Laurien Bleeker Gezondheid 26 mei 2025, 13:01

Leestijd: 5 minuten

De waarheid over de speen volgens logopedist Maaske Treurniet

Spenen zijn onderwerp van gesprek bij jonge ouders. De een is hartstikke tegen, de ander doet er minder moeilijk over. Wat is dat toch met die speen? Uit onderzoek blijkt dat een fopspeen bij baby’s (6 weken tot 1 jaar) de kans op wiegendood verkleint. Goede reden om dat speentje aan te bieden dus.

Toch zijn er ook veel tegengeluiden, want een fopspeen zou na verloop van tijd de kaak en het gehemelte van je kindje kunnen vervormen. Daar staat dan weer tegenover dat duimen hetzelfde effect heeft en dit minder makkelijk af te leren is, die duim gooi je immers niet zomaar weg en dat speentje wel.

Een speen kan een life saver zijn in de nacht of momenten van kramp of ander ongemak bij je baby. Logisch dus, als je toch kiest voor dat speentje. Maar hoe pak je dat aan en wanneer bouw je het speengebruik weer af? Wij zochten het voor je uit in samenwerking met preverbaal logopedist Maaske Treurniet van Volmondig Logopedie.

Maaske, ben jij als logopedist tegen het gebruik van een fopspeen?

“Ik ben zeker niet anti-fopspeen, ik probeer daarin genuanceerd te zijn. Voor de mondmotoriek zijn er inderdaad niet zo veel voordelen uit een fopspeen te halen, maar op andere vlakken wel. Dat is belangrijk om ook rekening mee te houden.”

Waarom zouden ouders wel voor een speen kunnen kiezen?

“Er is een belangrijk voordeel en dat is dat een baby met een fopspeen verplicht door de neus moet ademen. Voor de mondmotoriek is dit gunstig. Ook kan een speen een baby kalmeren, in dat geval zou ik de fopspeen boven een gestreste baby verkiezen. Het is ook wetenschappelijk onderbouwd dat een fopspeen wiegendood vermindert en veel baby’s slapen er rustiger mee. Nadelen zijn de ligging van de tong die verandert en vervorming van het gebit.”

Hoe ga je hier het beste mee om?

“Kijk even of je kind een speen nodig lijkt te hebben en welke je kind accepteert. Soms moet je na een paar weken weer op zoek naar een andere. Geef een speen bovendien niet te pas en te onpas, maar alleen op momenten dat het nodig is. Ik denk dat daar veel winst te behalen valt: zorg er dus voor dat je kind niet afhankelijk wordt van de fopspeen en houd ‘m bijvoorbeeld buiten handbereik van je baby.

De ontwikkeling van een baby gaat supersnel, ze leren met hun mond ook snel veel nieuwe dingen. Dat echt zuigen heeft een baby alleen de eerste maanden. Tussen de drie en zes maanden wordt dat al minder, er is dan al minder behoefte aan zuigen. Kun je de speen dan afnemen, dan is dat mooi meegenomen. En anders probeer je het tussen de zes en twaalf maanden nog eens.”

Bouw je dat af of stop je meteen?

“Ik heb wel een voorbeeld van een baby waarvan de ouders rond de acht maanden wilden stoppen met de speen. Ze probeerden bij het slapengaan hun baby op een andere manier te kalmeren, maar dat bleek lastig. De baby bleef lang wakker en huilde veel, zonder verbetering. Toen hebben ze toch de speen teruggeven, want ze vonden het de stress voor hun baby niet waard. Twee maanden later probeerden ze het nog eens, precies op dezelfde manier. Daarna ging het heel vlot en viel de baby na een paar dagen zelf soepel in slaap. Het heeft dus zin om het af en toe te proberen, ook als het niet meteen de eerste keer lukt.”

Spenen op een rij

Ga je voor een speentje, dan is er genoeg om uit te kiezen. De redactie verzamelde een aantal spenen van verschillende merken om uit te proberen bij je baby.

De speen die zich aanpast

De spenen van MAM zijn zo ontworpen dat ze het risico op vervorming van het gebit verminderen. De speenhals past zich aan de kaak van je kind aan en het speentje is gemaakt van zacht materiaal wat meebeweegt. Niet geheel overbodig: de spenen zijn allemaal voorzien van leuke pastelkleuren en illustraties. Ze zijn er voor verschillende leeftijden. Het merk heeft ook een grote collectie flessen met functies tegen darmkrampjes of reflux.

Met een lichtje

Deze spenen van Medela zijn zo ontworpen dat ze je baby een goede nachtrust bieden. Zo hebben ze geen ring die tegen de speen kan tikken waardoor je baby wakker schrikt en ze zijn voorzien van een glow in the dark deel, zodat je kindje de speen gemakkelijk terug kan vinden in het donker.

Net als de natuur

Difrax komt met deze speen die zo ontworpen is dat ‘ie lijkt op de moedertepel. Het zuiggedeelte beweegt mee op het natuurlijke zuigritme van je baby wat zorgt voor rust en kalmte bij je mini. De spenen komen in zachte kleuren die opgaan in de natuur.

Gezellige speen

Deze gezellige speentjes zijn lekker kleurrijk en voorzien van leuke prints. Bovendien zijn ze zo gemaakt dat er veel lucht langs de fopspeen komt. Hierdoor blijft de huid van je kind droog, wat zorgt voor weinig huiduitslag. Ideaal voor baby’s met een gevoelige huid.

Populaire speen

Het populaire Deens fopspenenmerk Bibs biedt een enorme collectie spenen in allerlei materialen en hippe kleuren. Het merk heeft een fijne anatomical fopspeen. Dit model ondersteunt het gehemelte van jouw kindje. De schuine kant stimuleert de ontwikkeling van de mondspieren. De speen is er in verschillende maten voor elke leeftijd.

Opgebiecht: ‘Mijn dochter (6) slaapt nog met een speen’