Wilma Groothuis Puber 9 mrt 2024, 13:06

Leestijd: 3 minuten

Mijn puber is enorm prikkelbaar, hoe ga ik hiermee om? Gezinscoach geeft advies

Opvoeden blijft een lastige kwestie. Elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste kan aanpakken. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week geeft gezinscoach Frieda Eichhorn antwoord op de vraag: mijn puber is enorm prikkelbaar. Hoe ga ik hiermee om?

De puberteit kan best uitdagend zijn. Pubers zijn vaker chagrijnig en prikkelbaar dan voorheen en snauwen regelmatig naar hun ouders. Hoewel de kans groot is dat het gewoon een fase is, kan het best lastig zijn om hiermee om te gaan, zeker als je puberzoon- of dochter al een hele tijd heel prikkelbaar is en het gewoon al een tijdje niet gezellig is thuis. Hoe ga je hier als ouders dan mee om?

Stress als oorzaak

“Naast dat er veel verandert in het lichaam van een puber, wat kan leiden tot prikkelbaar zijn, is een van de grootste oorzaken stress”, vertelt Eichhorn. “Huiswerk en proefwerken zijn de grootste boosdoeners. De enorme prestatiedruk die door je puber gevoeld wordt, moet niet onderschat worden. Tel daarbij tijdsdruk in het algemeen op en je hebt zo een chagrijnige puber in huis. Je kunt je puber ondersteunen met het plannen van zijn huiswerk en het behouden van het overzicht. Als je puber dat tenminste toelaat.

Communiceren met pubers is niet zo makkelijk. In een prikkelbare toestand kan één verkeerd woord van jou al voldoende zijn om te ontploffen, ook al is het nog zo goed bedoeld. Luister vooral en kom niet gelijk met oplossingen, tenzij er expliciet om gevraagd wordt. Hoe vaker je alleen luistert, hoe meer je puber komt vertellen. Erken het gevoel van je puber, zonder er wat van te vinden. Daarmee geef je hem vertrouwen.

Vertrouwen is cruciaal

Vertrouwen is cruciaal bij pubers, dus zorg dat je betrouwbaar bent in de breedste zin van het woord. Houd je aan je woord, beloofd is beloofd. Wees er op belangrijke momenten en wees zelf zo stabiel en consequent mogelijk in je acties en reacties. Als je puber zijn verhaal kwijt wil of je advies vraagt, gun hem dan je volledige aandacht. 

Ten slotte is het toverwoord ruimte. Daarmee bedoel ik niet de ruimte op de bank, die pakt je puber toch wel. Nee, geef hem de ruimte om zichzelf te mogen zijn, om te kunnen ontdekken en vooral om fouten te mogen maken. Pubers leren veel van hun fouten. En dat is helemaal oké, tenzij het gevaarlijk wordt natuurlijk.

Tips als je puber prikkelbaar is

Nog een paar algemene tips als je puber al een tijdje erg prikkelbaar is:

• Belonen is beter dan straffen
• Stel geen hoge eisen
• Beloon de inzet, niet de resultaten
• Leer ze ontspannen
• Help bij de planning
• Zorg voor rustmomenten en afleiding
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging
• Kom in verbinding door, zonder oordeel, interesse te tonen

Het emmertje loopt niet altijd over waar het gevuld wordt. Het wordt wel geleegd waar de puber zich het fijnst voelt en dat is thuis bij jou. Mocht je puber echt onverantwoord gedrag vertonen of de sfeer in huis volledig bepalen, schakel dan hulp van een professional in.”

Mijn puber vertoont opstandig gedrag. Wat moet ik doen? Gezins- en relatietherapeut geeft advies