Bedrock.nl Gedrag 17 dec 2021, 12:11

Leestijd: 3 minuten

Wat is autisme eigenlijk? We spraken met twee deskundigen

Een jongen die in zijn eentje op een zolderkamer zit met ingewikkelde modeltreinen om zich heen, of die alles weet van computers. Dat is hoe iemand met autisme eruit ziet, toch? Nee… Niet precies. Mede door de media hebben de meeste mensen wel een bepaald beeld bij autisme, maar dit is niet altijd juist. En dat kan behoorlijk frustrerend zijn…

In Nederland heeft ruim 1 procent autisme, dat zijn zo’n 200.000 mensen. De kans dat iemand in jouw directe omgeving autisme heeft, is aanwezig. De meeste mensen hebben wel een vaag idee wat autisme is, maar hoe het precies zit, weten veel helaas niet.

J/M ouders vindt dit een waardevol onderwerp en we dragen dan ook graag bij aan wat meer bewustwording. Daarom leggen we in dit  artikel uit wat autisme precies is.

Wat is autisme?

“Autisme is eigenlijk een ander soort ontwikkeling, bijvoorbeeld één die trager is”, zegt Anke Scheeren, onderzoeker bij het Nederlands Autisme Register. “Dat blijkt bijvoorbeeld uit de taalontwikkeling. Je ziet dan dat kinderen soms op latere leeftijd gaan praten. Wat hierbij wel belangrijk is om te onthouden, is dat autisme voor iedereen anders is.”

Volgens Dagmar de Vries, psycholoog bij de De Autismespecialist en haar eigen praktijk Heartful You, is het eigenlijk een vertraagde en versnelde ontwikkeling tegelijk. “Sociaal-emotionele ontwikkeling gaat dan trager en cognitieve ontwikkeling sneller.”

“Autisme bestaat uit een aantal criteria die genoemd worden in het handboek waarmee we de diagnose stellen, de DSM”, vertelt Anke. “Die criteria zijn bijvoorbeeld tekorten in sociale interactie en communicatie, het vasthouden aan routines of speciale interesses in specifieke onderwerpen.”

Dat kinderen met autisme op sociaal gebied problemen ondervinden, is bekend. Hun sociale intuïtie lijkt minder goed of anders ontwikkeld. Dagmar de Vries beschrijft autisme als: “Een ander soort hersenen, een variatie op de hersenen van iemand zonder autisme. Autisme is voor iedereen anders en heel algemeen. Vroeger had je de termen Asperger of PDD-NOS, maar nu heet het allemaal autisme.”

Dat autisme voor iedereen anders is, benoemden we al. Dagmar legt uit: “De mate van ernst waarin autisme voorkomt, is ook per persoon verschillend. Het ene kind heeft bijvoorbeeld meer last van veranderingen dan de ander.”

Hoe ontstaat autisme?

“De theorie is dat kinderen geboren worden met autisme”, vertelt Dagmar. Anke beaamt dit: “Autisme ontstaat door erfelijkheid. Mensen kunnen er genetische aanleg voor hebben, dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer de ouders autistische trekjes hebben, of zelf ook autisme blijken te hebben. Maar het kan ook spontaan ontstaan.”

“Problemen tijdens de zwangerschap of de bevalling kunnen de kans op ontwikkelingsproblemen, waaronder autisme, vergroten. Het kindje kan bijvoorbeeld te weinig lucht krijgen. Ook als ouders al meer op leeftijd zijn, komt het vaker voor. Mutaties van genen vinden dan vaker plaats”, aldus Anke.

Waar lopen kinderen met autisme tegenaan?

Wat autisme is, is dus best ingewikkeld. Omdat we autisme kunnen omschrijven als een andere soort ontwikkeling of het hebben van een ander soort hersenen, zijn er ook situaties die daardoor moeilijk zijn voor kinderen met autisme en zijn er dus bepaalde dingen waar zij tegenaan lopen.

“De omgeving speelt een belangrijke rol bij hoe iemand zich ontwikkelt”, legt onderzoekster Anke uit. “In een fijne omgeving waarin een kind met autisme geaccepteerd wordt, kan die zich veel beter ontwikkelen dan in een omgeving waar mensen niet veel van autisme weten. Dan loopt iemand met autisme bijvoorbeeld tegen vooroordelen aan.”

Dagmar is het daarmee eens. Waar de omgeving, familie en vrienden ook rekening mee moet houden voor een goede ontwikkeling zijn prikkels. “Kinderen met autisme hebben meer moeite om prikkels te verwerken. Er zit als het ware geen filter op hun brein, die kinderen zonder autisme wel hebben. Wat via de zintuigen binnenkomt, komt dan ook intenser binnen.”

“Voor de hersenen is dat lastig te verwerken, dat kost meer tijd en energie. Als er dan vanuit de omgeving wordt gelet op prikkels en dat er niet te veel zijn, is dat voor iemand met autisme veel prettiger”, aldus psycholoog Dagmar.

Dit artikel verscheen eerder bij onze collega’s van Bedrock.

“Is autisme erfelijk?” En nog 9 vragen die elke ouder heeft over autisme