra oefenwerk meegegeven. Zorg dat er thuis een vaste plek en tijd is om dit te doen.
• Ondersteun sociale stappen: nodig af en toe een klasgenootje uit, vooral als je merkt dat je kind nog wat zoekende is in nieuwe vriendschappen.
• Versterk de afspraken van school: praat thuis op dezelfde manier over respect, luisteren en samenwerken als in de klas. Zo krijgt je kind eenduidige boodschappen.
• Wees geduldig: de eerste weken kunnen vermoeiend zijn. Een beetje extra slaap en wat minder volle agenda’s helpen je kind om de nieuwe schoolrealiteit aan te kunnen.

Meer lezen over Meester Bart?

• Meester Bart (42) over omgaan met ouders in de klas: ‘Die bergen chocola einde schooljaar mogen ze achterwege laten’
• Column meester Bart (42): ‘Zelfs in de vakantie zijn er nog ouders die mij appen’

Leesvoer over liefdevol ouderschap

Wil je meer lezen over liefdevol en bewust ouderschap? Lees dan de volgende boeken:

• Jagen, verzamelen, opvoeden
• Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen
• Kinderen zijn geen puppy’s
• Temperamentvolle kinderen
• How2talk2Kids