Marieke Jansen Ouderschap Vandaag, 11:02

Leestijd: 4 minuten

‘Mijn familie wil mijn kinderen wel met kerst, maar niet de kinderen van mijn partner’

Kerst moet warm voelen, licht en liefdevol. Maar in samengestelde gezinnen kan december juist het tegenovergestelde doen: het zet verschillen in de schijnwerpers. Hoeveel cadeaus er worden gegeven, aan wie, wie erbij hoort en wie niet. Bonusmoeder Emma (41) merkt dat ook. Haar familie adoreert háár kinderen, maar moet niets hebben van de kinderen van haar partner. Stiefexpert Marieke Jansen legt uit waarom dit vaak gebeurt en wat je als ouder kunt doen.

In 2024 waren er 25.386 huwelijken die eindigden in een scheiding, een lichte daling ten opzichte van het jaar ervoor. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ziet daarentegen een stijging in het aantal geregistreerde partnerschappen dat wordt beëindigd. Daarom staan we wekelijks stil bij de uitdagingen van gescheiden ouders en hun (samengestelde) gezin. Deze week geeft expert Jansen antwoord op de vraag van bonusmoeder Emma(41): “Mijn familie wilde mij wel met kerst, maar niet de kinderen van mijn partner, wat moet ik doen?”

Het opvoeddilemma van Emma

Emma: “Ik heb een fijne relatie met een lieve man die twee kinderen heeft (7 en 9 jaar) uit een eerdere relatie. Zelf heb ik ook twee kinderen en mijn familie is altijd dol op hen geweest. Ze worden overladen met aandacht en cadeautjes, opa en oma komen regelmatig op bezoek en met feestdagen draait het om hen.

Maar sinds ik met mijn partner ben, merk ik iets geks. Mijn familie accepteert hem, daar ligt het niet aan. Maar zijn kinderen? Die worden compleet genegeerd. Bij verjaardagen worden ze nauwelijks aangekeken. Voor kerst kreeg ik zelfs letterlijk de vraag: ‘Jij komt toch wel… maar neem je niet die hele bups weer mee?’

Mijn kinderen krijgen standaard een groot cadeau. Zijn kinderen? Iets kleins. Of zelfs niets. Ik voel me er zó ongemakkelijk over. En verdrietig. Want het zijn gewoon kinderen. Ze doen hun best, zijn beleefd. Ze horen nu bij míjn leven. Maar het lijkt alsof ik moet kiezen: mijn nieuwe gezin of mijn oude familie.”

Het antwoord van stiefexpert Marieke Jansen:

Wat Emma deelt, gebeurt vaker dan we denken. Bonuskinderen worden regelmatig op een andere manier behandeld dan ‘eigen’ kinderen, zeker als er al een bestaande, hechte band is met de kinderen uit een vorige relatie van het familielid zelf. Dat verschil hoeft niet groots of bewust te zijn. Maar kinderen voelen het feilloos aan. En jij als ouder (of bonusouder) staat er middenin.

Waarom gebeurt dit?

Familie is vaak trouw aan ‘wat ze kennen’. De kinderen van Emma horen er al vanaf het begin bij. Ze hebben een geschiedenis met opa, oma, ooms en tantes. Dat maakt de liefde vanzelfsprekend. De kinderen van haar nieuwe partner komen ‘erbij’. En dat maakt hen onbewust vreemder, ingewikkelder, soms zelfs “een extra last”.

De weerstand komt voort uit:

• Loyaliteit aan het oude systeem: “Vroeger was het zo gezellig, met ónze kinderen.”
• Geen klik (nog): “Ik weet niet hoe ik met die kinderen moet omgaan.”
• Een gevoel van verlies: “Onze familie is veranderd, en dat voelt ongemakkelijk.”
• Onuitgesproken oordeel: “Dat zijn niet haar echte kinderen.”

Maar hoe menselijk dit ook is: het is geen excuus voor buitensluiting. Niet als het gaat om kinderen.

Wat doet dit met zijn kinderen?

Ze voelen het verschil. Tussen hoe jouw kinderen worden begroet, verwend, vastgehouden
en hoe zij op afstand worden gehouden. Ze voelen zich overbodig. Gedegradeerd tot bijrol. Of erger: tot storende factor. Ze vragen zich af: “Wat doe ik verkeerd?” “Waarom vinden ze mij niet leuk?” En die pijn is vaak onzichtbaar maar wel blijvend.

Wat kun jij doen?

• Erken dat dit gebeurt. Doe het niet af als toeval of onhandigheid. Neem je eigen ongemak serieus.
• Benoem het gedrag, niet het oordeel.
  Zeg niet: “Jullie zijn gemeen.” Maar wel: “Het valt me op dat mijn kinderen anders worden behandeld dan de kinderen van mijn partner.”
• Deel wat het met je doet. Bijvoorbeeld: “Het maakt me verdrietig. Want ik zie hoe zij zich aanpassen, hun best doen, en dan tóch worden buitengesloten.”
• Maak je grens duidelijk. “Als we kerst vieren, komen we met zijn allen. Als dat niet goed voelt, dan vieren wij het liever ergens anders.”
• Bespreek dit ook met je partner. Zorg dat je samen optrekt. Dat hij weet: jij staat achter zijn kinderen. Dat jij ze ziet. Volledig.

En als je familie niet verandert?

Dan komt het aan op trouw zijn aan jouw waarden. Je kunt hun gedrag niet dwingen, maar je kunt wel kiezen waar jij voor staat. Als jij vindt dat kinderen liefde en gelijkwaardigheid verdienen, dan moet je soms iets laten voor wat juist voelt. Ook al doet dat pijn. Ook al betekent dat afstand. Maar je laat je bonuskinderen dan iets voelen wat oneindig veel krachtiger is dan cadeaus of uitnodigingen: Dat ze het waard zijn om voor op te komen.

Wat als jouw kinderen wél geaccepteerd worden, maar die van je partner niet?

• Erken het verschil en jouw verdriet daarover
• Benoem de feiten in plaats van te oordelen
• Geef aan wat het met jou doet én wat je de kinderen gunt
• Trek een grens die duidelijk maakt waar jij voor staat
• Kies bewust waar je aanwezig wilt zijn en met wie

Verbonden expert

Marieke Jansen

Stiefexpert

Marieke is stiefexpert en (bonus)moeder. Al ruim vijftien jaar begeleidt ze ouders en stiefouders in de soms complexe wereld van het samengestelde gezin. Ze startte als sociaal werker en docent Social Work en richtte later haar eigen praktijk op, waar ze zich volledig toelegde op het stiefouderschap. »

• ‘Mijn familie wil mijn kinderen wel met kerst, maar niet de kinderen van mijn partner’
• ‘In het andere gezin krijgen ze grotere Sinterklaascadeaus’ stiefexpert Marieke Jansen legt uit wat écht helpt
• Lotte (42): ‘Het frustreert me dat ik 0 erkenning krijg van mijn bonuskinderen’