Lauren Siemerink Zwanger Vandaag, 13:02

Leestijd: 7 minuten

De kracht van de groep: waarom steeds meer vrouwen voor Centering Pregnancy kiezen

Wanneer Sonja Mulder (32) zwanger is van haar eerste kindje, hebben de meeste van haar vriendinnen nog geen kinderen. Ze kiest daarom voor Centering Pregnancy: een vorm van verloskundige zorg waarin medische controles worden gecombineerd met groepsbijeenkomsten. Sonja: “Eerlijk gezegd had ik er van tevoren niet echt een beeld bij. Ik dacht: is het niet een soort theekransje voor zwangeren? Maar het bleek zóveel meer.”

Centering Pregnancy: meer dan verloskundige zorg

Op de foto stralen Sonja Mulder en haar partner Rob, Sonja destijds nog hoogzwanger van hun dochtertje Linde. Tijdens haar eerste zwangerschap wil Sonja zich niet alleen goed voorbereiden, maar ook vrouwen ontmoeten die in dezelfde fase zitten. Ze kiest daarom voor een vorm van verloskundige zorg waarbij er niet alleen aandacht is voor uitgebreide voorlichting en informatie, maar ook voor het uitwisselen van ervaringen met andere aanstaande moeders.

Échte aandacht en verdieping

Verloskundige Marike van de Groep, mede-eigenaar van praktijk AmsterMAM, biedt Centering Pregnancy aan in haar praktijk en is al jaren enthousiast over deze vorm van zorg. “Als verloskundige krijg je veel meer tijd en ruimte om echt de diepte in te gaan,” vertelt ze. “Er is aandacht voor vragen over borstvoeding, maar ook voor mentale gezondheid en hoe je samen het ouderschap wilt vormgeven.”Ze ziet dat vrouwen die Centering volgen vaak bewuster nadenken over wat voor gezin ze willen zijn: welke opvoeding ze zelf hebben gehad, wat ze willen doorgeven – en wat juist niet. “Daarnaast kun je aanstaande ouders veel meer informatie meegeven dan tijdens de reguliere controles, waardoor ze zich beter voorbereid, zekerder en gesteund voelen.”

Dat de aanpak werkt, blijkt ook uit onderzoek van TNO (2021): vrouwen die Centering Pregnancy volgden hebben minder kans op vroeggeboorte en medische interventies tijdens de bevalling, geven vaker borstvoeding en ervaren minder stress. 

Vergroot vertrouwen

Praktijken nodigen regelmatig deskundigen uit tijdens de Centering bijeenkomsten om hun kennis te delen met de aanstaande moeders. Sonja: “Het was heel fijn dat er een fysiotherapeut langskwam. Zo weet je wat je tijdens de zwangerschap allemaal nog veilig kunt doen als je wilt blijven sporten.” Voor Sonja blijkt de bijeenkomst over borstvoeding het meest waardevol. “Borstvoeding geven is niet voor iedereen vanzelfsprekend. We kregen veel informatie die ik nog niet eerder had gehoord, zoals dat je al in de laatste fase van de zwangerschap kunt beginnen met kolven om de melkproductie op gang te brengen. Ik voelde me goed voorbereid en had meer vertrouwen dat het zou lukken.”

Ze kiest, mede door het volgen van Centering, voor een thuisbevalling. De combinatie van inlezen, het luisteren van podcasts, de uitgebreide informatie tijdens de Centering bijeenkomsten én de ervaringsverhalen van moeders uit de groep die al een keer waren bevallen, geeft haar vertrouwen. “Ik wist goed wat de verschillende opties waren, en mijn partner en de verloskundigen wisten precies wat voor mij belangrijk was. Daardoor kijk ik, ondanks dat het pittig was en sommige dingen anders liepen dan we hadden verwacht, heel positief terug op de bevalling.” 

Ook voor partners

Marike ziet een duidelijke verschuiving in de betrokkenheid van partners ten opzichte van een aantal jaar geleden: er is meer aandacht voor hoe je het als partners sámen doet en hoe je elkaar kunt ondersteunen. Niet pas als de baby er is, maar juist al tijdens de zwangerschap en bevalling. De meeste Centering sessies zijn alleen voor de aanstaande moeders, om de veiligheid binnen de groep te waarborgen. Maar bij een paar bijeenkomsten zijn ook partners welkom – leuk én belangrijk, vindt Marike: “tijdens de partnersessies ontstaan waardevolle gesprekken over welke verwachtingen je hebt van het ouderschap.”

De sessie waarin de bevalling centraal staat, is bewust samen met partners, zodat ook zij goed geïnformeerd zijn. Er wordt veel concrete informatie gegeven over de verschillende fases van de bevalling: wat gebeurt er, hoe lang het kan duren en hoe herken je het. Sonja: “Dat hielp Rob echt om te weten wat hij kon verwachten en hoe hij mij kon ondersteunen.”

Niet alleen voor ‘kwetsbare’ vrouwen

Centering komt oorspronkelijk uit de VS, waar het in eerste instantie werd aangeboden aan vrouwen met een verhoogd risico of een lage sociaaleconomische status. “Maar dat het alleen voor die groep waardevol is, is echt achterhaald,” zegt Marike. “Iedereen in deze tijd ervaart stress: door werk, verwachtingen, het idee dat je het als moeder goed moet doen. Juist door samen te komen in een groep merk je dat iedereen met dezelfde dingen worstelt.”

Sonja hoopt dat de methode breder bekend wordt: “In mijn groep zaten vooral hoogopgeleide vrouwen die al bewust bezig waren met zwangerschap en gezondheid. Eigenlijk zou dit de standaard moeten zijn voor álle vrouwen, tenzij er een specifieke reden is voor één-op-één zorg.”

De maatschappelijke winst van Centering Pregnancy

Sinds 2012 wordt deze vorm van zorg in Nederland aangeboden, maar slechts een derde van alle praktijken biedt het aan. Dat valt deels te verklaren doordat de extra kosten nu vaak door de praktijken zelf worden gedragen. “Zonde” vindt Marike. “Op korte termijn vraagt het misschien extra tijd en investering, maar op de lange termijn levert het juist ontzettend veel op.” Ze hoopt dat veel meer praktijken dit in de toekomst gaan aanbieden. “Je ziet écht verschil: vrouwen zijn beter voorgelicht, maken gezondere keuzes en voelen zich sterker. Uiteindelijk levert dat voor iedereen winst op.”

Uit onderzoek van TNO (2021) blijkt dat de maatschappelijke besparing, alleen al doordat vrouwen vaker stoppen met roken, kan oplopen tot ruim 80 miljoen euro. Marike denkt dat meer Nederlands onderzoek helpt om de meerwaarde van Centering zichtbaar te maken. Niet alleen voor andere verloskundige praktijken, maar ook richting zorgverzekeraars en beleidsmakers.

De kracht van verbinding

Naast het opdoen van kennis ontstaat er volgens Marike tijdens Centering iets wat we in deze tijd misschien wel een beetje zijn kwijtgeraakt: verbinding en het gevoel van een community. Zowel Sonja als Marike benadrukken dat de kracht vooral in de verbondenheid zit. Marike: “Er ontstaan appgroepen, vrouwen gaan samen wandelen, brengen elkaar eten of geven spullen door.” Sonja: “In onze groepsapp delen we tips over slaap, voeding en eerste hapjes. Soms komen we elkaar tegen op het consultatiebureau, en omdat iedereen in dezelfde fase zit, durven we makkelijker dingen te delen – juist als het even niet lekker gaat. De drempel is toch lager, omdat je hetzelfde doormaakt.”

Tijdens ons gesprek geeft Sonja haar dochtertje de borst. Ze lacht: “De eerste keer dat ik borstvoeding gaf in het openbaar, was met twee moeders uit de groep. Ik twijfelde en voelde toch een bepaald ongemak, totdat een van de andere moeders haar kindje ook aanlegde. Toen dacht ik: oké, ik kan het ook. Dat zijn van die kleine, maar eigenlijk zulke belangrijke momenten.”Marike: “Tijdens een terugkomdag deelde een moeder dat ze depressieve klachten had. Zij voelde zich veilig genoeg om dat te delen. De hele groep reageerde vervolgens zo lief en betrokken. Dáár draait Centering om: een groep creëren die er echt voor elkaar is.”

Centering Pregnancy als moderne village

Wat Marike hoopt voor de toekomst, is dat Centering helpt iets van die oude gemeenschap terug te brengen. “We leven tegenwoordig zo individualistisch. Met Centering bouwen we aan een moderne ‘village’: een netwerk van vrouwen die elkaar steunen. It takes a village to raise a child, Centering draagt daar echt aan bij.”

In hun podcast Het Geboortekanaal praten Marike van de Groep en mede-praktijkhouder Veerle Verrest verder over hun ervaringen als verloskundigen, waaronder een aflevering speciaal over Centering Pregnancy.