Lise Steegmans Ouders 2 jun 2023, 07:16

Leestijd: 4 minuten

5x fouten die iedere ouder van een tiener maakt

Je kind is geen kind meer. Het is een tiener. Dat vraagt om een andere aanpak. En andere opvoedingsvaaridgheden. De betutteling met het hoge stemmetje, het hoeft niet meer. Nee, echt, doe maar niet. Want daar is je tiener niet van gediend. Wat kun je nog meer achterwege laten? Dit zijn vijf fouten die iedere ouder van een tiener maakt.

Lees snel verder. Want er zijn een paar dingen die je beter niet meer kunt doen.

Fouten die een ouder van een tiener maakt

Tieners vragen nu eenmaal een andere aanpak dan kinderen. Dat zit zo: tieners hebben een sterk karakter, waarbij hun eigen wil piekt en piekt. Bovendien moet je bij het opvoeden van je tiener opeens aan nieuwe dingen denken. Bijvoorbeeld, hoe laat moet hij thuis zijn nu hij zelfstandig de deur uit gaat? En hoe ga je om met stiekeme afspraakjes, of misschien wel foute vrienden? Jouw grenzen, jouw geduld, oh oh oh, wat zal dit op de proef worden gesteld. Maar ach, je kind blijft je kind en ook al doet je tiener lekker stoer, hij heeft je nog steeds nodig.

Fout 1: het ergste verwachten

Tieners, of beter: pubers, hebben een slechte naam. Ze zijn eigenwijs, ze zijn dwars en ze zijn onvoorzien; ze kunnen nog niet alle gevolgen van hun gedrag overzien. Om die reden zien veel ouders het opvoeden van tieners als een beproeving. Toekijken terwijl je schattige dotje in een gruwelijk monster verandert, dat is wel een beetje het stigma dat aan pubers kleeft.

Toch heeft Richard Lerner, directeur van het Institute for Applied Research in Youth Development aan de Tufts University, daar een andere kijk op. Hij legt uit: “De boodschap die we tieners meegeven is dat ze alleen ‘goed’ zijn als ze geen ‘slechte’ dingen doen, zoals drugs gebruiken, omgaan met de verkeerde mensen of seks hebben.” Hierbij ga je dus uit van een doemscenario. Maar juist die negatieve verwachtingen kunnen het gedrag bevorderen waar je het meest bang voor bent. En dat wil je niet.

Wat je dan wel kunt doen: laten zien dat je interesse hebt in de bezigheden en hobby’s van je kind. Zelfs als je hier niets van begrijpt en er stiekem niets aan vindt. Hierdoor onderzoek je een nieuwe manier van communiceren en verzoek je om toegang te krijgen tot de belangrijkste wereld van je tiener: zíjn belevingswereld. Zoek opnieuw contact en sta open voor zijn interesses.

Fout 2: te veel focussen op de kleine dingen

Een belangrijk onderdeel van tienerzijn is het ontdekken van de autonomie. Onafhankelijkheid, zelfstandig te werk gaan en eigen keuzes maken, het is iets wat tieners het liefste doen. Staar je daarom niet blind op het kapsel van je dochter of de kledingkeuze van je zoon. Focus je op the bigger picture. Zolang de keuzes van je tiener hem niet belmmeren of in gevaar brengen, dan let it be. Geef je tiener de ruimte om beslissingen te nemen die bij zijn leeftijd passen en te leren van de gevolgen van zijn keuzes.

Wat je dan wel kunt doen: jezelf uitdagen om een stapje terug te doen. Laat je kind weten dat je er voor hem bent, dat is vaak voldoende. Door je kind te beschermen tegen de realiteit van het leven, ontneem je vaak waardevolle leermomenten voordat hij of zij op eigen benen kan staan.

Fout 3: te weinig focus op grote dingen

Een beetje tiener is ontzettend nieuwsgierig naar vapen, lachgas, sigaretten of andere drugs. Misschien doet het je wel denken aan je eigen jeugd en denk je ‘ach, uitproberen kan geen kwaad’. Toch zijn de tienerjaren van je kind, zo tussen de dertien en achttien jaar oud, essentiële jaren om als ouder betrokken te blijven bij de opvoeding.

Ouders beschouwen tienerdrinken misschien als een overgangsritueel omdat ze zelf dronken toen ze die leeftijd hadden. Maar er kan meer op het spel staan, bijvoorbeeld verslavingsgedrag.

Wat je dan wel kunt doen: letten op plotse veranderingen in het gedrag, uiterlijk, schoolprestaties en vrienden van je tiener. Neem deze signalen serieus en kom in actie.

Fout 4: te veel of juist te weinig discipline

Maakt je tiener een misstap? De ene ouder geeft een flinke preek, gevolgd door huisarrest. De andere ouder laat het op z’n beloop, want je wil je tiener ook niet wegduwen. Treed je streng op, dan kun je je tiener misschien in het gareel krijgen. Maar tegen welke prijs? Tieners die in een strikte omgeving opgroeien missen de kans om probleemoplossende of leiderschapsvaaridgheden te ontwikkelen – omdat jij de beslissingen voor hen neemt.

Aan de andere kant; te weinig discipline helpt ook niet. Juist in hun roerige tienerjaren hebben tieners een duidelijke structuur en regels nodig als ze de buitenwereld beginnen te verkennen.

Wat je dan wel kunt doen: bepalen wat de kernwaarden van het gezin zijn. Stel deze vast en draag ze uit in woorden en daden. Hou het kort, hou het klein, hou het overzichtelijk. Dit helpt de tieners om de vaardigheden te ontwikkelen die ze nodig hebben om zich op de juiste manier te gedragen.

Vergeet niet dat je invloed groter is dan je denkt. De meeste tieners zeggen dat ze meer tijd met hun ouders willen doorbrengen. Blijf tijd vrijmaken voor je kind tijdens de tienerjaren. Het is niet altijd direct merkbaar, maar zo zorg je voor een goede basis waar ze altijd naar terug kunnen keren.

Onderzoek toont aan dat het puberbrein wel degelijk gevoelig is voor de feedback van ouders