Japke Janneke Sybesma Mentale gezondheid Vandaag, 13:01

Leestijd: 5 minuten

Pedagoog Mirre Kastelein (32): ‘Spannend hè, voor het eerst naar de tandarts’ is geen helpend taalgebruik

Iedere ouder krijgt ermee te maken: medische zorg voor je kind. Denk aan vaccinaties, bloed laten afnemen of een bezoek aan de tandarts. Hoe begeleid je je kind op een goede manier? Hoe erken je emoties, zonder ze groter te maken? Pedagoog Mirre Kastelein (32) deelt haar tips en vertelt waarom helpend taalgebruik hierbij zo belangrijk is.

• Wie: Mirre Kastelein
• Leeftijd: 32
• Woont samen met: Johan, Jinte (5), Diede (3) en hond Goos
• Beroep: Pedagoog
• Woont in: Brielle, maar reist voor anderhalf jaar met haar gezin door Europa

”Alle kinderen krijgen vroeg of laat te maken met medische zorg: een controle bij de tandarts, een bloedafname, afspraak bij de huisarts of een vaccinatie. Kindvriendelijke zorg hangt niet alleen af van de zorgverlener. Als ouder speel je een enorme rol. Jij kunt het verschil maken. Als je je kind voor, tijdens en na de behandeling goed begeleidt, draagt dat bij aan een positieve ervaring.

Spanning vergroot pijn

Wanneer kinderen angstig zijn en daarin niet goed worden begeleid, stapelt die angst zich op. Angst zorgt voor spanning, en spanning versterkt de pijnervaring. Dan beland je in een vicieuze cirkel. Als ouders leren hoe ze daar op de juiste manier mee omgaan, scheelt dat enorm. De zorg wordt prettiger voor het kind, maar ook voor ouders en zorgverleners. Bovendien verlopen afspraken daarna vaak sneller en soepeler. Het is een investering die zich dubbel en dwars terugbetaalt.

Al langere tijd liep ik met het idee om iets voor ouders te ontwikkelen. Ik werkte drie dagen in het ziekenhuis als medisch pedagogisch zorgverlener en zag de behoefte hieraan. Alleen met twee jonge kinderen, zelf dag en avonddiensten en een man met vol continue diensten, kwam het er niet van. Vriendinnen schakelden vaak mijn hulp in. Ze vroegen zich af wat ze het beste konden doen qua begeleiding als ze met hun kind in het ziekenhuis terecht kwamen, bij de tandarts of huisarts. Regelmatig gaf ik ze hier adviezen over, maar nooit maakte ik er meer werk van. Tot ik na een reis van vier maanden met het gezin weer terug aan het werk ging. Aan alles voelden we dat we nog langer wilden reizen. Dat was het moment om mijn kennis te bundelen in een online cursus.

Basiscursus

Zo werd Komt een Kind bij de Dokter geboren. In de basiscursus leren ouders alles over hoe ze hun kind kunnen begeleiden. Van voorbereiding tot afleiding en van nazorg tot hoe je het gesprek aangaat met de zorgverlener. Alles zit erin. Daarnaast is er een ”minicursus” speciaal voor vaccinaties. Omdat dit vaak de eerste kennismaking met de zorg is, is het belangrijk dat die ervaring goed is. Met een betaalbare minicursus hoop ik zoveel mogelijk ouders te bereiken en zo veel mogelijk kinderen een goede eerste ervaring te geven.

De juiste woorden kiezen

Door de juiste woorden te kiezen kun je voor meer ontspanning en meer comfort zorgen. Stel iemand zegt tegen je: ‘dit gaat even zeer doen’ dan span je je lijf aan en voel je dus ook meer. Als je de juiste hulpmiddelen gebruikt om pijn te voorkomen, je kind op iets anders laat focussen en zegt: “het gevoel is voor iedereen anders, je zult merken dat de afleiding werkt”. Dan zal er echt een veel prettigere ervaring volgen, voor zowel het kind, de ouder, als de zorgverlener.

Veel ouders denken dat je altijd zo eerlijk mogelijk moet zijn. Natuurlijk zeg je niet dat iets geen pijn doet als dat wel zo is. Maar het woord pijn vermijd je liever, er zijn genoeg andere woorden die je kunt gebruiken. Woorden die je kind niet extra alert maken, maar juist helpen ontspannen. Zoals wanneer je een pleister verwijdert bij je kind. Je kan zeggen “dit gaat even pijn doen maar het is zo over”, je kind wordt alert en focust op de pijn waardoor deze nog voelbaarder zal zijn. Terwijl dat als je zegt “help je mee door de pleister er af te blazen?” je de focust verlegt en je kind zich ontspant door het blazen. Een veel fijnere ervaring. Hetzelfde geldt voor alledaagse situaties. Als je zegt: ‘Spannend hoor, je eerste schooldag!’, geef je je kind woorden die hij misschien niet zelf zo voelt. Als hij het niet spannend vond, denkt hij nu wel dat hij het spannend moet vinden.

Helpend taalgebruik

Het gaat er dus om dat je niet invult voor je kind én dat je emoties niet onnodig groter maakt. Emoties ondertitelen en erkennen is echter wel ontzettend belangrijk. Op mijn website vind je een gratis infosheet over helpend taalgebruik. Hierin zijn verschillende voorbeelden te vinden van wat je juist wel en wat je beter niet kunt zeggen.

Denk er niet te makkelijk over. Iedereen krijgt met zijn kind te maken met medische zorg, denk aan vaccinaties, bloed af laten nemen, de tandarts. Het hoeft helemaal niks ernstigs te zijn. Als in die situaties de ervaring goed blijft, heb je daar bij alle afspraken daarna profijt van. 

Toen ik in het ziekenhuis werkte, heb ik zo veel kinderen gezien die ontzettend angstig waren. Dit is vaak ontstaan tijdens ogenschijnlijk onschuldige dingen, zoals een controle bij de tandarts of een wratje weghalen bij de huisarts. Soms was de spanning zo hoog opgelopen dat het kind in paniek was geraakt en het kind vast werd gehouden om het voor elkaar te krijgen. Dat is traumatisch en dat raakt me enorm. De enige reden waarom we een kind vast kunnen houden op zo’n moment, is omdat we fysiek sterker zijn. Bij een volwassene zou dit nooit lukken en moet je op zoek gaan naar een plan B. Waarom doen we dit bij kinderen dan niet? Met de juiste begeleiding kan er veel angst voorkomen worden. Gelukkig is er onder ouders en zorgverleners steeds meer aandacht voor.

Cadeau voor het leven

Materiële cadeaus zijn vaak snel vergeten. Hoe mooi is het om iets te geven waar je kind een leven lang profijt van heeft? Deze cursus is zo’n cadeau. Daarmee leg je de basis voor fijne en ontspannen ervaringen met zorg. En mocht je iemand anders zo’n cadeau gunnen, er zijn ook cadeaubonnen! Dat is nog eens een uniek kraam of verjaardagscadeau.”