Lisette Gerbrands Tiener Vandaag, 13:02

Leestijd: 5 minuten

Angelina’s (58) dochter werd jarenlang buitengesloten: ‘Anna maakte een nepaccount om de aandacht van zichzelf af te leiden’

Toen Anna dertien werd, begon haar leven op de middelbare school met spanning en hoop. Een nieuw gebouw, nieuwe klas, nieuwe docenten. “Het was veel. Anna was een gevoelig meisje,” vertelt haar moeder Angelina. “Ze hield van duidelijkheid, was trouw en recht door zee. Maar de middelbare school is een jungle met ongeschreven regels. Ze begreep die sociale spelletjes niet meteen. En dat maakte haar kwetsbaar. Ze werd jarenlang buitengesloten.”

“In de brugklas ging het al mis. Tijdens een schoolfeest had ze een woordenwisseling met een paar klasgenoten. “Ze werd boos en verdrietig, iets wat haar vriendinnen niet gewend waren. Dat was het begin van jarenlang buitensluiten. In de tweede klas werd het erger. Ze zat als enige uit haar klas niet in de groepsapp van de ‘leuke’ kinderen. Als er feestjes waren, hoorde ze pas achteraf wat er was gebeurd. Soms vertelden andere meisjes haar wat ze gemist had maar ook wat er over Anna in die whatsappgroep gezegd werd. Goed bedoeld natuurlijk, maar het maakte het eigenlijk alleen maar pijnlijker.”

Snel emotioneel

“Alsof dat nog niet genoeg was, verloor Anna datzelfde jaar haar beide oma’s, met wie ze een hechte band had. Dat was ontzettend zwaar voor haar. Ze wist niet goed hoe ze met dat verdriet om moest gaan, en tegelijk probeerde ze zich staande te houden op school. Ze trok zich meer terug, was sneller emotioneel. Ik dacht: dat hoort bij de puberteit en bij rouw. Maar achteraf bleek dat er ondertussen veel meer speelde. Thuis leek Anna een gewone puber. Stemmingswisselingen, soms wat teruggetrokken, soms boos. Ik dacht: dit hoort erbij. Maar ondertussen werd ze op school steeds meer buitengesloten, en belachelijk gemaakt omdat ze snel moest huilen. En omdat het online gebeurde, hield het nooit op. Zelfs in haar slaapkamer was ze niet veilig.

Ik herinner me het moment dat Anna probeerde een uitweg te vinden. Er waren in die periode meerdere anonieme accounts, een zogenaamd burner account, waar ze meermaals het onderwerp van was. In de hoop dat de aandacht ergens anders naartoe ging maakte Anna er ook een aan.  Daarop konden anderen roddels en rare foto’s plaatsen over andere kinderen van school. Ze dacht dat als de aandacht ergens anders naartoe ging, ze zelf met rust gelaten zou worden.

Er werd gedacht dat zij al die berichten had geplaatst. Ze heeft het eerlijk opgebiecht en toen werd het pas echt erg. Alles draaide tegen haar. Haar nummer werd gedeeld en er kwamen bedreigingen. Oudere broers en zussen van klasgenoten zeiden dat ze haar zouden opwachten. Ze wisten waar we woonden, dat ze zussen had. Wat eerst alleen binnen de klas speelde, breidde zich uit naar het hele leerjaar en daarna zelfs naar buiten de school.”

Niet meer terug

“Achteraf denk ik weleens: had ze het wel moeten opbiechten? Als ze niets had gezegd, was het misschien niet zo groot geworden. Maar dat weet je natuurlijk nooit. Alle ellende die ze over zich heen kreeg, de slapeloze nachten, het verdriet, en dat het pesten zo escaleerde, heeft ervoor gezorgd dat we wel in actie moesten komen. Het kon zo niet verder. Anna wilde na die zomer niet meer terug naar de school waar ze zo buitengesloten werd. Ze voelde zich niet veilig, niet in haar eigen stad, maar ook niet thuis in haar eigen omgeving. We hebben toen gezocht naar een andere oplossing, en dat was: naar een school gaan in een andere stad. De rector wilde haar spreken. Hij zei eerlijk: ‘Ik kan niet garanderen dat het hier niet ook gebeurt, maar ik vind dat ze een nieuwe start verdient.’

Die nieuwe start kwam er. Vanaf dag één voelde ze zich beter. Het meisje dat haar wegwijs maakte, werd haar vriendin. Natuurlijk waren er vragen, waarom kwam ze ineens van een andere school terwijl ze niet verhuisd was, maar dat kon ze beter aan. Ze voelde zich veilig en geaccepteerd.”

Stilte doorbreken

“Anna is inmiddels 23. Ze studeert, heeft therapie gehad en bouwt haar leven op. Ze is sterker geworden, maar het vertrouwen blijft broos. Wat mij het meest pijn doet, is dat de school het destijds niet écht zag dat zij zo buitengesloten en gepest werd. Ze zeiden: ‘Het speelt online, daar kunnen we niets mee.’ Maar school is juist de plek waar kinderen leren samenleven. Zij dragen ook een bepaalde verantwoordelijkheid. En daar hebben ze in mijn eigen ogen te weinig mee gedaan.

Als volwassenen hebben wij de plicht om te zien, te vragen en te handelen. Want online buitensluiten begint in stilte. En alleen als we die stilte doorbreken, kan een kind zich weer veilig voelen.”