Laurien Bleeker Gedrag 8 jan 2024, 09:09

Leestijd: 3 minuten

Hoe zit het met het oudstekindsyndroom? Is de oudste echt altijd bazig?

Het oudste kind gedraagt zich bazig en de jongste is erg verwend en krijgt altijd alles voor elkaar. Zijn dit slechts stereotypen of zit er toch ergens een kern van waarheid in? Hoe zit het eigenlijk met het oudstekindsyndroom en de geboortevolgorde van broertjes en zusjes?

Het jongstekindsyndroom bestaat ook, het betekent bijvoorbeeld dat de jongste van je kinderen vaak grappig, sociaal en makkelijk in de omgang is. Vaak worden oudste kinderen gezien als verantwoordelijk, ambitieus en zelfverzekerd. De oudste neemt vaak de leiding, de middelste gaat voor compromissen en de jongste is de rebel van het stel. Welkom geboortevolgorde en oudste- en jongstekindsyndromen.

Het oudstekindsyndroom

Overigens betekent het woord syndroom in deze woorden niet aandoening, maar verwijst het naar de eigenschappen die vaak terugkomen bij kinderen op basis van de geboortevolgorde binnen een gezin. Dat wil niet zeggen dat dit altijd zo is, maar er zijn wel degelijk karaktereigenschappen die vaker te linken zijn aan de volgorde van geboren worden.

Dit laat ook Frank Sulloway, auteur van Born to Rebel, weten: “Er bestaan zeker persoonlijkheidsverschillen tussen broers en zussen op basis van geboortevolgorde. Het zijn de rollen die broers en zussen aannemen die tot gedragsverschillen leiden.” Bovendien hebben ouders de neiging die rollen te versterken, of je dat nu doorhebt of niet.

Kenmerken van het oudstekindsyndroom

Eerstgeborenen volgen vaak het voorbeeld van hun ouders, daarom nemen ze graag de leiding en hebben ze veel zelfvertrouwen. Dat komt omdat ze geen oudere broers of zussen hebben die ze kunnen plagen bij het leren van strikken van veters of fietsen.

Ouders nemen het eerste kind heel serieus en ook dat vergroot het zelfvertrouwen van de oudste. Eerstgeborenen zijn ambitieus, met hun ouders als voorbeeld. Ze willen ook alles perfect doen en zijn dan ook geboren perfectionisten. Een eerste kind wil graag alles meteen goed doen, ook al is het de eerste keer dat ze iets doen. Wat daar tegenover staat is dat ze niet snel toegeven dat ze ongelijk hebben.

Tips voor het opvoeden van een oudste kind

Om het perfectionisme bij je kind te vermijden, kun je de volgende dingen doen:

• Lagere verwachtingen hebben van je kind. Ouders hebben vaak de neiging om de oudste te zien als rolmodel voor jongere broers en zussen, maar dat levert nog meer druk op bij je eerstgeborene.
• Privileges voor de oudste. Bij de verantwoordelijkheden die een oudste kind vaak krijgt, mogen ook best wat privileges horen. Zoals een latere bedtijd dan broertjes en zusjes.
• Verwacht niet te veel hulp. De oudste mag dan meer kunnen en meer mee kunnen helpen, maar verwacht niet dat het alles voor je zal doen. Houd de verantwoordelijkheid laag, het is immers nog maar een kind.

Een stukje van de puzzel

Het is bijzonder om te zien hoe de volgorde waarin je kinderen geboren worden, invloed kan hebben op hun persoonlijkheid. Maar vergeet niet dat het slechts één stukje van de puzzel is dat elk kind uniek maakt. Als je wel weet hoe die geboortevolgorde van invloed kan zijn op hoe ze met elkaar en de wereld omgaan, dan kun je beter omgaan met lastige opvoedingssituaties zoals broer-zus rivaliteit, het boosten van zelfvertrouwen en het verdelen van individuele aandacht.

Slimmer, maar altijd schuldig: de voor- en nadelen van het oudste kind zijn