Sofie Vissers Schoolkind Vandaag, 15:02

Leestijd: 3 minuten

Onderwijsdeskundige Marieke Ligtenberg: ‘Wat 300 ouders mij vertelden over thuiszitters’

Soms zegt een verhaal meer dan honderd cijfers. Het artikel over 70.000 thuiszitters van onderwijsdeskundige Marieke Ligtenberg maakte veel los. Er kwamen verhalen binnen over eindeloos volhouden, telkens weer opnieuw beginnen en niet opgeven. Terwijl het systeem dat volgens Marieke soms wel doet. Marieke “Wat me raakte, was niet alleen de pijn, maar juist ook de kracht die ouders laten zien. Hun stem laat ons iets belangrijks zien over kinderen, onderwijs, en hoe we samen verder kunnen.”

Marieke: “Na mijn artikel over thuiszitters gebeurde er iets onverwachts. Op Facebook werd het stuk honderden keren gedeeld, met ruim driehonderd reacties van ouders, leerkrachten en betrokkenen.
Het raakte een snaar. Wat ik vooral zag: verhalen vol liefde, strijd en veerkracht. En tegelijk ook
verhalen die pijnlijk laten zien waar ons onderwijssysteem tekortschiet.

Wat ouders laten zien

Ouders vertelden mij hoe zij al jaren alles doen om hun kind te laten meedoen. Van creatieve
weekplanners tot eindeloos overleg met school. Een moeder schreef me: “We begonnen altijd
vriendelijk, maar vaak kregen we te horen: ‘wij zijn de experts, jullie zijn leken’. Het doet pijn als je niet
serieus genomen wordt terwijl je ziet dat je kind vastloopt.”
Wat me opvalt in al deze reacties is niet falen, maar moed. Ouders blijven zoeken naar wegen, hoe
moeilijk ook. Hun creativiteit en volharding laten zien dat er veel kracht in de samenleving aanwezig
is, maar dat het systeem die kracht vaak niet benut.

Wat dit ons vertelt over het systeem

Deze verhalen maken duidelijk dat ons onderwijssysteem nog te vaak uitgaat van één rechte lijn. Het
draait om voldoen aan normen, cijfers en cognitieve prestaties. Wie niet in dat patroon past, moet
“hersteld” worden, alsof leren alleen via één spoor kan. Dat legt een enorme druk op kinderen én
ouders.

Tegelijk wil ik benadrukken dat dit geen verhaal is van falende leerkrachten. Integendeel, ik zie
dagelijks hoe veel professionals vanuit een open hart wél willen meebewegen met wat kinderen en
ouders nodig hebben. Maar vaak ontbreekt de ruimte, de tijd, het lef of de steun van het systeem om
dat echt vorm te geven. Daardoor voelen ouders weerstand, terwijl daaronder juist betrokkenheid en
bezieling schuilgaan. Ouders én leerkrachten lopen vast in een systeem dat te smal is geworden.

Waar het heen kan

Toch zie ik ook hoopvolle bewegingen. Er zijn scholen die ouders echt als partners zien, die kinderen
eigenaarschap geven en die ruimte maken voor andere leerwegen. Denk aan vernieuwingsscholen
waar dialoog, vertrouwen en maatwerk centraal staan. Steeds meer initiatieven laten zien dat het
kan: onderwijs waarin ieder kind mag groeien in zijn eigen ritme.

Wat we kunnen leren van de verhalen van ouders, is dat verandering niet begint met nog meer regels
of protocollen. Het begint met het lef om te luisteren. Om kinderen, ouders en leerkrachten samen
aan tafel te zetten en te vragen: Wat is hier nu nodig?

Tot slot

Een moeder vertelde me over haar zoon in groep 3: “Hij schreeuwt, schopt en spuugt tot aan de poort
van school. Soms begint de strijd al de avond ervoor. Mijn moederhart zegt: dit is te zwaar voor hem.”
Dit soort verhalen laten zien: het zijn niet alleen kinderen die onder druk komen te staan, maar hele
gezinnen. En het laat pijnlijk zien waar het systeem tekortschiet. Juist daarom geloof ik dat we
moeten kijken hoe het anders kan.”

Verbonden expert

Marieke Ligtenberg

Onderwijsexpert

Marieke is onderwijsexpert en woont in Brabant. Al meer dan dertig jaar werkte ze in en met scholen, van leerkracht tot intern begeleider en onderwijsleider. Altijd met beide voeten in de klei, dicht bij kinderen en wat zij nodig hebben om echt te groeien. »

• Onderwijsdeskundige Marieke Ligtenberg: ‘Wat 300 ouders mij vertelden over thuiszitters’
• ‘Mijn kind kán gewoon niet meer naar school’ – onderwijsexpert over de 70.000 thuiszitters
• Sinds augustus heeft jouw kind het wettelijke recht om gehoord te worden op school