Laura Saija Mentale gezondheid 30 jun 2023, 13:07

Leestijd: 3 minuten

Meer mentale problemen bij jongeren door gebrek aan perspectief

Onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het Trimbos-instituut zeggen dat veel jongeren nog altijd kampen met mentale problemen. In een grootschalig onderzoek naar het welzijn van scholieren, gaven met name meisjes aan dat ze zich onder andere zenuwachtig, angstig, ongelukkig voelen. Ook hebben ze moeite met concentreren.

Voor het onderzoek werden bijna vijfduizend scholieren tot zestien jaar ondervraagd. De mentale problemen bij tieners zijn hardnekkig en ernstig.

Mentale problemen bij jongeren

In juli 2022 heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) al geconstateerd dat de mentale gezondheid van scholieren verslechterd is als gevolg van de coronamaatregelen, zoals lockdowns en schoolsluitingen. Nu blijkt dat de neerslachtige gevoelens van scholieren niet verdwijnen nu de coronapandemie achter ons ligt.

De onderzoekers merken op dat bijna de helft van alle ondervraagde meisjes aangeeft aandachtsproblemen te ervaren. Dit percentage is gestegen ten opzichte van een jaar eerder, toen gold dit nog voor 42 procent van de meisjes. De problemen spelen niet alleen bij meisjes, maar de percentages liggen wel hoger dan bij jongens.

Geen perspectief

Uit het onderzoek ‘Jong na corona’ blijkt dat jongeren nog altijd geen perspectief ervaren. Naast de impact van de coronapandemie, worden zij ook geconfronteerd met meerdere crises waar Nederland momenteel mee kampt. Hierbij valt te denken aan de klimaat- en woningcrisis. Het gebrek aan zichtbare verbetering in deze problematiek draagt bij aan het gevoel van uitzichtloosheid onder jongeren.

Opvallend is dat jongeren tussen 2021 en 2022 een toename hebben laten zien in het gebruik van sociale media, zowel bij meisjes als jongens. Hoewel dit direct niet noodzakelijkerwijs tot meer mentale problemen leidt, kan dit op de langere termijn wel het geval zijn, zegt hoofdonderzoeker Gonneke Stevens van de Universiteit Utrecht in het NOS Radio 1 Journaal.

Intensief gebruik social media

Stevens benadrukt dat een intensiever gebruik van sociale media op de lange termijn kan leiden tot problematisch gebruik ervan, wat op zijn beurt kan leiden tot een stijging van mentale problemen bij sommige jongeren.

De onderzoekers benadrukken dat bredere maatschappelijke kwesties, zoals de klimaat- en woningcrisis, aangepakt moeten worden. Ze doen een oproep aan diverse maatschappelijke partijen om “hun verantwoordelijkheid te nemen en te zorgen voor een hoopvolle toekomst voor de jeugd”.

Hoe herken je mentale problemen bij jongeren?

Het herkennen van mentale problemen bij jongeren is cruciaal om op tijd de nodige hulp en ondersteuning te kunnen bieden. Als ouders, verzorgers, leraren of andere betrokken volwassenen is het belangrijk om alert te zijn op signalen van mentale problemen bij jongeren.

1. Gedragsveranderingen

Let op drastische veranderingen in het gedrag van jongeren. Teruggetrokkenheid, prikkelbaarheid, agressiviteit of het vermijden van sociale gelegenheden.

2. Fysieke symptomen

Hoofdpijn, buikpijn, vermoeidheid of slapeloosheid, zonder aanwijsbare medische reden. Deze symptomen kunnen een uiting zijn van onderliggende mentale stress.

3. Eetgewoonten

Plotse gewichtsveranderingen, een verlies van eetlust of juist excessief eten kunnen allemaal tekenen zijn van mentale problemen.

4. Instabiliteit

Heftige emotionele reacties, stemmingswisselingen, of woede-uitbarstingen kunnen wijzen op mentale problemen.

5. Isolatie

Let op sociale isolatie. Niet meer geïnteresseerd zijn in vriendschappen of afstand nemen van familie en vrienden.

6. Prestaties

Plotseling slechtere prestaties op school, moeite met concentratie of zich niet meer interesseren in school.

7. Gebruik van middelen

Wees alert op ongebruikelijk drugsgedrag of drankmisbruik.

8. Zelfbeschadiging

Als een jongere zichzelf opzettelijk verwondt, suïcidale gedachten uit of hint op zelfmoord, is dit een duidelijk signaal van een ernstige mentale problemen. Zoek in dit geval onmiddellijk professionele hulp.

Zo herken je mentale problemen bij een puber als ouder