Wilma Groothuis Ouderschap 20 jan 2024, 13:04

Leestijd: 4 minuten

Mijn kind wordt buitengesloten op school, wat moet ik doen? Kinderpsycholoog geeft advies

Opvoeden blijft een lastige kwestie. Elke ouder heeft vragen hoe hij iets het beste kan aanpakken. Daarom stellen we elke week een vraag aan een expert. Deze week kinderpsycholoog Mirjam de Nijs antwoord op de vraag: mijn kind wordt buitengesloten op school, wat moet ik doen?

“Het raakt elke ouder diep van binnen wanneer je ziet dat je kind wordt buitengesloten. Hoe kan het dat jouw kind geen vriendjes heeft? Je krijgt direct allerlei vragen als: ‘Wordt mijn kind gepest?’ of ‘Vindt mijn kind school nog wel leuk?; Misschien word je wel extra geraakt doordat je het vroeger ook zelf hebt meegemaakt of voel je je schuldig dat je het niet eerder hebt opgemerkt. Maar wat kun je doen als ouder?

Verbondenheid is een basisbehoefte

Ieder mens heeft een aantal basisbehoeften. Naast eten, drinken en slaap hebben wij ook behoefte aan autonomie, expressie van emoties, spel en spontaniteit en realistische grenzen. Daar hoort ook verbinding bij als belangrijke basisbehoefte. Wat kunnen de gevolgen zijn wanneer er niet wordt voldaan aan deze basisbehoefte?

Uit diverse wetenschappelijke studies is gebleken dat negatieve feedback zoals schelden, nare opmerkingen en bijvoorbeeld buitensluiten hetzelfde pijnnetwerk in onze hersenen activeert als wanneer je fysieke pijn hebt. Je ervaart hierdoor direct stress en je kunt je dan ook voorstellen hoeveel pijn pesten kan doen.

Wanneer dit lange tijd aanhoudt, kan dit een kind zeker schaden, waardoor het hier direct of op latere leeftijd last van kan ondervinden. Het kan invloed hebben op het zelfbeeld en het zelfvertrouwen, maar ook op het vertrouwen hebben in anderen. Een kind kan moeite krijgen om vriendschappen aan te gaan, omdat het bang is weer gekwetst te worden.

Praten met je kind en leerkracht

Wanneer je merkt dat je kind geen aansluiting kan vinden of wordt buitengesloten op school, is het belangrijk om dit te bespreken. Laat je kind weten dat het altijd bij jou terecht kan. Vraag ook na of je kind er zelf last van heeft en of je kind een idee heeft wat het eraan kan doen. Je kunt voorstellen om iemand thuis uit te nodigen om te komen spelen. Soms is het makkelijker wanneer er een 1 op 1 situatie is. Wil je kind dit niet, dan kun je voorstellen om samen naar de leerkracht te gaan om het te bespreken.

Praat dus niet alleen met je kind zelf, maar ook zeker met de leerkracht. De leerkracht ziet jouw kind namelijk vijf dagen in de week in de schoolsituatie. De docent heeft hierdoor veel informatie en daarom is het zo fijn om korte lijntjes te hebben. Vertel als ouder waar jij je zorgen over maakt en vraag na of de leerkracht deze zorgen deelt. Zo nee, wat maakt dan dat jij je hier toch druk over maakt? Is dit terecht of heeft jouw kind er eigenlijk geen last van? Vraag jezelf dan af wat het maakt dat jij er wel last van hebt.

Tijd voor actie

Beaamt de leerkracht dat wat jij vermoedt ook daadwerkelijk gebeurt én heeft jouw kind er last van? Dan is het tijd voor actie, in overleg met je kind. Maak samen met je kind en de leerkracht een plan. Is er een klasgenoot waar je kind mee samen wil werken en waarvan de leerkracht denkt dat dit kind daar ook open voor staat? Vaak zie je dat wanneer er een opening is, het voor je kind al een stukje eenvoudiger wordt om contact aan te gaan. Je kind ervaart succeservaringen, waardoor het zelfvertrouwen kan groeien en je kind ook mogelijk de volgende stap zet om contact te maken.

Wanneer er echt wordt gepest en je kind opzettelijk wordt buitengesloten, dan is het belangrijk dat de leerkracht in de klas aangeeft dat dit niet kan. Het is niet de bedoeling dat de leerkracht de naam van je kind benoemt, maar dat deze het algemeen houdt. Daarna kan altijd gekeken worden of de kinderen die buitensluiten hier individueel op aangesproken dienen te worden. Overleg dit met je kind en de leerkracht en plan over een tijdje een evaluatie om te kijken of het heeft geholpen.

Hobby’s zoeken

Naast school is het belangrijk voor kinderen om ook te kunnen ontspannen door middel van één of meerdere hobby’s. Je kunt dan denken aan sport, muziek of bijvoorbeeld tekenen. Vaak vinden kinderen daar gelijkgestemden, waardoor ze de verbinding weer kunnen ervaren. Laat je kind deelnemen aan gratis proeflessen, zodat je kind kan uitzoeken wat het leuk vindt om te doen.

In het begin is het vaak spannend om met iets nieuws te beginnen, maar juist bij hobby’s leert je kind andere kinderen kennen waarbij het mogelijk juist wel aansluiting vindt. Uiteindelijk kan je kind er dan ook voor kiezen om iemand uit te nodigen van de club.”

Claudia: ‘Mijn dochter (10) wordt buitengesloten door haar vriendinnen’