Wilma Groothuis Gedrag 10 aug 2023, 15:04

Leestijd: 2 minuten

Selectief mutisme: wat is het en hoe help je een kind ermee?

Misschien heb je er weleens van gehoord: selectief mutisme. Als een kind selectief mutisme heeft, dan houdt dat in dat hij thuis wel praat, maar in sommige sociale situaties niet. Maar hoe komt dat eigenlijk en hoe help je hem of haar het beste?

Wij vertellen je alles erover in dit artikel.

Vlotte prater thuis, stil op school

Als jouw kind thuis een vlotte prater is, maar bijvoorbeeld op school consequent zijn mond dichthoudt, kan er sprake zijn van selectief mutisme. Dat is een spraakangst en daarmee ook een angststoornis, die vooral bij jongere kinderen voorkomt. Er zijn genoeg kinderen die verlegen zijn en altijd eerst even de kat uit de boom kijken, maar meestal praten zij na een tijdje wel met de groep mee. Kinderen met selectief mutisme doen dat na een tijdje nog steeds niet en blijven zwijgen.

Een kind heeft selectief mutisme als hij of zij in bepaalde sociale situaties consequent niet spreekt, terwijl dat wel van hem of haar wordt verwacht. Bijvoorbeeld in de schoolklas, op een verjaardag, bij de tandarts of in een winkel. Eenmaal thuis of op een andere vertrouwde plek, bijvoorbeeld bij vrienden, praat het kind wel en wilt hij dat ook doen. Even voor de duidelijkheid: het kind heeft geen taalachterstand. Hij of zij begrijpt prima wat er wordt gezegd, maar praat niet met de groep mee.

Onzichtbare angst

Er zit dus een bepaalde angst in een kind met selectief mutisme, waardoor hij of zij in bepaalde sociale situaties niet durft te praten. Vaak is deze angst niet zichtbaar voor anderen. Dat maakt het voor een ouder, docent of andere bekende lastig om het kind te begrijpen. Af en toe is de angst wel te zien bij een kind. Dan durven ze bijvoorbeeld niet te bewegen, bevriezen ze of durven je niet aan te kijken.

Het zwijgen is vaak een gevolg op de angst om fouten te maken of om kritiek te krijgen. Ook kan het komen door de hoge prestatiedruk die een kind (of een ander) zichzelf/het kind oplegt. Het kind heeft liever niet dat een ander hem of haar hoort praten, waardoor hij of zij liever helemaal zwijgt, met als gevolg dat er een spraakangst ontstaat.

Hoe help je een kind met selectief mutisme?

Het niet kunnen praten in een sociale situatie kan leiden tot een achterstand in de ontwikkeling van het kind. Bijvoorbeeld op school, maar ook in de sociale contacten die het kind heeft. Het is dan ook belangrijk dat een kind geholpen wordt aan zijn spraakangst. Dat begint allemaal bij een uitgebreid onderzoek.

In dat onderzoek wordt met de ouders ingegaan op de ontwikkeling, ervaringen en gedrag van het kind in bepaalde situaties. Als de mogelijkheid er is, komen de onderzoekers ook in contact met het kind en onderzoeken zij hoe het kind speelt en reageert op dingen. Aan de hand van dit onderzoek wordt er een behandelplan opgesteld.

Zo kan jij je kind helpen met praten, volgens een logopedist