Laurien Bleeker Gedrag 1 dec 2023, 10:31

Leestijd: 3 minuten

Je kind hoeft niet in alles de beste te zijn, de nadelen van een sterke competitiedrang

Sommige kinderen hebben een sterke competitiedrang. Ze willen in alles de beste, snelste of sterkste zijn. Ook zoeken ze constant naar bevestiging, vaak bij de ouders of leerkracht. Soms wordt die competitiedrang door ouders (onbewust) gevoed, soms komt het vanuit het kind zelf of doet het kind het om erbij te horen. Hoe dan ook, die rivaliteit is niet altijd leuk. We zetten de nadelen van competitiedrang bij kinderen op een rij.

Je kind hoeft niet altijd overal de beste in te zijn. Juist niet, want het zorgt vaker voor teleurstelling of boosheid. Een ander wat gunnen bevordert bovendien een goede samenwerking. Wat kinderen wel nodig hebben is een gezond evenwicht tussen competitie en samenwerken.

De nadelen van competitiedrang bij kinderen

Natuurlijk zijn niet alle vormen van competitie schadelijk, maar in een maatschappij waarin prestaties en succes het belangrijkste lijken te zijn, is het goed om je kind te leren dat er nadelen zijn van competitiedrang en dat altijd willen winnen of het beste willen presteren echt niet nodig is om geaccepteerd te worden.

Lage zelfwaardering

Als je kind vaak het gevoel heeft de competitie aan te moeten gaan met andere kinderen, dan kan het een lage zelfwaardering ontwikkelen als hij of zij het gevoel heeft niet te kunnen voldoen aan bepaalde verwachtingen. Of als het niet zo ‘goed’ presteert als bijvoorbeeld klasgenoten. Dat merk je op school bijvoorbeeld wanneer een kind niet de scores haalt die voorgeschreven zijn. In deze is het belangrijk dat je aan je kind leert dat het belangrijker is om plezier te hebben in school en dat cijfers er minder toe doen.

Angst voor falen

Steeds weer die competitiedrang voelen kan als nadeel hebben dat je kind faalangst ontwikkelt. Dat zorgt er dan weer voor dat kinderen uitdagingen uit de weg zullen gaan, omdat ze bang zijn dat ze niet voldoen aan bepaalde verwachtingen.

Nadelen van competitiedrang: minder samenwerken

Kinderen met een sterke competitiedrang willen vaak in alles de beste zijn. Hun eigen succes is dan belangrijker dan dat van een ander en daardoor zullen ze op den duur minder goed kunnen samenwerken met anderen, bijvoorbeeld in teamverband. Belangrijk hierbij is je kind te complimenteren over dat het z’n best heeft gedaan en niet de nadruk te leggen op het eindresultaat (een tien als cijfer of de meeste doelpunten gescoord). Geef je kind een groeimindset mee in plaats van een vaste mindset zodat het open staat voor anderen en niet zo gericht is op het einddoel, maar juist op de weg ernaartoe.

Te weinig focus op plezier: de intrinsieke motivatie verdwijnt

Zeg liever vaker ‘Veel plezier!’, dan ‘Doe je best!’, zodat je kind plezier blijft hebben in de dingen die het doet. Leg de nadruk op de inzet van je kind en niet op het resultaat en streef naar verbetering in plaats van boos te worden om een cijfer. Kinderen die zich te veel richten op het winnen en presteren kunnen hun plezier en ook hun creativiteit verliezen. Kinderen verliezen ook hun intrinsieke motivatie wanneer ze alleen maar de focus leggen op winnen, presteren en het ontvangen van beloningen. Dat zou zonde zijn, want die heb je namelijk nodig om iets te doen wat je graag wil.

Support je kind op een positieve manier

Leg dus niet de nadruk op competitiedrang als je de nadelen daarvan wil vermijden. In plaats daarvan kun je je eigen verwachtingen laten varen en meegaan met je kind. Elk kind is anders, de een haalt gemakkelijk tienen en de ander haalt zessen, maar is supercreatief of sportief. Uiteindelijk zal je kind een eigen weg moeten vinden en het liefst met jou aan zijn of haar zijde.

Hoe je kinderen kunt stimuleren om te groeien (door fouten te laten maken)