Sofie Vissers Columns Vandaag, 11:02

Leestijd: 6 minuten

Praktijkschool-docent Lucas: ‘Hij stond ineens voor mijn deur. Vijf jaar van school en dan dit verhaal’

Lucas Westerbeek stond jarenlang voor de klas als docent Nederlands op twee scholen in de ‘betere buurten’ van een grote stad. Een wereld van verschil met zijn huidige werk als mentor en stagebegeleider op een praktijkschool voor jongeren tussen de 16 en 18 jaar. Ook richtte hij stichting De Frisse Blik op, waarmee hij film- en mediawijsheidsprojecten door Nederland bracht. Toch zijn het vooral de verhalen van zijn leerlingen op de praktijkschool die hem de afgelopen jaren bezighouden.

Westerbeek: “Ik geef ze les, begeleid ze op hun stage, maar eigenlijk manoeuvreer ik samen met hen door de moeilijkheden van opgroeien in een stadsdeel vol armoede, huiselijke problemen en verleidingen van de straat. Misschien is er soms wel meer sprake van overleven.” Westerbeek neemt ons met zijn columns mee in een wereld die vaak verborgen blijft: ontroerend, rauw en soms hartverscheurend. Deze week gaat het over een onverwacht bezoek van Dave.

‘Meester, weet je nog wie ik ben?’

“Het is zaterdagmiddag. Ik ben wat klusjes in huis aan het doen. Opeens gaat de bel. Ik druk op de intercom en vraag wie er is.
“Meester, hier Dave! Je weet wel, van lang geleden!”
Ik herken z’n stem meteen. Een vrolijke jongen met een warrige bos blonde krullen. Hij is al een jaar of vijf van school. Altijd zat hij achter in de klas. Naast Percy, z’n beste vriend. Percy kwam afgelopen schooljaar ook nog even langs op school. Hij was trots: eindelijk was hij 21 en mocht nu op de taxi rijden. Hij had z’n taxirijbewijs gehaald en een elektrische Kia gekocht. Op z’n 18e kwam hij naar school om z’n diploma op te halen. Met de auto van z’n moeder, Dave ernaast. En nu staat Dave opeens voor m’n deur.

“Wacht, ik kom naar beneden.”
“Is goed meester.”
Ik loop de trap af naar beneden, open de buitendeur en daar staat Dave. Grote, brede lach op z’n gezicht. Z’n bos krullen strak opgeschoren, stoppelbaardje.
“Dave!” begroet ik hem enthousiast, en sla hem op z’n schouder.
“Voorzichtig meester! Ik heb net een nieuwe tattoo.”

Hij stroopt z’n mouw omhoog en laat z’n arm zien. Helemaal ingepakt in folie.
“Ik heb hem net laten zetten. Ja, die had ik al”, zegt hij als ik naar z’n onderarm kijk.
“Hier kijk.” Hij pakt z’n telefoon en laat me een foto zien. Ontbloot bovenlichaam. Gespierd. In de tattoo-zaak, z’n bovenarm bedekt met een verse tatoeage. Kleurige figuren, in kronkels om elkaar heen draaiend.
“Wooow, wat mooi Dave!”
“Ja hè”, zegt hij met een lach. “Ik kwam op de terugweg langs je dorp, en toen dacht ik, ik ga even bij meester langs. Ik ben eerst verkeerd gereden, maar ik wist nog dat je naast de kerk woont. Jeweetwel, van ons klassenuitje van toen.”

Ieder schooljaar, net voor de zomervakantie, neem ik m’n klas mee naar het dorp waar ik woon. We drinken cola, halen een patatje bij het plaatselijke café, en hangen wat rond op het plein voor m’n huis, naast de kerk. Basketballen, voetballen, of gewoon een beetje kletsen en spelen met de hond. De afsluiting van het schooljaar, hun schooltijd na vijf jaar en daarna gaat iedereen z’n eigen weg.

“Ik ben met de auto meester, kom mee”

“Hoe ben je hier?”
“Met de auto meester, kom mee.”
We lopen naar het pad langs de kerk. Daar staat z’n auto, met draaiende motor. Een lichtblauwe,glimmende Volkswagen GTI.
“Hij was 300 pk maar ik heb hem een beetje gekieteld. Nu heeft hij ongeveer 325 pk. Luister maar.”

Hij gaat achter het stuur zitten en trapt het gaspedaal in. Een diep, donker geluid weerkaatst tegen de kerk. Dan een paar harde knallen.
“Ongelooflijk”, reageer ik. “Wat een auto!”
“Bij elkaar gespaard meester.”
“Zit je nog op het dak?”
“Al meer dan zes jaar.”

Dave liep in het laatste jaar op school stage bij een bevriende dakdekker. Dave woonde toen al een paar jaar bij z’n opa en oma, tegenover z’n moeder in de straat. Zij was niet in staat voor hem te zorgen. Oma kwam op de rapportgesprekken, opa hielp bij computerproblemen. Dave is dyslectisch en had een enorme hekel aan school. Toch is hij nog wel een bouwopleiding gaan doen. Geholpen door opa en oma. Zij vonden het belangrijk dat hij zich bleef ontwikkelen. We voerden zijn stagegesprek bovenop een dak van een pand, midden in de oude binnenstad. Dave en z’n collega waren het zink aan het solderen, ik hing uit een zolderraam.

Een leven gebouwd op eigen kracht

Dan gaat z’n telefoon. Hij neemt op en op z’n scherm verschijnt een vrolijk, blond meisje met een paardenstaart. Een jonge vrouw.
“Kijk, ik ben bij m’n meester!”
Ik zwaai naar de telefoon.
“Ik ben iets later thuis hoor, ik ben nog even hier en dan kom ik naar huis.” Hij verbreekt de verbinding.
“Wonen jullie samen?”
“Ja, en we hebben een hondje.”
Hij laat een filmpje zien van een klein hondje in een woonkamer.”
“Ik heb de hele schuur in de tuin van m’n opa en oma verbouwd. Keuken, woonkamer, badkamer, slaapkamer.”
Hij laat me foto’s en filmpjes zien van een prachtig verbouwd appartement.
“Ongelooflijk, heb je dat allemaal zelf gedaan?”
“Ja, met wat hulp van opa.”

Ik denk aan m’n eigen jeugd. Altijd naar school, studeren. In een gezin waar regelmaat het ritme van de dag aangaf. Iedere dag om kwart voor zes eten. M’n eerste echte baan had ik pas op m’n 28e. Voor de klas. M’n eerste auto pas een paar jaar later, een tweedehands, vaalwitte Toyota Corolla. Dave verdient jaren z’n eigen geld. Hij repareerde op school al z’n eigen scooter en die van vrienden. En de buitenboordmotor van z’n eigen boot. Hij werkt hoog boven de stad aan het zinkwerk van oude panden en verbouwt in het weekend de schuur van z’n opa en oma tot een prachtig appartement voor z’n vriendin en zichzelf.

‘Ik ben trots op je, jongen’ en wat dat met hem doet

“Dave, ik ben trots op je jongen.” Ik wil hem bijna weer op z’n schouder slaan, maar bedenk me op tijd.
“Dankjewel meester.”
“Kom je nog binnen voor koffie of thee? Of een colaatje?”
“Nee, ik ga weer verder. Ik ga koken voor m’n vriendin als ze thuis komt. Ze heeft de hele dag gewerkt.”
Hij stapt in z’n auto en rijdt het pad af. Ik steek m’n duim op. Hij zwaait, lacht, trapt z’n gas in en draait behendig met een diep, ronkend geluid de bocht voor de kerk in.”

Verbonden expert

Lucas Westerbeek

Docent, mentor en stagebegeleider op een praktijkschool

Lucas Westerbeek stond jarenlang voor de klas als docent Nederlands in de ‘betere buurten’ van de grote stad. Een groot verschil met waar hij: als mentor en stagebegeleider op een praktijkschool. Lucas is al meer dan 30 jaar samen met documentairemaakster Silvia Bromet en heeft twee zoons van 26 en 22. »

• Praktijkschool-docent Lucas: ‘Hij stond ineens voor mijn deur. Vijf jaar van school en dan dit verhaal’
• Docent Lucas Westerbeek: ‘Ze was pas 17 en stond met vuilniszakken vol kleding op straat’
• Het stille vertrek van Nassim (16): ‘Meester, we komen niet meer terug’