Wilma Groothuis Opvoeden 10 okt 2023, 11:06

Leestijd: 3 minuten

Deze stappen zetten kinderen in hun morele ontwikkeling

Voor een ouder is de ontwikkeling van zijn of haar kind heel belangrijk. Elke ouder wil dat zijn kind goed mee kan op school en ook op sociaal gebied zich goed ontwikkelt. Ontwikkeling is een breed begrip, waar verschillende onderwerpen onder vallen, zo ook de morele ontwikkeling. Maar wat wordt daar precies mee bedoeld?

We vertellen je er alles over in dit artikel.

Morele ontwikkeling in verschillende stadia

De morele ontwikkeling gaat over het besef tussen goed en kwaad. Deze ontwikkeling staat ook wel als de gewetensontwikkeling bekend. Al van kleins af aan leert een kind wat het verschil is tussen goed en kwaad. Een kind doorloopt een paar stadia en daarmee groeit ook zijn morele ontwikkeling. Dit is allemaal in het belang van zijn toekomst, omdat hij dan zelf keuzes moet maken en moet handelen in bepaalde situaties.

Als iemand een goede morele ontwikkeling heeft doorgelopen, houdt dat in dat diegene respect heeft, zowel voor zichzelf als voor anderen. Hij snapt dat het leven gaat om geven en nemen en hij houdt daarmee ook rekening met andermans gedachten en gevoelens. Hij heeft zijn eigen normen en waarden, maar snapt ook dat deze normen en waarden niet voor iedereen hetzelfde zijn.

Pre conventioneel stadium

Het eerste stadium weer kinderen doorheen gaan, is het pre conventioneel stadium. In deze fase zitten kinderen vanaf hun geboorte tot ongeveer 10 jaar. Een baby snapt nog niet wat goed en slecht is en een dreumes begint het een beetje te leren. De ouders zijn degene die het kind leert wat goed en slecht is en daarmee ook het goede voorbeeld moeten zijn. De rol van de ouders is dus erg belangrijk.

In deze fase leert een kind met name door belonen en straffen wat goed en slecht is. Ook gaan ze hier de grenzen testen van hun ouders, om te kijken wat allemaal wel en niet mag. Vaak vinden ze het moeilijk om hun spullen of eten te delen met anderen of om iemand te helpen.

Conventioneel stadium

Het tweede stadium is het conventioneel stadium, deze fase duurt tot 18 jaar, wanneer het kind volwassen is. Kinderen weten wat allemaal goed en slecht is, ook kunnen ze met de juiste emotie op bepaalde situaties reageren. Een kind kan zich bijvoorbeeld ergens schuldig over voelen, zonder dat iemand op zijn foute gedrag wijst.

Ook willen kinderen er in deze fase graag bij horen, wat zowel voor positief als negatief gedrag kan zorgen. Ze zijn gevoelig voor de goedkeuring en mening van anderen. Wel gaan ze in deze fase steeds meer naar de intentie achter bepaald gedrag kijken, waardoor ze ook zelf nadenken of ze iets goed of slecht vinden.

Post conventioneel stadium

Het derde stadium is het post conventioneel stadium, dat vanaf 18 jaar begint en levenslang kan duren. De meeste mensen hebben in deze fase hun eigen normen en waarden ontwikkeld, maar ze snappen ook dat ze in bepaalde situaties hier beter vanaf kunnen stappen. Mensen in deze fase gaan graag discussies aan over regels, politiek en de wetgeving.

Sommige mensen doorlopen dit laatste stadium nooit volledig, met als gevolg dat hun morele ontwikkeling achterblijft en niet goed ontwikkeld is. Deze persoon reageert op een bepaalde situatie dan niet volgens (normale) normen en waarden. De oorzaak van zo’n achterstand kan onder andere een geestelijke beperking, hersenbeschadiging, een trauma of een verkeerde opvoeding zijn.

De cognitieve ontwikkeling van een kind begint al bij de geboorte, maar wat is het nou eigenlijk?