Lisette Gerbrands Baby Vandaag, 13:02

Leestijd: 4 minuten

‘Hoe je je baby voedt maakt ouders zó kwetsbaar’: Kiind-oprichter legt uit wat er écht misgaat

Wanneer je een baby krijgt, ontdek je al snel dat iedereen iets van je keuzes vindt. Zeker over babyvoeding: borstvoeding, flesvoeding, kolven, combineren en vooral de vraag wat is het beste? Die vraag legt een enorme druk op ouders, ziet Yvonne Woldberg, eigenaar van Kiind. “Hoe je je baby voedt is een van de meest intieme, instinctieve dingen die er bestaan,” zegt ze.

“Toch doen we alsof er één juiste manier is, en alles daarbuiten meteen ‘fout’ is. Dat maakt ouders zó kwetsbaar.”

Voor Yvonne is babyvoeding daarom nooit alleen een kwestie van melk. Het gaat over systemen, ongelijkheid, verwachtingen en over steun. “Niemand voedt een kind alleen op. Maar onze systemen behandelen ouders wel zo,” vertelt ze. “Kinderopvang, kraamzorg, geboortezorg, onderwijs: bijna alles is ingericht op efficiënt ‘fiksen’, niet op samen dragen.”

De mythe van ‘het beste’

In discussies over borst- en flesvoeding lijkt het alsof de keuze puur een individuele aangelegenheid is. Alsof ouders simpelweg beslissen en uitvoeren. Maar volgens Yvonne klopt dat beeld niet. “De vraag ‘wat is het beste?’ gaat voorbij aan hoe verschillend de omstandigheden zijn,” zegt ze. “De één heeft tijd, steun en een baby die makkelijk drinkt. De ander worstelt met werkdruk, herstel, pijn of simpelweg geen netwerk. Dan vergelijken we appels met peren.”

In de podcastserie Machtige Melk, ontstaan vanuit Kiinds community en een succesvolle crowdfunding, onderzoeken journalist Marilse Eerkens en lactatiekundige Annegien Bakkers welke krachten die discussies beïnvloeden: beleid, marketing, routines in de zorg, ongelijkheid, opleidingen. “Het publieke gesprek verschuift vaak naar goed of fout, terwijl ouders in de praktijk vooral zoeken naar wat werkt voor hén en hun baby” zegt ze. “En daardoor voelen veel ouders, vooral moeders, dat ze voortdurend kunnen falen.”

Keuzevrijheid

“Vrijheid van keuze klinkt prachtig,” zegt Yvonne, “maar echte keuzevrijheid bestaat pas als ouders eerlijke informatie, tijd en steun krijgen. Dat is nu lang niet altijd zo.” Ouders worden dagelijks gestuurd door werkregelingen, ziekenhuisroutines, korte verlofregelingen en subtiele marketing ouders in plaats van dat die ze ondersteunen. “Ouders maken keuzes niet in een vacuüm. Hun speelruimte wordt bepaald door systemen die ze niet zelf gekozen hebben.”

Uit de Peiling Melkvoeding 2023 blijkt dat 71% van de moeders eerder stopt met borstvoeding dan ze wilden. “Dat zegt niets over motivatie,” aldus Yvonne. “Dat zegt alles over omstandigheden.”

Schuld en schaamte

Vrijwel alle ouders herkennen het gevoel dat ze het niet goed genoeg doen. “Zoals Annegien in Machtige Melk zegt: ‘De ene moeder voelt druk om te voeden, de andere om te stoppen.’ Dan wéét je dat het probleem niet bij ouders ligt, maar in het systeem” door. Dat laat zien dat de druk niet voortkomt uit persoonlijke tekortkomingen, maar uit de omstandigheden waarin ouders proberen hun keuzes te maken.” Hoe verminderen we die lading? “Door meer te luisteren en minder te oordelen,” zegt Yvonne. “Als iemand zegt: ‘Ik vond het moeilijk,’ hoeven we dat niet meteen te fixen. Soms is erkenning genoeg.”

Maar een diepere verandering is nodig: ouderschap moet eindelijk als maatschappelijk thema erkend worden. “We doen alsof ouderschap privé is, iets wat gezinnen zelf moeten oplossen. Terwijl kinderen grootbrengen een van de belangrijkste taken is die er zijn,” zegt ze. “Waarom is er in ziekenhuizen geen afdeling voor postpartumzorg? Waarom wordt lactatiekundige hulp niet standaard vergoed? Als we zeggen dat we ouders belangrijk vinden, moeten de maatschappij en beleidsmakers die bepalen, dat ook laten zien.”

Wat ouders wél helpt

Volgens Yvonne begint het bij vertragen en luisteren. “Zodra je een baby krijgt, lijkt iedereen iets te willen vinden. Meestal uit oprechte, goede bedoelingen. Maar ouders hebben steun nodig, geen oordeel. Vragen als: ‘Wat voelt goed voor jou?’ helpen veel meer dan adviezen.” En dat geldt net zo goed voor zorgprofessionals. “Zij kunnen ouders beter ondersteunen door nieuwsgierig te zijn in plaats van overtuigend. Dan helpt het als zij meer tijd krijgen om echt te begeleiden, niet alleen protocollen af te vinken.”

In Machtige Melk wordt een toekomst geschetst waarin ouders werkelijk vrij kunnen kiezen: zonder marketingdruk, met eerlijke informatie, voldoende verlof en goede ondersteuning. “Pas als de omstandigheden kloppen,” zegt Yvonne, “is elke keuze een goede keuze.”

Boodschap voor nieuwe ouders

Als ze het terugbrengt tot één zin: “Neem jezelf serieus. Vertrouw op je intuïtie en op je relatie met je kind, die is altijd dichter bij de waarheid dan welk oordeel dan ook.” Maar ze benadrukt dat ouders het niet alleen zouden hoeven doen. “Omring je met mensen die echt luisteren. Durf hulp te vragen. Ouderschap is geen individuele prestatietaak. Het is een gezamenlijke inspanning, een taak voor de village. En als die ontbreekt, bouwen we hem samen.”