Laurien Bleeker Opvoeden 23 jul 2023, 11:07

Leestijd: 3 minuten

Waarom is mijn kind agressief en wat kan ik eraan doen?

Jonge kinderen moeten nog leren omgaan met hun emoties en kunnen dat soms nog wel eens uiten in agressief gedrag. Denk daarbij aan slaan, schoppen, duwen of bijten. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, maar voor kinderen tot een jaar of vier hoort dit er wel een beetje bij. Je kind is dan niet meteen agressief, maar heeft gewoonweg nog niet geleerd hoe het zich moet uiten.

Kinderen jonger dan vier jaar kunnen nog niet goed onder woorden brengen wat ze voelen. Daarom gaan ze slaan als ze boos zijn bijvoorbeeld. Soms is het agressieve gedrag een vraag om aandacht. Vanaf een jaar of drie leren kinderen hoe ze bepaalde situaties kunnen oplossen zonder duwen of schoppen. Kinderen vanaf vier jaar weten dat het pijn doet bij iemand anders, als ze slaan of bijten. Het agressieve gedrag wordt vanaf deze leeftijd minder, al kan de emmer soms overlopen en dan is een driftbui niet te vermijden.

Waarom is mijn kind agressief

Laten we vooropstellen dat je kind niet agressief is, maar agressief gedrag vertoont. Het agressieve gedrag heeft eigenlijk altijd een achterliggende oorzaak. Je keurt daarmee namelijk wel het gedrag af, maar niet je kind. Er zijn best wat oudere kinderen die af en toe nog enorme woedeaanvallen hebben. Vaak komt dit door frustratie, overprikkeling of het is een schreeuw (letterlijk) om aandacht. In dat laatste geval voelt je kind zich niet gezien en gehoord. Het kan ook zijn dat je kind geen grenzen en structuur aangeleerd heeft gekregen. Die onvoorspelbaarheid voelt onveilig voor een kind en dat kan woede tot gevolg hebben.

Ze kunnen de woede tijdens zo’n aanval niet meer tegenhouden en het neemt ze als het ware over. Je kind weet dan nog niet hoe het anders kan reageren en uit zich dan in agressie. Dit kan er heftig aan toe gaan. Soms duurt het enkele minuten, soms zelfs een half uur. Daarbij kan je kind dingen stuk maken, met deuren slaan of met spullen gooien. In sommige gevallen doen kinderen met het agressieve gedrag anderen pijn, zoals de ouders.

Wat kan je doen tijdens een woedeaanval?

Als je kind agressief reageert is dit dus vaak uit onmacht en niet om jou pijn te doen. Vat het dus niet persoonlijk op, maar geef wel je grenzen aan: boos zijn mag, maar slaan (of schoppen, bijten etc.) niet. Wanneer je kind middenin een woedeaanval zit, gaat dit natuurlijk niet. Dan zal je niet door kunnen dringen. In dat geval is het fijn als je kind (en jij) veilig door de aanval kan gaan. Bijvoorbeeld in een ruimte waar je kind niets stuk kan maken en zichzelf niet pijn kan doen, of blijf erbij tot de woedeaanval over is. Daarna kunnen jullie het hebben over de boosheid: waar kwam het vandaan, hoe voelt je kind zich nu, wat kan het een volgende keer anders doen?

Door de emoties van je kind te erkennen en te leren herkennen en benoemen leer je je kind op een andere manier omgaan met boosheid. Namelijk door communicatie. Stel ook duidelijke grenzen en houd je daar aan. Dat is erg belangrijk, want de onvoorspelbaarheid is verwarrend voor je kind. Het goede voorbeeld geven werkt ook: wat je kind ziet, doet het na. Natuurlijk verandert dit niet binnen een paar dagen, maar voor alles geldt: herhaling is key. Als je kind vaak agressief gedrag vertoont of gevaarlijk is voor zichzelf of een ander, kun je altijd om professioneel advies vragen bij de huisarts of het consultatiebureau.

Agressie bij je kind voorkomen

Vaak stroomt het emmertje over bij kinderen wanneer ze moe, hongerig of overprikkeld zijn (of allemaal). Probeer dit te voorkomen door de signalen te (leren) herkennen en op tijd in te grijpen en een rustmoment in te lassen voor je kind. Zodat een woedeaanval vermeden wordt.

Gedragsproblemen: waar komt agressie bij kinderen vandaan en hoe ga je er mee om?