Wilma Groothuis Scheiden Gisteren, 11:04

Leestijd: 4 minuten

Scheidingscoach over kwaad spreken over de andere ouder: ‘Het is vaak heel subtiel’

Iedereen weet dat je bij een scheiding niet kwaad moet spreken over de andere ouder tegenover de kinderen, omdat ze anders in een loyaliteitsconflict terecht kunnen komen. Maar vaak ligt dit veel genuanceerder en subtieler. Onbewust kun je als ouder opmerkingen maken waardoor je kind toch in conflict komt.

Deze opmerkingen klinken onschuldig en zo is het misschien ook bedoeld, maar het richt toch schade aan. Relatie- en scheidingsexpert Roos Boer legt uit hoe dit zit.

Een loyaliteitsconflict

“Een loyaliteitsconflict houdt in dat kinderen bezig zijn met dat wat tussen de ouders speelt en dat ze het goed willen doen. Eigenlijk gaat het dus niet over hun eigen emoties of gevoelens, maar over die van hun ouders. Ze zijn aan het laveren tussen dat wat ze tegen hun moeder moeten zeggen en wat ze tegen hun vader moeten zeggen.

Of als één van de ouders een nieuwe relatie heeft en de ander alleen is, gaan ze bijvoorbeeld voor degene die alleen is zorgen, omdat die ‘zielig’ is. Wat ook vaak gebeurt, is dat kinderen letterlijk iets anders tegen de andere ouder zeggen. Dat ze bijvoorbeeld tegen mama zeggen: ‘Ik vind het niet leuk bij papa’, terwijl ze het daar wél heel erg naar de zin hebben. Omdat ze denken dat ze mama dat gevoel moeten geven.

Subtiele opmerkingen

Er is geen enkele ouder die zijn kind in een loyaliteitsconflict wilt brengen. Maar je komt er heel snel in, het ontstaat heel subtiel en onbewust en dat is heel vervelend. Geen één ouder zegt openlijk tegen zijn kind: ‘Jouw vader is een lul’. Elke ouder snapt dat je niet openlijk kwaad kan spreken en dat gebeurt echt maar heel zelden. Het gebeurt juist veel subtieler, met opmerkingen die vaak lief of goedbedoeld zijn.

Denk aan opmerkingen als: ‘Je hoeft maar twee nachtjes naar papa en dan ben je weer thuis.’, ‘Pak je koffer maar in, want je gaat bij mama logeren.’, ‘Je mag zelf kiezen bij wie je je verjaardag viert.’, ‘Ik betaal voor jou en mama voor je broer, dat hebben we zo afgesproken.’ ‘Je lijkt zo op je vader als je dat doet.’, ‘Ik mis je.’ en ‘Wil je even tegen papa zeggen dat…’.

Afstand nemen van de andere ouder

Deze opmerkingen zijn bijna nooit bedoeld om je kind in conflict te brengen of om kwaad te spreken over de ander. Ze zijn goedbedoeld, praktisch bedoeld of lief bedoeld. Woorden als ‘thuis’, ‘logeren’ of ‘kiezen’ geven kinderen het gevoel dat er verschil is tussen papa en mama. Ze ervaren geen gezamenlijk ouderschap, maar twee kanten. Daardoor gaan ze mee in het gevoel van de ouder bij wie ze op dat moment zijn.

Bijvoorbeeld ‘Ik mis je’, dat is lief bedoeld, maar daardoor maak je jouw kind direct verantwoordelijk voor jouw verdriet. Dit verdriet moet je weghalen bij je kind. Dat kan door te zeggen: ‘Mama is een beetje verdrietig, maar dat lost mama zelf op. Jij mag het fijn hebben bij papa, ik ga ook wat leuks doen en ik ben niet alleen.’

Scheiding verwerken

Natuurlijk is het belangrijk dat je als ouder na een scheiding de boel zelf verwerkt. Het is nogal wat als je gaat scheiden, alles wordt anders. Dat is hartstikke lastig. Schakel zeker hulp in als je boosheid of verdriet blijft voelen. Maar alleen je eigen verwerking is niet voldoende. Als ouder moet je ook weten wat je kind nodig heeft in deze nieuwe situatie. Laat je dus goed voorlichten en begeleiden. Want vergissingen zitten in een klein hoekje, met soms grote gevolgen.

De verantwoordelijkheid ligt bij jou als ouder, niet bij je kind. Het gaat om jouw herstel én om bewust ouderschap na de breuk. Kinderen merken alles, ook wat jij niet uitspreekt. En wat je wel uitspreekt heeft opeens een andere lading. Wat voor jou onschuldig klinkt, kan voor je kind verwarrend of belastend zijn. Door stil te staan bij je rol en houding ontstaat er ruimte voor herstel — bij jezelf én bij je kind.

Andere ouder subtiel aan het beïnvloeden

Als je het gevoel hebt dat je ex-partner jullie kind(eren) subtiel beïnvloedt of negatief over jou praat, doe dan vooral zelf het goede. Denk je dat er echt iets speelt, bespreek het met de andere ouder – maar doe dat onder begeleiding. Zonder hulp wordt je bezorgdheid al snel gezien als kritiek, terwijl je intentie goed is. Blijf richting je kind altijd respectvol en neutraal.

Wees niet verwijtend over de andere ouder. Dat is lastig, zeker als je fictieve klappen krijgt van je ex-partner. Daar zit altijd een stuk angst achter: angst om het kind te verliezen. En onzekerheid over het ouderschap. En zeker als jij alleen achterblijft, terwijl je ex misschien een nieuwe relatie heeft, dan is dat hartstikke pijnlijk en verdrietig. Maar het enige wat je kan doen, is een goede ouder zijn in deze moeilijke tijd.”

Roos Boer is relatie- en scheidingsexpert en directeur van KernAanpak. Aan J/M Ouders geeft zij vaker haar advies over scheidingsgerelateerde onderwerpen, zoals bijvoorbeeld: ‘Wat als je wil scheiden maar je partner niet? Scheidingsexpert Roos Boer geeft antwoord‘.

Scheidingscoach over scheiden met een baby: ‘Eigenlijk is het niet te doen’