Loth van Veen Opvoedadviezen Vandaag, 15:02

Leestijd: 4 minuten

Column Loth van Veen in Zweden: ‘Waarom je niet moet emigreren met kinderen’

Loth van Veen (40) is moeder van Pepijn (9), Stach (7) en Teun (5). Ze woont sinds de zomer van 2024 in Zweden waar ze samen met haar man Thomas een oud huis in het bos renoveert. Loth is docente, zelfstandig ondernemer en ze verkent het Zweedse onderwijs en de Zweedse manier van opvoeden. Ze schrijft iedere maand over wat haar opvalt en deze week gaat het over emigreren met kinderen.

“Emigreren spreekt tot de verbeelding: een kans om opnieuw te beginnen, meer rust en tijd voor het gezin, of eindelijk dat droomhuis in de natuur. Sinds wij een jaar geleden naar Zweden verhuisden, ontvang ik regelmatig berichten van andere potentiële landverhuizers. Hoe vinden je kinderen het? Hebben ze al vriendjes? Spreken ze de taal al een beetje?

In deze column blik ik terug. Want hoewel wij het enorm naar ons zin hebben, ik deel ook graag de andere kant: drie redenen waarom je juist níet met kinderen zou moeten emigreren.

Emigreren is keihard werken, ook voor kinderen

Emigreren is niet alleen voor ouders een grote uitdaging; voor kinderen is het minstens zo intensief. Een nieuwe taal leren, een nieuwe school ontdekken, nieuwe vrienden maken…  Alles wat vertrouwd was en wat we kenden, hebben we ingeruild voor het onbekende. De taal, het schoolsysteem, de ‘ongeschreven regels’, de praktische systemen… Dat moeten we allemaal leren kennen. Dat kost tijd en moeite. Niet een paar dagen, dat is een proces van weken, maanden of misschien zelfs jarenlang.

En: het is ook niet meteen leuk. Iedere dag (ja, echt iedere dag) na schooltijd Zweedse boekjes lezen en woordjes leren, vroeg het afgelopen jaar om flink wat doorzettingsvermogen van zowel onze kinderen als onszelf.

Hoe wie hier nu op terugkijken? We leerden dit jaar dat ergens moeite voor doen eigenlijk ook wel goed is. Het leven anno nu is misschien wel iets te comfortabel. Door dingen te doen die niet makkelijk zijn, ga je groeien. En dat voelen de kinderen ook. Groot was de voldoening toen de kinderen na alle extra huiswerksessies hun eerste gesprekken met vriendjes konden voeren, de lessen op school zelfstandig konden volgen en uitgenodigd werden voor de eerste kinderfeestjes van vriendjes.

Je neemt jezelf gewoon mee

Emigreren lijkt soms een frisse start. Lekker opnieuw beginnen, loskomen van wat je in je oude leven misschien niet zo fijn vond. Maar: je neemt jezelf natuurlijk gewoon mee. Dat geldt voor ouders, maar voor kinderen net zo goed.

Had je kind het in Nederland moeilijk op school? Dat is op een Zweedse school niet zomaar opgelost. Was je kind in Nederland snel overprikkeld/verlegen/druk? Dat is in een ander land niet zomaar anders. Sterker nog, misschien versterkt de compleet nieuwe situatie met alle onzekerheden die daarbij komen kijken dit juist. Emigreren is geen oplossing.

Je bent op elkaar aangewezen als gezin

Ik weet nog hoe ik in Nederland soms droomde over meer tijd samen. Ik zag mezelf dan dagenlang geïnspireerd spelen met de kinderen. Reality check: ook hier wil ik ze af en toe gewoon achter het behang plakken. Sterker nog: misschien nog wel iets vaker dan vroeger. We zijn immers echt heel vaak samen. Er zijn geen opa’s en oma’s in de buurt voor een fijn logeerweekend, een oppas aan huis is hier niet zo gangbaar… Ik ben zelden alleen thuis en ik kan ook zelden zonder de kinderen op pad. We hebben het samen uit te zoeken!  

Dat is mooi, leerzaam en af en toe gewoon heel vermoeiend en intens.  

Het is een grote les in het loslaten van je kinderen

Een emigratie zit vol met uitdagingen, voor alle gezinsleden. Je kinderen zien worstelen met die uitdagingen is veruit het lastigste onderdeel van het hele proces. Het ongemak, het verdriet of de frustratie bij mijn kind zien, activeerde bij mij het gevoel: dit moet ik oplossen. Maar dat kon meestal niet (en ik was er natuurlijk ook vaak niet bij). Maar het goede nieuws was: ik bleek dat ook niet te hoeven doen. Ik leerde: het ongemak van mijn kinderen moet ik soms simpelweg leren verdragen. Ik kan en wil het niet wegnemen, ik kan ze er wel in steunen. Het ‘enige’ wat ik hoefde te doen, was veel vertrouwen in mijn kinderen te hebben en dit uit te spreken. Op die manier leren zij het zelf te doen, met vallen en opstaan.

Geen sprookje

Emigreren met kinderen is geen sprookje. Het vraagt veel. Van ons als ouders, van de kinderen, van het gezin. Maar juist in al dat avontuur, het onbekende en het ongemak ontstaan ook de waardevolle dingen. Samen, met vallen en opstaan, nieuwe dingen leren. De verbinding die dat oplevert, maakt het voor mij meer dan de moeite waard.

Maar voor deze levenslessen hoef je natuurlijk niet te emigreren, dat kan op talloze manieren. Doe vooral wat bij jullie past. En mocht je vragen voor mij hebben of wil je je twijfels of ideeën voorleggen; wees welkom! Ik deel mijn ervaringen graag.

Hej då! (Tot ziens)

Verbonden expert

Loth van Veen

Docente en auteur

Loth is docente, auteur, eigenaar van Intermijn en moeder van Pepijn (9), Stach (7) en Teun (5). Loth is opgeleid als docent en gaf jarenlang les in het voortgezet onderwijs en het hbo. Sinds de zomer van 2024 woont Loth met haar gezin in Zweden. Ze renoveert daar een oud huis en verkent het onderwijs in Scandinavië. »

• Column Loth van Veen in Zweden: ‘Waarom je niet moet emigreren met kinderen’
• Loth van Veen in Zweden: ‘Hoe kinderen hier leren van vuurtje stoken en messen gebruiken’
• Column Loth (40) in Zweden: ‘Hier hebben we geen zomervakantie, maar leesvakantie’