Wilma Groothuis Persoonlijke verhalen Vandaag, 09:02

Leestijd: 5 minuten

Lisa (41): ‘Mijn zoon Nick (15) gebruikt stiekem Ritalin voor toetsen’

Hoe ver gaat een puber om goede cijfers te halen tijdens de toetsweek? Nou, soms aardig ver. Dat ervoer Lisa toen ze per toeval Ritalin vond in de jaszak van haar zoon. “Ik had zoveel vragen.”

“Mijn zoon Nick van 15 is een slimme jongen. Hij zit in de vierde klas en doet het over het algemeen best goed op school. Het enige is dat hij moeite heeft om zich te concentreren en te focussen op wat hij aan het doen is. Dat is bijvoorbeeld met huiswerk maken zo, maar ook met toetsen. Daardoor heeft hij soms te weinig tijd, waardoor hij op het eind dingen moet afraffelen.

Snel afgeleid

Dat is zonde, want ik weet dat hij veel meer kan als hij zich er echt toe zou zetten. Als hij niet zo snel afgeleid zou zijn en er echt even met zijn volle aandacht voor gaat zitten. En natuurlijk doet hij dat heus regelmatig, anders was hij niet zo ver gekomen zonder te blijven zitten. Alleen met toetsweken heeft hij er meer last van. Dan haalt hij duidelijk lagere cijfers dan hij eigenlijk zou moeten kunnen halen.

Afgelopen week had hij toetsweek. Ik heb hem geprobeerd zo goed mogelijk te helpen met het leren thuis, tenminste, voor zover dat kan bij een puberzoon. Zo ging ik expres weleens met zijn jongere broertje en zusje ’s avonds even naar buiten, bijvoorbeeld een ijsje eten, zodat hij door hen niet afgeleid kon worden. Het is soms nogal gehorig thuis, dus dat werkt in zijn nadeel.

Hopen op het beste

Ook zorgde ik ervoor dat hij, voordat hij ging leren, al even wat gegeten en gedronken had, zodat hij geen trek zou krijgen. Maar meer kon ik natuurlijk ook niet doen, laat staan met het maken van de toetsen. Dus ik hoopte op het beste en drukte hem elke keer op het hart dat hij zich echt even moest focussen, zodat hij daarna weer eventjes kon ontspannen.

En wonder boven wonder kwam hij keer op keer positief thuis. Als ik vroeg hoe het ging, zei hij elke keer dat hij er een goed gevoel over had. En zijn concentratie? Ging ook goed, hij kon zich goed focussen. Ik was zo blij voor hem, want ik gunde het hem ook. Zie je wel, je kunt het wel, dacht ik. Die trots bleef, totdat ik iets vond wat ik eigenlijk niet had mogen vinden. Maar wat ben ik blij dat ik het wel vond!

Was draaien

Het was avond en ik was vergeten dat ik nog een was moest draaien. Ik zag bij toeval de jas van mijn zoon hangen en dacht: die was ik gelijk even mee. Het was alweer een tijdje geleden, dus het mocht wel weer een keer. Bij de wasmachine check ik altijd de zakken en dat deed ik nu dus ook. En toen vond ik het: een strip met pillen.

Ik dacht in eerste instantie dat het gewoon paracetamol was, dus ik had het bijna zonder te kijken in het medicijnkastje teruggelegd. Toch viel mijn blik erop en ik las iets heel anders dan paracetamol, namelijk Ritalin. Mijn eerste reactie was verwarring: huh, waarom heeft mijn zoon dat in zijn jas? Die pillen heeft hij helemaal niet nodig. Ik kon er niet gelijk een verklaring voor vinden, dus liep ik naar beneden.

Schrikreactie

Eenmaal beneden zaten mijn man en zoon samen op de bank. Ik liet de strip aan mijn zoon zien en vroeg waarom dit in zijn jaszak zat. En het was de reactie van mijn zoon die mij op scherp zette, want ik zag duidelijk dat hij schrok. Hij werd een beetje rood en hij stamelde dat het niet voor hem was. Ik vroeg voor wie het dan wel was en hij zei een klasgenoot, maar ik zag dat hij loog. Moederinstinct, denk ik.

Ik zei dat ik er niks van geloofde en ook mijn man begon zich ermee te bemoeien. We vroegen, nogmaals, waarom hij Ritalin had en toen kwam het hoge woord eruit. Hij had ze van een vriend gekregen en hij nam ze in voor de toetsen. Zijn vriend had gezegd dat Ritalin goed helpt om te kunnen concentreren. Blijkbaar gebruikt zijn broer die pillen voor zijn ADHD en neemt die vriend er af en toe ook stiekem een.

Betere concentratie

Mijn man en ik schrokken toen hij dit vertelde. ‘Weet je wel wat dit medicijn inhoudt?’, vroeg mijn man. Mijn zoon haalde zijn schouders op en zei: ‘Je krijgt er betere concentratie door’. We legden uit dat hij dit echt niet zomaar in kan nemen, omdat dit serieuze medicatie is voor mensen die dat nodig hebben. En dat hij dat niet zomaar, zonder overleg met een arts of iets derglijks, in mag nemen.

Ik wist niet goed hoe ik me moest voelen, ik had zoveel vragen. Waarom denkt hij dat hij dit nodig heeft? Waarom snapt hij niet dat hij dat niet zomaar kan doen? En waarom had hij niks verteld? Op die vragen kreeg ik maar halve antwoorden. Hij snapte niet waarom we er zo moeilijk over doen, omdat wij het er altijd over hebben dat hij zich niet goed kan concentreren. Dan was dit toch een goede oplossing?

De risico’s

Na nogmaals duidelijk te hebben gemaakt dat dit geen goede oplossing was, omdat hij niet weet wat de risico’s zijn van het innemen van een medicijn die hij niet voorgeschreven heeft gekregen, leek hij het wel beter te begrijpen. We vroegen hoe vaak hij Ritalin in had genomen, dat was die week drie keer gebeurd. Dit was de eerste keer dat hij ermee in aanraking was gekomen.

Mijn man en ik twijfelden of we zijn mentor moesten inlichten. Uiteindelijk besloten we het voor nu hierbij te laten, omdat hij dit voor het eerst heeft gedaan. Maar we houden het goed in de gaten en mocht het nog een keer gebeuren, dan zullen de consequenties groter zijn. Hopelijk heeft hij ervan geleerd. Hij moet leren om uit zichzelf geconcentreerder te zijn, dat is beter voor zijn gezondheid en zijn cijfers.”

Wat is het effect van Ritalin op kinderhersenen?