Sofie Vissers Schoolkind Vandaag, 15:03

Leestijd: 3 minuten

Van twee vingers in de neus naar onvoldoendes: waarom slimme basisschoolkinderen vaak vastlopen in de brugklas

Columnist Femke Wester is pubercoach en eigenaar van Sterk naar School. Na omzwervingen via London en Barcelona woont ze nu in het noorden van het land. Ze schrijft op eerlijke, humoristische en soms confronterende wijze over haar ervaringen uit haar praktijk en uit het dagelijks leven met haar drie puberzoons. Deze week gaat het over slimme kinderen.

“Maar de basisschool ging met twee vingers in de neus!” En dan ineens lukt het niet meer. Slimme kinderen die de op de basisschool nauwelijks ergens moeite voor hoeven te doen, lopen vaak in de brugklas, de tweede of de derde ineens vast. Vaak gaat de eerste nog wel prima. Huiswerk? Niet nodig.

Geloof me, iedere puber die ineens onvoldoendes haalt voelt zich daar enorm rot over. Ze snappen het niet, ze konden toch zo goed leren? Ze waren toch zo slim? Dat horen ze tenminste hun hele leven al. Waarom halen ze dan nu ineens zulke stomme cijfers? Ze zijn heus niet ineens minder gaan opletten of minder gaan doen.

Voor hun kiezen

Juist de kinderen die het makkelijk deden allemaal krijgen het dan ineens voor de kiezen. Niet omdat ze ineens minder hun best doen, niet omdat ze ineens dommer worden, maar omdat hun strategie niet meer werkt nu de leerstof meer en moeilijker wordt. Voorheen redden ze zich met een beetje opletten tijdens de lessen en hier en daar wat huiswerk maken en dan als het moest voor de toets nog even leren, maar dat werkt niet meer. Het is teveel en het gaat te snel om op die manier alles te kunnen onthouden. Ze moeten het duidelijk anders gaan aanpakken.

Maar hoe dan? Ze hebben geen flauw idee. Ze hebben nooit hoeven plannen, ze hebben nooit hoeven concentreren als ze geen zin hadden, ze hebben nooit leren leren. Niemand dacht er aan dat ze dat nodig hadden, want het ging toch goed?

Geen nut

En wat doen pubers als ze zich rot voelen en ze hebben geen idee hoe ze het om kunnen gooien? Dan gaan ze hun kop in het zand steken en dan hoor je inderdaad “Boeien!” of “School heeft toch geen nut” of “Ja nou de toets was belachelijk”  en “Die leraar kan gewoon geen les geven wat kan ik daar aan doen?!” Dan duiken zo nog dieper hun telefoon in of hangen ze nog meer rond met hun vrienden. “Aartslui” hoor ik dan wel eens. Nee. Ze zijn niet lui, ze zijn de weg kwijt en weten niet hoe ze er mee om moeten gaan.

Wat ze zeggen of staat niet direct in verhouding tot wat er in ze om gaat. Dus help ze. Help ze vallen en weer op staan. Help ze hoe ze leren van hun fouten (dat gaat niet vanzelf). Help ze met overzicht houden (toetsen op een zichtbare papieren maandplanning), help ze om hun leerstof in kleine behapbare stukjes op te delen, help ze met korte termijn beloningen en kleine complimenten.

Trots

En als de cijfers dan weer bijtrekken, dan zul je zien dat het ze ineens ook weer gaat boeien en dat ze er hartstikke trots op zijn.

En doe dat vooral door een voorbeeld te geven, nonchalant, indirect en met humor. Geef ze mee hoe jij ook dingen moet plannen om ze niet te vergeten, dat je genoeg saaaaai en nutteloos werk doet (elke dag afwassen pfff) maar dat dat nou eenmaal bij het leven hoort. En hoe jij jezelf aanzet tot klote klusjes. Want ook jij hebt dit ooit geleerd. Ga er niet vanuit ‘Dat ze dat nou heus wel eens een keer zouden moeten weten’, want de slimme kinderen die de basisschool met twee vingers in de neus deden, die weten dat dus oprecht níet.

Verbonden expert

Femke Wester

Puber- en opvoedcoach

Femke Wester is puber- en opvoedcoach. Na haar studie Engels aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft ze bij Centrum Tea Adema een aantal opvoedgerelateerde opleidingen gevolgd. Ze werkt al meer dan tien jaar met pubers en hun ouders en sinds 2019 bij haar eigen bedrijf Sterk naar School. »

• Van twee vingers in de neus naar onvoldoendes: waarom slimme basisschoolkinderen vaak vastlopen in de brugklas
• Pubercoach Femke Wester: Examentips voor ouders en leerlingen
• Pubercoach Femke: Liegende puber? Dit zijn de belangrijkste tips