Lisette Gerbrands Opvoeden Vandaag, 11:01

Leestijd: 3 minuten

Hoe je volgens Operationeel Specialist Japke Panman als ouder aanwezig blijft in online wereld van je kind

Als Operationeel Specialist zet Japke Panman-Kuipers haar ervaring en passie in om de digitale transitie binnen de politie verder vorm te geven. Ook als ouder en professional ziet ze dagelijks hoe belangrijk het is dat kinderen online veilig en bewust opgroeien. “De online wereld van kinderen gaat razendsnel en ouders raken soms het contact kwijt.

Toch kun je als ouder veel doen door interesse te tonen, bewust te zijn van risico’s én vooral aanwezig te zijn.

Roblox

“Ik stond onlangs met het Mobiel Media Lab op een plein,” vertelt Japke. “Ouders kwamen langs voor een gesprek over online gedrag, gamen en social media. Een vader bleef staan terwijl ik met zijn kinderen sprak over Roblox en ik vroeg hem: ‘Kijkt u wel eens mee als uw kind Roblox speelt?’ Hij haalde zijn schouders op: ‘Nee, ik vind het maar een dom spel. Het boeit me totaal niet.’ Op dat moment voelde ik iets in mij opkomen. Niet boosheid, maar oprechte emotie. Ik zei: ‘Maar je kinderen boeien je toch? Dáár hoort dit bij.’”

“Gelukkig raakten we in gesprek. Echt gesprek. Over risico’s van online gamen, hoe makkelijk kinderen kunnen verdwalen in een digitale wereld en over de rol van ouders om daar vroeg bij te zijn. Aan het einde knikte hij. Niet uit beleefdheid, maar uit dankbaarheid. Hij was niet onverschillig geweest, alleen onwetend. En dát maakt het verschil: bewustzijn kan verandering brengen.”

Interesse tonen is essentieel

“Je hoeft geen fan te zijn van het spel of platform, maar je moet er wél zijn voor je kind. Laat interesse zien, ook als het lastig of onbekend is. Vaak wordt de tablet of telefoon ingezet als gemaksmiddel, zodat ouders even ontzorgd zijn tijdens bijvoorbeeld het koken. Dat is natuurlijk helemaal geen probleem, maar daardoor missen ze al snel zicht op de online belevingswereld van hun kinderen. We vinden de opvoeding van onze kinderen ontzettend belangrijk, maar online opvoeden wordt vaak vergeten, terwijl juist daar een groot deel van hun wereld plaatsvindt.

Een kind begrijpt misschien wel dat je op het schoolplein niet mag pesten, maar maakt diezelfde link niet automatisch online. Wat als de hele klas in een Snap-groep zit, behalve één kind? Of als er nare dingen worden gezegd in Roblox? Daarom is het cruciaal dat ouders er interesse in tonen. En eerlijk: vaak zijn de spellen ook leuk. Ik speel zelf regelmatig Roblox met mijn zoon. Dan zitten we niet meer ieder in een eigen wereld, maar beleven we samen iets. Dat versterkt de verbinding én je blijft op de hoogte van trends en termen. Het is belangrijk dat kinderen merken dat ze altijd bij je terechtkunnen. Zo leren ze zelf vroeg de gevaren herkennen en ontwikkelen ze een gezond digitaal kompas.”

Risico’s én kansen online

“Er zijn zeker positieve kanten: Roblox of Minecraft kan creativiteit stimuleren, logisch nadenken en Engels leren. Kinderen leren ook teamwork, communiceren en krijgen inspiratie voor knutsel- of schoolprojecten. Maar risico’s zijn er ook: ongepaste content, contact met vreemden, online pesten of verslaving. Daarom is het essentieel dat ouders laagdrempelig betrokken zijn. Vraag wat ze doen, installeer apps zelf, speel eens mee en praat over wat ze meemaken.

Signaleren is belangrijk. Onverklaarbare somberheid, geheimzinnig gedrag, extreme schermtijd of juist helemaal geen interesse kunnen rode vlaggen zijn. Als ouder blijf je rustig, toon interesse, maak afspraken en bespreek alles openlijk. Online pesten of ongepaste content kan net zo schadelijk zijn als fysiek pesten. Met de digitale wereld die blijft veranderen, gaat het vooral om balans, grenzen en kinderen leren kritisch nadenken over wat ze online zien.”

Goed online opvoeden

“Goed online opvoeden betekent aanwezig zijn, begeleiden, duidelijke regels stellen en kinderen leren hun eigen digitale kompas ontwikkelen. Zo groeit je kind veilig op in een wereld die steeds meer online plaatsvindt. En vergeet niet: het hoeft niet perfect te zijn, als je er maar bent.”